Moet Mieke Van Hecke bissen?

Mieke Van Hecke stelt zich erg onpedagogisch op door de Almachtige klassenraad boven de regels van de rechtsstaat te plaatsen.

Als we het in het Latijn meegeven, zal Mieke Van Hecke het deze keer misschien snappen: errare humanum est, perseverare diabolicum (zich vergissen is menselijk, erin volharden des duivels). Met nauwelijks onverholen ergernis had ze het immers in het Radio1-nieuws over een “precedent” dat er geen was. Van Hecke leert dus niet bij.

Eind verleden jaar al startte een 15-jarige ex-leerling van het Gentse St. Barbaracollege een burgerlijke procedure: hij wou morele schadevergoeding omdat hij daar omwille van een B-attest niet verder mocht studeren. Dat krijgt als eerder “precedent” nog een lange procedureslag.

Nu pakken ouders van een studente aan Genkse St. Berchmanscollege het hetzelfde probleem slimmer aan: ze verkregen dat de Raad van State het St. Berchmanscollege een dwangsom oplegt van €1.250 per dag dat die school geen A-attest aan hun dochter aflevert.

Vooraf toch dit fundamenteel onderscheid tussen beide procedures. Een dwangsom betekent (nog) geen schadevergoeding, maar een financiële hefboom om onwil van hardleerse machtigen te breken. Vandaar dat daarbij toegekende bedragen astronomisch lijken en de katholieke onderwijskoepel er zich nu bij monde van Mieke Van Hecke bij “neerlegt”. Ten node en weerbarstig weliswaar: knielen voor justitie is in de onderwijssector nog een ongehoorde oefening.

Het resultaat daarvan is wel dat justitie nu – uitzonderlijk – eens biedt waarin ze niet uitblinkt: preventief rechtsherstel in plaats van vijgen lang na Pasen. Halfweg november is het voor Carmen immers niet te laat om effectief op haar schoolbank van het laatste jaar plaats te nemen. Zelfs voor de pruilende schooldirectie verdient dat toch de voorkeur boven jarenlange rechtsonzekerheid: de potentiële schade is immers niet die van je eerste, maar laatste jaar carrière. Ondertussen zal zelfs dat voor een studente met dyslexie een hele opgave zijn, want nu gingen toch ook al 10 schoolweken verloren: haal dat maar eens in. Hopelijk zet ook de school een tandje bij: anders dreigt de revanche van een ‘self fulfilling prophecy’.

Gaan we de Amerikaanse toer op met een juridisering van het onderwijs? Worden examinatoren gebuisd door rechters die hun plaats innemen? Nee, zo’n vaart loopt het niet echt. Wat de Raad van State beoordeelt is niet het studieresultaat op zich, maar de motivering en examenmethode die de onderwijsinstelling hanteert. De regels die een passende begeleiding van studenten met dyslexie en dyscalculie waarborgen zijn specifiek en dateren al van een resolutie van het Vlaams Parlement in 1999. Eigenlijk gaan ze uit van wat we overal elders normaal vinden: dat iedereen een faire kans moet krijgen. Dyslexie is een leerstoornis bij lezen en schrijven waardoor studenten onaangepaste punten riskeren te krijgen volgens hun echte mogelijkheden. Dat risico is er vooral bij de examenmomenten en uiteraard beperkt zich dat ook niet tot schoolse toestanden.

Zo stelde toenmalig kamerlid Jef Tavernier al op 2 maart 1999 een vraag aan de minister van Binnenlandse Zaken en het Openbaar Ambt over een aangepaste beoordeling van dyslectici bij examens voor het Vast Wervingssecretariaat. Met jaren vertraging verleende de Afdeling Administratie van de Raad van State daarover advies. Vandaag moet SELOR (het selectiebureau van de overheid) ook dergelijk gelijke kansenbeleid respecteren.

Op de site van SELOR vind je toepassingen daarvan: geen aparte examens voor personen met een handicap, leerstoornis of ziekte, maar een “redelijke aanpassing”, onder meer door het toestaan van extra tijd. Het wordt dus hoog tijd dat ook alle onderwijsnetten dat elementair respect voor al hun leerlingen opbrengen.

Nu zitten we in de absurde situatie dat dyslexie wel aangepast in rekening wordt gebracht aan de drempel van een carrière, wanneer je alle diploma’s op zak hebt, maar niet voordien, op zoek naar dat ticket voor het vertrekstation van het leven. Zo’n aanpak staat niet alleen haaks op een welbegrepen gelijke kansenbeleid, maar schendt ook een goed begrepen gelijkheidsbeginsel. Het is dus zonder meer normaal dat de Raad van State dit corrigeert.

Ten tijde van de vrijlating van Michelle Martin pleitte Mieke Van Hecke voor een “warme samenleving” met begrip voor het potentieel voor het positieve dat in de meesten van ons schuilt. In de holebi-problematiek was ze daar altijd al wat zuiniger mee. En nu verdedigt ze eigenlijk een harde “dura lex, sed lex” benadering van de Almachtige klassenraad die het altijd beter weet: “niet tegenspreken” is een botte boodschap van voor Vaticaan I.

Op die manier zorgt een autoritaire benadering van onderwijs ervoor dat rechtbanken wel moeten ingrijpen: in een democratie verdient geen enkele instelling, bedrijf of administratie een uitzonderingsregime van immuniteit tegen de regels van de rechtstaat.

Mieke Van Hecke kent die regels als geen ander maar stelde zich er vandaag opnieuw boven. Dat is op pedagogisch vlak een bijzonder slecht signaal voor hen die zij verondersteld wordt mee op te voeden.

Vermits Van Hecke vooral intellectueel hardhorig is, maar niet dyslectisch, mag haar een boek aanbevolen worden: ‘Niet voor de winst’ van de Amerikaanse professor Martha Nussbaum. Die pleit voor een onderwijs dat minder focust op technische en economische vaardigheden en meer op de vorming tot mondig democratisch staatsburger.

Ook de juristen die het onderwijs straks aflevert moeten vooral eerst kritisch leren denken. Het pijnlijk gebrek aan die essentiële vorming resulteert onder meer in de met errata oversprenkelde wetgevende onzin die dagelijks te lezen is het Belgisch Staatblad. Dat zijn dan zelden taalfouten, maar veel erger. Zoals net vandaag door Luc Van den Bossche in het jongerenmagazine Pidmag ruiterlijk toegegeven over de GAS-boetes: vergissingen van het beleid. Of was het belijd?