‘N-VA wil meewerken aan de hervorming van de Belgische monarchie’

De N-VA is en blijft een republikeinse partij. Maar we zijn Realpolitiker genoeg om te weten dat de republiek nog niet voor morgen is.

Republiek of monarchie? Het blijft een gevoelig onderwerp, ook voor onze eigen achterban. Heel wat Vlamingen houden immers van hun koning. Al mag dat niet overdreven worden. Uit recent onderzoek van de KU Leuven blijkt dat amper een kwart van de Vlamingen veel tot zeer veel vertrouwen heeft in de koning, 40% heeft weinig tot zeer weinig vertrouwen en een derde heeft geen mening. Samen met politici en journalisten is de koning gebuisd met 4,3 op 10 op de vertrouwenstoets.

De subjectieve rol van de koning in de regeringscrisis, zijn jaren ’30 kersttoespraak en de financiële en andere strapatsen van zijn familie deden zelfs zijn trouwste fans knarsetanden.

De N-VA is en blijft een republikeinse partij. De monarchie is een achterhaalde staatsvorm, het geboorterecht strookt niet met de democratische basisbeginselen. Maar we zijn Realpolitiker genoeg om te weten dat de republiek nog niet voor morgen is. Op dit ogenblik bestaat er in geen parlementaire meerderheid om de monarchie te doen uitdoven. Kortom, de N-VA wil meewerken aan de hervorming van de Belgische monarchie.

Of het ook realistisch is, dat blijft een groot vraagteken. ‘Qui mange du roi en crève!‘ Dat de Franstaligen morgen hun koning zullen afvallen, is een illusie. Ook al weten we dat het in het verleden wel even anders is geweest, denken we maar aan de periode na de Tweede Wereldoorlog en het gedwongen aftreden van Leopold III. Dat de Franstaligen morgen wel voorzichtig durven pleiten voor een moderne monarchie waar transparantie de stelregel is, is minder irrealistisch.

Hoe dan ook, in het monarchiedebat leggen we volgende veranderingsvoorstellen op de tafel:

1. Sla de weg in van de protocollaire monarchie zoals in de Scandinavische landen. Geen politieke opdrachten meer, enkel nog lintjesknippen en koninklijke bezoeken. Geen medeondertekening meer, geen formatieopdrachten, geen militaire functies. Zeggen dat België zonder koning nog altijd geen regering zou gehad hebben, is totaal gratuit en toont net aan hoe erg het gesteld is met ons land. En plaats de kabinetschef van de koning onder politiek toezicht zoals in Nederland.

2. Kom met één begroting: transparant, overzichtelijk en vooral ‘all in‘. Transparantie is hét modewoord van deze tijd, doe het dan ook in het koningschap. Zonder transparantie smelt het maatschappelijk draagvlak voor de monarchie als instelling als sneeuw voor de zon.

Het kan toch niet dat ik tientallen parlementaire vragen moet stellen vooraleer ik een totaalbeeld krijg van de effectieve kostprijs van de Belgische monarchie? Zelfs de relatiegeschenken worden niet door de Civiele Lijst gedragen, maar door de POD Wetenschapsbeleid. En doe zelf wat je van anderen verwacht. Het blijft onvoorstelbaar dat de straffe woorden van de koning in zijn kersttoespraak ‘dat iedereen zijn steentje zal moeten bijdragen om de crisis te bestrijden’ zich niet vertalen in zijn eigen portefeuille.

3. Laat alle uitgaven voor de functie-uitoefening controleren door het Rekenhof, ook die van de Civiele Lijst. Als er geen geheimen te vertellen zijn, waar wachten ze dan op? De koninklijke familie zou zichzelf trouwens een dienst bewijzen mocht ze externe controle op haar interne keuken toestaan.

4. Betaal belastingen, BTW en accijnzen zoals iedereen. Terwijl zijn ‘onderdanen’ zich blauw betalen aan de accijnzen en btw op benzine en diesel, tanken de koning en zijn gevolg met rode benzine en diesel. Hoe blauwer het bloed, hoe roder de diesel. Dit is niet meer van deze tijd. Kan trouwens iemand me eens uitleggen waarom iemand als Laurent geen belastingen moet betalen?

5. Beperk de dotaties tot de troonopvolger, de koningin-weduwe en eventueel de koning die troonsafstand heeft gedaan. En verlaag de dotaties. Zo blijft de aangepaste dotatie voor de koningin-weduwe een veel te hoog pensioen. De Belgische staatskas moet toch niet bijdragen aan de erfenis voor de Spaanse neefjes en nichtjes van de rustende vorstin? En voor de eerste keer in de geschiedenis staan binnenkort een koning en koningin, een koning op rust, een koningin-weduwe, een koningin-op-rust, een werkloze prins en een prinses op de Belgische payroll. “Een president kost ook geld.” hoor ik dan vaak. Zeker wel, maar toch veel minder en zijn loon is individueel, niet voor de ganse familie.

Theo Francken