‘Als politici over kleinkinderen beginnen, boer pas op uw ganzen!’

Bioloog en Knack-journalist Dirk Draulans ziet met verstomming hoe onze maatschappij afglijdt naar onbestuurbaarheid.

In het zog van de pijlsnel groeiende populariteit van snelle sociale media duiken de monsters van het populisme op, politiek en ander. De jongste jaren sta je met stomme verbazing te kijken naar de splijtende polarisering van dé maatschappij, niet alleen in landen als Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, waar wij extra kritisch naar kunnen kijken omdat we er niet rechtstreeks bij betrokken zijn (behalve met een voor de doorsnee burger vaag economisch belang), maar ook bij ons.

Als politici over kleinkinderen beginnen, boer pas op uw ganzen!

Een van de grootste slachtoffers van de snelle sociale media (en de manipulatie ervan) is heldere politieke actie met het welzijn van de maatschappij als voornaamste inspiratiebron. Je kunt de mensen nu wijsmaken wat je wil. Het is om moedeloos van te worden als je beseft wat er aan de hand is: de discrepantie tussen de harde realiteit van de politieke besluitvorming en wat er zou moeten gebeuren om goed te besturen wordt steeds groter.

Het is nochtans bekend wat er moet gebeuren om goed te besturen. Experts als Jonathan Holslag, hoogleraar aan de VUB, kunnen verbazend overtuigend schetsen hoe de internationale politiek georganiseerd zou moeten worden om het risico op handels- en andere conflicten te beperken en de kans op vooruitgang voor misschien niet iedereen, maar toch een beduidend aantal mensen te verhogen.

Iemand als Ignace Schops, bevlogen en internationaal gelauwerd milieubeschermer, weet haarfijn uit te leggen hoe de strijd tegen de op termijn desastreuze klimaatopwarming moet worden gevoerd om succes te kunnen hebben. De Vlaamse bouwmeester Leo Van Broeck lanceert sluitende scenario’s om de leefbaarheid van onze maatschappij te handhaven en op termijn te verhogen.

Politici schermen graag met de visies van dit soort persoonlijkheden. Maar in één moeite door worden ze, bijna sluipend, weggezet als denkers, als visionairen. In feite zou je daar een vorm van verdoken sarcasme in moeten zien: denkers zijn geen realisten, geen doeners, geen mensen van het terrein. Visionairen zijn dromers met visies over de heel lange termijn waar geen enkele politicus met ambitie zich aan zal wagen. Hun visies zijn goed voor de windowdressing en de greenwashing: mooie Engelse termen waar gemakshalve geen goed bekkende Vlaamse vertaling van wordt gepromoot.

De prachtige speech van de bevlogen Congolese vrouwenarts Denis Mukwege bij zijn ontvangst van de Nobelprijs voor de Vrede, over onder meer door glans en glitter verblinde consumenten die geen seconde stilstaan bij de nefaste globale effecten van de productie van smartphones en juwelen, slaat je murw. De kersverse Nobelprijswinnaar refereert naar bestaande uitwegen uit de crisis voor zijn land, maar die liggen stof te vergaren in bureaulades van bureaucraten, ook internationale. Hij mag even zijn theater opvoeren en vervolgens zullen de bestuurders en beslissers overgaan tot de orde van de dag: het minstens handhaven van het eigen status-quo of het verhogen van het welzijn van de happy few.

Het gekrakeel op en rond de jongste klimaatconferentie in het Poolse Katowice doet vrezen dat er van het in 2015 in Parijs met veel klaroengeschal en tromgeroffel gelanceerde globale klimaatakkoord niet veel in huis zal komen. Onze minister Joke Schauvliege mag ongestraft de kluit belazeren door met veel aplomb in een talkshow aan te kondigen dat ze de afgesproken doelen rond de vermindering van de CO2-uitstoot in ons land tegen 2020 zal halen, terwijl het zonneklaar is dat dat niet het geval zal zijn, zelfs niet in de verste verte. Ze krijgt aandacht als ze het idee lanceert dat vliegtuigtickets een stuk duurder zouden moeten worden, maar trekt meteen haar paraplu open: ze kan er zelf niets aan doen, dat moet Europees worden afgesproken. En daar zal de weerstand groot zijn – dat weet ze (hopen we toch).

De helaas eloquente N-VA-voorzitter Bart De Wever, tegenwoordig de magervleesgeworden incarnatie van de politieke hypocrisie, probeert samen met enkele partijgenoten zijn plotse ruk naar (extreem-)rechts te verpakken als een zegen voor de Vlaamse wereld, een inzetten op de toekomst van de kleinkinderen. Als politici over kleinkinderen beginnen, boer pas op uw ganzen!

Het is verbijsterend hoe de N-VA systematisch milieuvriendelijke initiatieven begint te blokkeren, omdat die ineens in haar politieke schietkraam terecht zijn gekomen. Het is hallucinant hoe ze een vrijblijvende tekst als het Migratiepact van de Verenigde Naties mismeestert en misbruikt om plat politiek gewin na te streven. Applaudisseren voor iemand als Mukwege (daar mogen we toch van uitgaan), maar o wee de oninteressante Congolees die naar ons land wil komen op zoek naar een beter leven…

Als je als bioloog naar de huidige politiek kijkt, zie je bijna niets anders dan banale darwiniaanse overlevingsmechanismen. Politieke partijen zijn niet (meer?) geïnteresseerd in het heil van de burger, ze vechten voor hun eigen overleving in de vorm van macht. Samen Voor Ons Eigen! De darwiniaanse overlevingsmechanismen maken dat ze, als het nodig is – en het lijkt dikwijls nodig – de kluit collectief belazeren om toch maar geen stemmen te verliezen. Je zou van een weldenkende soort als de moderne mens toch meer dan evolutionair opportunisme mogen verwachten.

Het is vreselijk om vast te stellen hoe de niet in maatschappelijke, laat staan visionaire ontwikkelingen geïnteresseerde massa voor de kar van de platte politieke overleving gespannen wordt.

Geëngageerde mensen die pleiten voor een betere leefwereld, worden niet langer getypeerd als visionairen, maar weggezet als – godbetert: linkse – ideologen die vanuit hun geprivilegieerde posities schermen met dure principes als duurzaamheid en leefbaarheid op lange termijn, waardoor mensen met weinig koopkracht (de term duikt in het zog van de gele hesjes met toenemende frequentie op) het nog moeilijker zullen krijgen dan al het geval is. Ineens wordt investeren in een leefbare toekomst iets wat de kloof tussen rijk en arm nog dieper zal maken. De grote toekomstprincipes worden onder de mat van het politieke gespin geschoven. Onbestuurbaarheid is het middel waarmee dat mechanisme momenteel wordt uitgerold, niet alleen bij ons overigens – zie de brexit.

De ‘gewone man (of vrouw)’ wordt gebombardeerd tot slachtoffer van eventueel te nemen drastische maatschappelijke bijsturingen om het geheel leefbaar en werkbaar te houden. Dat zijn (of haar) kleinkinderen het nog erger zullen krijgen dan zijzelf als de handrem nu wordt opgetrokken, zal hen (goedkope) worst wezen. Het is vreselijk om vast te stellen hoe de niet in maatschappelijke, laat staan visionaire ontwikkelingen geïnteresseerde massa voor de kar van de platte politieke overleving gespannen wordt. Daar gaan veel mensen spijt van krijgen. Alleen beseffen ze dat niet.

God zij met ons (en vooral met de volgende generaties, inbegrepen de kleinkinderen).

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content