Leo Neels

‘Moet de actualiteit gebracht worden als entertainment?’

Leo Neels Advocaat en Prof. (em.) Mediarecht KULeuven en UAntwerpen

Leo Neels is geen fan van journalistiek die te veel samengedrukt wordt in vooraf vastgelegde formats.

Na wijs beraad heeft het Ministerie van Zendtijden beslist dat de actualiteitsformats op de zender voor meerwaardezoekers terug vast worden aan het begin van de avond horen. Canvas besliste dit vanaf het nieuwe kalenderjaar te doen. En aldus krijgen we op Canvas, sedert deze week, om 8 uur ’s avonds, een actualiteitsuur. Hoera!

Het Ministerie van Formaten heeft beslist dat het uur bestaat uit drie formaten. Eerst het ernstige werk. “Het Journaal”, 5 minuten: méér bagatel en minder meerwaarde is niet te verzinnen. “Terzake” dan, kroonjuweel van Canvas, groot journalistiek talent, volle 20 minuten of zo. Weer eens een echt interview, sommige krantencommentaren merkten ook weer de stoutere maniertjes van het verleden op, zoals het onderbreken van de studiogast en de zelfbeantwoording van vragen. Wel overleefden de ingestudeerde loopjes. En dan “De Afspraak”. In een onmogelijke opstelling die de presentator altijd naar de verkeerde zijde doet kijken, met te veel gasten voor te weinig tijd.

‘Moet de actualiteit gebracht worden als entertainment?’

Het Ministerie van Decorbouw en Utensiliën heeft zijn psychedelische decors nu in een te klein model geduwd, en een tafel gebouwd voor De Afspraak met een groot nostalgiegehalte: duw de tafelgenoten een brandende sigaret in de handen en we zijn weer bij de jaren 70 met Jan Schodts en Jan Ceuleers.

Tevens werd afgekondigd dat actua moet entertainen (De Morgen, 2 januari): “Mensen kijken in de eerste plaats naar televisie om geëntertaind te worden. Ook actualiefhebbers moet je niet over de pijngrens trekken. Actua moet onderhoudend zijn, en dat is waar we met De Afspraak op blijven inzetten: het moet je kijkplezier geven. Dat geldt ook voor Terzake trouwens”. Dixit één van de vele VRT-hoofdredacteurs.

Zou actua entertainment zijn? Vluchtelingen? Armoede? Werkloosheid? Fiscaliteit? Het Verre Oosten? Ik spreek enige twijfel uit. Is hier geen sprake van angst voor ernst? Van schromelijke onderschatting van de actualiefhebber? Van verkeerde inschatting van diens zgn. pijngrens? Wordt die niet eerder geraakt door een meisje op citytrip naar Keulen te zenden voor betekenisloze straatinterviews op het stationsplein? Door de citytrip naar Parijs voor een nietszeggend wandelgesprek langs de ‘loci delicti’ van de aanslagen van vorig jaar met een lokaal filosoof die algemeenheden debiteert?

Dit is confusie van verantwoordelijkheden, verwaarlozing van inhoud en overaandacht voor vorm. Ja, televisie is ongetwijfeld het meest geschikte medium voor ontspanning, in het Nieuwe Nederlands: entertainment. Dat hoeft de Nieuwsdienst evenwel niet aan te tonen, wellicht wordt 90% van de zendtijd al aan ontspanning besteed, hoofdredacteurs hoeven daarover niet te gaan.

‘Laat de grote theorieën maar achterwege, terug naar het gezond verstand, terug naar sterke journalistiek.’

Moet actualiteit dan saai zijn? Beslist niet; actualiteit kan boeiend gebracht worden, spannend, intrigerend, belangwekkend. Maar ze moet wel journalistiek sterk gebracht worden. Waarom is men daar zo bang voor? Op een zender die wel vijfmaal het woord kwaliteit in zijn missie heeft staan, en een forse plicht van goede informatievoorziening.

Televisie is immers ook een uitstekend medium voor goede actualiteit, sterke journalistiek, buitengewone informatieve programma’s. VRT heeft er het talent, het geld en de middelen voor. De hoofdredacteur pleitte in zijn interview ook voor back to basics, terug naar het gezond verstand… laat de grote theorieën maar achterwege. Hoera! Laat iemand er eens werk van maken.

Op sociale media tonen velen grote belangstelling voor actualiteit: de echte thema’s van de aanrandingen in Keulen werden eerst dààr naar voor gebracht, niet in de professionele journalistiek. Het is mijn overtuiging dat de hoofdredacties en journalisten van Canvas en consoorten daar véél meer mee kunnen. Ik zou zeggen: laat de grote theorieën maar achterwege, terug naar het gezond verstand, terug naar sterke journalistiek. Maak een uur met invalshoeken, diepgang, ernst. 100.000 kijkers daarvoor? Als een topspreker alle werkdagen te lande gaat spreken, en elke avond 100 man publiek heeft, is hij meer dan vier jaar zoet om zulk publiek te bereiken. Als je dat elke avond kan bereiken, onderschat het dan niet, neem het ernstig. U hebt er de middelen voor en het talent.

Laat vallen die stomme formatteringen, nu ongemakkelijk en verkeerd samengedrongen, maar met een top-uitzendtijd. Alle reden om er een top journalistiek programma neer te zetten. De kijkers zijn daar heus tegen bestand, nu de hoofdredacties nog.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content