‘Onderhandelen met het kanon in de rug’ (Rik Van Cauwelaert)

Met één oog op de herfinanciering van Brussel en het andere op het N-VA-kanon hebben de onderhandelaars een voorakkoord bereikt over de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde.

Het al te doorzichtige drama queen-nummer van formateur Elio Di Rupo en de truc met de vervroegde terugkeer van de koning moesten de Franstalige publieke opinie voorbereiden op de nakende splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde.

Met het ene oog op de herfinanciering van Brussel – ruim een half miljard euro jaarlijkse bijkomende financiering – en het andere op het N-VA-kanon, was Di Rupo er zich van bewust dat hij terug moest naar de kern van wat hij in de zomer van 2010 in Vollezele al had afgetoetst met Bart De Wever en wat CD&V-voorzitter Wouter Beke op 21 juli als voorafgaande voorwaarde stelde om te onderhandelen. En de voorwaarden gesteld in Vollezele en op 21 juli waren duidelijk: een klare splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde, zonder Brusselse gebiedsuitbreiding, geen benoeming van de opstandige burgemeesters en geen bijkomende rechten voor Franstalige burgers buiten de zes faciliteitengemeenten.

Over dit alles was grote verscheurdheid langs Franstalige kant en vooral aan MR-zijde.

MR-voorzitter Charles Michel werd zowat onnozel door de voortdurende verwijzing van Beke naar de voorwaarden gesteld op 21 juli en diens voortdurende vraag naar duidelijke, ondubbelzinnige teksten, die als ze al kwamen, nog tien keer werden uitgevlooid. Michel moest kiezen tussen het opblazen van de formatie of het opblazen van zijn eigen kartel MR-FDF.

Het opera-achtige vertrek van Elio Di Rupo in de nacht van dinsdag op woensdag moest de Franstalige publieke opinie voorbereiden op de ultieme forcing.

Het voorakkoord van vannacht voorziet immers in die klare splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Alleen de inwoners van de zes faciliteitengemeenten krijgen de kans om voor Brusselse lijsten te stemmen. De drie weerspannige burgemeesters van Kraainem, Linkebeek en Wezembeek worden niet benoemd. In de toekomst zal, in geval van verzet van de Vlaamse overheid, een aangeduide burgemeester van een van de zes faciliteitengemeenten zich tot de Algemene Vergadering van de Raad van State kunnen wenden. Opstandige burgemeesters kunnen daarbij wachten tot een Franstalige het voorzitterschap krijgt van die Algemene Raad. Doch ook die zal rekening moeten houden met het Vlaamse Gemeentedecreet. Al die tijd blijft de aangeduide burgemeester de volheid van bevoegdheid bewaren. Maar een carrousel à la Voeren op gang brengen, zal voortaan worden uitgesloten door het aangepaste gemeentedecreet.

Franstaligen in de rand behouden hun juridische rechten, ook na de splitsing van het gerechtelijke arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. Wat, volgens Vlaamse advocaten, neerkomt op vooral een financiële overwinning voor de Franstalige advocatuur. Want het gaat hier wel om een 15.000-tal dossiers per jaar waarvan Franstalige advocaten voortaan het grootste deel voor hun rekening kunnen nemen.

De financiering van Brussel, die zal dan weer deel uitmaken van de nieuwe bijzondere financieringswet. Met de onderhandeling over die bijzondere financieringswet, met de bespreking van de over te hevelen bevoegdheden en de daaraan gekoppelde monstersanering belanden de onderhandelingen bij de kern van de formatie.

Het voorakkoord over Brussel-Halle-Vilvoorde is een eerste herstel van het onderlinge vertrouwen tussen de onderhandelaars. Nu er over geld zal worden gepraat gaat het echt over de toekomst van België.

Rik Van Cauwelaert