Ontslag voor medewerkster Dienst Vreemdelingenzaken die uit de biecht klapte: ‘Reacties waren positief, ook van ex-collega’s’

In april deed Eveline Vandevelde in Knack haar verhaal over hoe het eraan toegaat bij de Dienst Vreemdelingenzaken. Twee weken later werd ze daarvoor ontslagen. ‘Een overste schreef me dat ik over veel de waarheid had gezegd.’

Eveline Vandevelde werkte zo’n negen maanden voor de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) toen ze in Knack vertelde over de gang van zaken daar. Zij ergerde zich aan hoe asielzoekers er worden behandeld, met name de Palestijnen die in die periode vaak via Latijns-Amerika en Spanje in ons land arriveerden. Dat zij worden opgesloten, vond en vindt ze ongehoord. ‘Opsluiting in een gesloten centrum is een straf, terwijl die mensen alleen maar gebruikmaken van hun recht om asiel aan te vragen.’

Op de dag dat het interview met haar verscheen, werd ze bij de personeelsdienst geroepen voor een gesprek. ‘Ze zeiden dat mijn kritiek onterecht was en dat ik hun vertrouwen en reputatie daarmee heb geschonden.’ Op het gesprek volgde haar ontslag, dat op 12 april via een aangetekend schrijven werd bevestigd. ‘Dat had ik zien aankomen. Mijn beslissing om dit verhaal te doen was weloverwogen. Ik was bereid de gevolgen te dragen.’

Een paar dagen na haar ontslag werd Vandevelde aangesproken door een winkelbediende in een warenhuis. ‘Ik schrok me een hoedje dat die mij herkende. Ze feliciteerde me met het interview. Ook van oud-collega’s kreeg ik positieve reacties. Een overste schreef me zelfs dat ik over veel de waarheid had gezegd en dat hij daar respect voor heeft. Andere media vroegen om een interview, maar ik heb dat geweigerd. Ik vond dat ik mijn punt had gemaakt.’

Negatieve reacties bleven uit, op één boos Facebookbericht na van iemand van het veiligheidspersoneel bij DVZ. Vandevelde was in het interview kritisch voor hen: ‘Sommigen blaffen de mensen af.’ Een collega liet haar weten dat in de twee weken na het interview het veiligheidspersoneel poeslief was tegen iedereen. ‘Maar dat is blijkbaar alweer weggeëbd.’

Had haar demarche dan zin? ‘Dat is de hamvraag. Ik denk dat er niet zoveel is veranderd. Hoewel, onlangs zei een oud-collega me dat er pas een nieuwe lading collega’s is aangekomen en er nu volop wordt ingezet op opleiding. En er zouden momenteel geen opsluitingen meer zijn. Misschien heeft mijn kritiek dan toch een beetje geholpen.’

Vandevelde is ‘keihard aan het solliciteren’ nu. Binnenkort trekt ze naar Senegal, terug naar de regio waar ze haar thesis over migratie heeft gemaakt. ‘Nu wil ik er de link tussen overbevissing en migratie gaan bekijken. Dat was een paar jaar geleden al een onderwerp in de interviews die ik deed voor mijn thesis. Veel mensen zeiden me dat de overbevissing door grootmachten als de EU en Rusland van de Afrikaanse Westkust een push factor is voor migranten. Interessant, nee?’