Teloorgang gieren is gevaarlijk voor gezondheid van de mens

© Reuters

De teloorgang van gieren overal ter wereld heeft niet alleen ernstige consequenties voor de ecosystemen waarin ze leven, maar ook voor de mens. Dat blijkt uit een studie door de Universiteit van Utah.

Gieren worden in tekenfilms vaak opgevoerd als voorbode van een nakend einde, maar nu dreigen ze zelf ook ten onder te gaan. Gierenpopulaties lopen overal ter wereld achteruit, vooral door gif of geneesmiddelen in de karkassen die ze eten.

Omdat vaak tientallen, soms honderden gieren van één karkas eten, kunnen heel wat dieren vergiftigd raken. Eén vergiftigde olifant in Namibië in 2007 doodde zo maar liefst zeshonderd gieren. Dat het bovendien vaak grote dieren zijn die zich traag voortplanten en soms erg kieskeurig zijn wat hun dieet betreft, doet hun overlevingskansen als soort geen goed.

In de VS en India is er al een beleid om de gieren er bovenop te helpen, en de belangrijkste uitdaging is nu Afrika, zeggen de onderzoekers. Karkassen worden er vergiftigd met krachtige chemicaliën die zich in het ecosysteem verspreiden, en gieren zijn de grootste slachtoffers. Stropers vergiftigen de gieren soms ook moedwillig om geen aandacht te trekken bij hun buit.

Brug naar de mens

Met de gieren verdwijnt ook een barrière tussen bacteriën en virussen in karkassen en de mens. Gieren zijn immers erg efficiënte aaseters, die een karkas in minder dan een uur kunnen opruimen. Omdat hun spijsvertering bijzonder zuur is, doden ze vrijwel alle bacteriën en virussen die aanwezig zijn in het vlees. Bovendien komen ze vrijwel nooit in contact met mensen.

Als de dieren verdwijnen, wordt hun plaats ingenomen door occasionele aaseters zoals kraaien, honden en ratten. Maar zij vormen juist een brug tussen de kadavers en menselijke populaties, omdat ze vaak ook eten zoeken in stedelijke omgevingen.

In India bleek al hoe gevaarlijk de gevolgen voor de mens kunnen zijn. De sterke teloorgang van gieren in de jaren negentig leidde er tot een enorme toename van het aantal straathonden met naar schatting zo’n zeven miljoen dieren. Deskundigen vermoeden dat die toename mee heeft geleid tot een uitbraak van hondsdolheid die tussen 1992 en 2006 bijna vijftigduizend mensen het leven kostte.

De onderzoekers hopen dat Afrika daaruit leert en inzet op preventie. Het continent telt nu al het hoogste aantal besmettingen met hondsdolheid per inwoner ter wereld, maar kan ook met andere ziektes te maken krijgen als de gieren verdwijnen. Voorkomen is beter dan genezen, stellen ze. In California heeft de gier zich weliswaar kunnen herstellen, maar enkel dankzij dure en tijdrovende beschermingsprogramma’s, die niet vanzelfsprekend zijn in ontwikkelingslanden. (Belga/TE)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content