10 redenen waarom de mensheid klimaatverandering moet vrezen

© Reuters
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Hittegolven, droogte, stormen en overstromingen zijn de meest zichtbare gevolgen van de opwarming van de aarde, maar ook de onrechtstreekse impact is potentieel vernietigend voor de mens.

Het nieuwe rapport van het VN-klimaatpanel IPCC, Climate Change 2014 Impacts, Adaptation and Vulnerability, schrijft dat de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde ‘vernietigend is voor onze planeet’.

De gevolgen van klimaatverandering zijn enerzijds droogte en verschroeiende hittegolven en anderzijds overstromingen en stormen door het stijgende zeeniveau. Het extreme weer zal bovendien infrastructuur vernietigen en stroompannes veroorzaken

Alsof dit apocalypstiche doembeeld nog niet voldoende is, zal de klimaatverandering ook onrechtstreeks voelbaar zijn voor de mens, met alle gevolgen van dien. Een overzicht:

1. Stijgende kost

Volgens Maarten Van Aalst, werkzaam voor het klimaatcentrum van het Rode Kruis en een van de auteurs van het rapport, zal Europa extra in de buidel moeten tasten. De stijgende zeespiegel zal het ons ‘erg lastig’ maken: ‘De dijken zullen verhoogd moeten worden en de rioolsystemen aangepast. Die zijn niet voorzien op dergelijke pieken van de waterhoeveelheden. Hetzelfde geldt voor het rivierbeheer. Dat gaat ons veel geld kosten.’

2. Hongersnood

Grote droogte en overstromingen kunnen de voedselbevoorrading beïnvloeden, luidt het in het rapport. De honger zal toenemen in bijvoorbeeld de Afrikaanse landen, maar ook in de rijke landen. Geen enkel land in de wereld zal immuun blijven voor klimaatverandering, luidt het.

3. Sociale onrust

Hoe schaarser het voedsel, hoe hoger ook de prijzen van voeding. Dit zal op zijn beurt de kloof tussen rijk en arm vergroten.

4. Regionale conflicten

In een context waarin water, energie en voedsel schaarser worden en migratie toeneemt, zal de klimaatverandering ‘het risico op gewelddadige conflicten onrechtstreeks doen toenemen’, waarschuwen de wetenschappers van het VN-klimaatpanel. Wetenschappelijk onderzoek heeft de voorbije zeven jaar immers uitgewezen dat er een steeds groter verband is tussen het klimaat en conflicten. Het nieuwe rapport van het klimaatpanel verwijst naar honderden studies daarover.

5. Binnenlandse veiligheid

Het rapport schrijft dat er ‘harde bewijzen zijn dat de menselijke veiligheid steeds meer bedreigd zal worden wanneer de aarde opwarmt’. Het wordt mogelijk zwaarder voor de mensen om een inkomen te verwerven, de migratie zal toenemen en landen zullen hun bevolkingen moeilijker onder controle kunnen houden.

6. Ziektes

Door de opwarming van de aarde krijgen subtropische regio’s steeds meer een tropisch karakter. Die temperatuurstijging kan leiden tot een verschuiving van parasieten en insecten richting Noord-Amerika, het zuiden van Zuid-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland. Ook overstromingen kunnen ziektes die door insecten worden overgebracht, zoals malaria, dengue en gele koorts, veroorzaken. De droogte en de bijhorende hongersnood verzwakken dan weer een bevolking die vatbaarder wordt voor infectieziektes zoals tuberculose.

7. Migratie

Er zullen steeds meer klimaatvluchtelingen ontstaan die stormen, de stijgende zeespiegel en andere klimaatproblemen zullen willen ontvluchten. Zo probeerde een man uit het eilandrijkje Kiribati vorig jaar nog vruchteloos erkend te worden als ’s werelds allereerste klimaatvluchteling. Het land is samen met Fiji, Nauru en Tuvalu een van de vier eilandstaten die op termijn van de kaart dreigen te worden geveegd door de stijging van de zeespiegel. De rechten van klimaatvluchtelingen zijn echter tot dusver niet internationaal erkend.

8. Verlies van diersoorten

Als gevolg van de klimaatverandering zullen tijdens en na de 21e eeuw planten- en diersoorten verdwijnen. Hoe hoger de temperaturen, hoe meer er zal verdwijnen. Vooral het verdwijnen van bomen en bossen is een probleem in een warmere wereld, schrijft het rapport.

9. Verzuring van de oceanen

De verhoogde CO2-uitstoot maakt de oceanen zuurder en vormt vooral een gevaar voor koraalriffen en weekdieren die de basis vormen van de voedselketen. Dit zal een invloed hebben op de menselijke bevolkingen die afhankelijk zijn van zeevis als voedselbron.

10. Wereldvrede in gevaar?

Conflicten met betrekking tot water, energiebronnen en honger zijn een mix die de wereld beetje bij beetje kunnen destabiliseren. Het is het worstcasescenario, maar niet onrealistisch.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content