Minister Weyts wil lerarentekort bestrijden met pakket van tien maatregelen

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts legt 10 maatregelen op tafel om iets te doen aan het acute lerarentekort in het Vlaamse onderwijs.

Het gaat om maatregelen waarmee hij zowel de zij-instroom in het onderwijs wil versterken als bepaalde groepen wil ‘activeren’. De N-VA-minister heeft zijn tien voorstellen woensdag voorgesteld in een actualiteitsdebat in het Vlaams Parlement.

Anderhalve maand na de opstart van het nieuwe schooljaar blijkt het lerarentekort in Vlaanderen sterk op te lopen. Schoolbesturen en koepels trekken aan de alarmbel en stellen dat de onderwijskwaliteit hierdoor in het gedrang komt. In Brussel is het probleem zo acuut dat sommigen schoolsluitingen niet uitsluiten.

Acuut probleem

Het Vlaams Parlement buigt zich woensdag ook over de kwestie. Bij de start van het actualiteitsdebat nam onderwijsminister Ben Weyts zelf het woord. ‘We nemen de zaak ernstig. Het probleem wordt acuter’, klonk het.

Volgens de N-VA-minister zijn er de voorbije jaren al heel wat maatregelen genomen (zij-instromers tot 8 jaar anciënniteit geven, een nieuwe cao, de Digisprong,…), maar er zijn inderdaad extra ingrepen nodig, erkent minister Weyts.

De N-VA-minister benadrukt dat er geen ‘silver bullet’ is. Hij legt daarom een pakket met 10 maatregelen op tafel, enerzijds maatregelen die de zij-instroom moeten versterken en anderzijds maatregelen om bepaalde groepen te ‘activeren’.

Zo wil Weyts aan de regering voorstellen om de maatregel rond de anciënniteit te verruimen door er ruim tien vakken aan toe te voegen. Verder is er meer soepelheid nodig om mensen met elders verworven competenties in te schakelen.

Wat activering betreft, wil Weyts onder meer de ‘stille reserve’ van jonge leerkrachten zonder volledig lesrooster aansporen om te kiezen voor een voltijdse loopbaan. ‘Daar is een grote winst te boeken. Het gaat over 4.000 voltijdse equivalenten’, aldus Weyts.

Daarnaast wil Weyts een vrijstelling van de sociale lasten voor gepensioneerde leerkrachten die opnieuw voor de klas willen staan en werkt hij aan een betere activering van zieke leerkrachten. Weyts denkt ook aan een imagocampagne voor een betere waardering van het lerarenberoep.

Ingrepen op lange termijn

Naast de tien dringende maatregelen, denkt Weyts ook aan een aantal ingrepen op langere termijn. Zo wil hij de ‘vlakke loopbaan doorbreken’ en zo de job aantrekkelijker maken. Daarnaast wil hij de lerarenopleiding opwaarderen en daarbij ook de ijkingsproef minder vrijblijvend maken.

‘De afgelopen twee jaar hebben we met het onderwijs bewezen dat we op ons best zijn in momenten van crisis. Dat mag in deze niet anders zijn’, zo besloot Weyts.

Kritiek

Weyts bestempelde zijn maatregelen zelf als een aanzet voor een debat. Het debat dat daarop volgde was bij momenten vrij pittig, met een opvallende rol voor coalitiepartners CD&V en Open Vld.

Vooruit-parlementslid Steve Van den Berghe bestempelde het betoog van Weyts als ‘een krampachtige vlucht vooruit’ dat aantoont dat de minister ‘een totale visie over het lerarentekort mist’.

Ook volgens Groen-parlementslid Johan Danen is er meer nodig dan ‘ad hoc’-maatregelen. Danen pleit onder andere voor een ‘meer diverse lerarenkamer’. Veel jongeren met een migratieachtergrond willen volgens hem wel voor de klas staan, maar doen dat niet omdat ze bijvoorbeeld geen hoofddoek mogen dragen. ‘Op die manier missen we heel wat talent’, aldus Danen. Een pleidooi dat meteen aanleiding gaf tot een mini-debat over het hoofddoekenverbod. ‘Ik hoor mensen zeggen dat men enkel voor de klas wil staan als men mag ingaan tegen het beginsel van neutraliteit. Blijkbaar is er dan sprake van een hogere roeping dan lesgeven’, reageerde Weyts.

Verder

Maar naast kritiek van de oppositie, toonden ook de coalitiepartners CD&V en Open Vld zich bij momenten kritisch. Zo merkte CD&V-parlementslid Loes Vandromme op dat ze zelf een aantal gelijkaardige voorstellen (met name rond de reïntegratie van langdurig zieke leerkrachten) eerder al op tafel had gelegd, maar dat die toen weinig of niet werden gesteund.

‘De voorstellen zijn goed, maar we willen meer’, klonk het bij Jean-Jacques De Gucht (Open Vld). Ook partijgenote Gwendolyn Rutten toonde zich erg actief in het debat en schuwde daarbij de confrontatie niet. Zij riep de minister onder meer op om een maatregel uit de recente cao terug te schroeven of uit te stellen. ‘Door die cao worden via de syndicale vrijstelling 300 leerkrachten uit de klas gehaald. Men wordt vrijgesteld van lesgeven om vakbondstaken te doen. Haal dat voorstel van tafel of stel het een paar jaar uit’, aldus Rutten.

Oppositiepartij Vlaams Belang kan zich grotendeels vinden in de voorstellen van Weyts, maar wil hier en daar een stap verder gaan. Zo moeten zij-instromers volgens Jan Laeremans meer dan acht jaar anciënniteit kunnen meenemen en moet de maatregel gelden voor alle vakken.

Aan vakbondszijde is VSOA-Onderwijs niet onder de indruk van de maatregelen die minister Weyts voorstelde. Ze ‘getuigen van weinig daadkracht en een flets efficiënt beleid. Net zoals de maatregelen die hij eerder al nam en ook de realisaties uit de laatste onderwijscao’s zijn ook deze nieuwe voorstellen té bescheiden en weinig ambitieus’, zegt voorzitter Marnix Heyndrickx. Hij vreest dan ook dat de maatregelen niet zullen volstaan om het lerarentekort op korte termijn een halt toe te roepen. ‘De maatregelen zijn enkel lapmiddelen die de oorzaken voor het tekort weinig of niet ten gronde aanpakken.’