Hoe uw haar milieuvervuiling kan bestrijden

Menselijk haar is een prima adsorptiemiddel voor koolwaterstoffen en maakt tegenwoordig deel uit van het arsenaal wapens in de strijd tegen olievlekken. Meer nog: het heeft ook veelbelovende helende en vruchtbare eigenschappen.

Avenue Alan Turing nummer 22 in Clermont-Ferrand, het midden van Frankrijk. James Taylor wordt overstelpt door haarsprieten en telefoontjes. ‘Ik heb geen kantoor meer, het is een haarmagazijn geworden! We zitten nu bijna op tien ton!’

Kappers en media uit de hele wereld lopen de deur plat bij de jonge ondernemer en zijn partner. Het begon allemaal met het zinken van de Japanse bulkcarrier MV Wakashio, vol koolwaterstof, op 25 juli 2020.

Capillum, het bedrijf dat James Taylor in 2019 mee oprichtte, is lid van een wereldwijd netwerk. Een informele vereniging van ngo’s en kappers die vastberaden de olieramp op Mauritius willen bestrijden … door met haar gevulde rollen de koolwaterstoffen te absorberen en zo de vervuiling in te dammen.

Maar de autoriteiten van Mauritius hebben het gebruik ervan aan hun kusten verboden, met het argument dat het gezondheidsrisico voor fauna en flora als gevolg van een mogelijke bacteriologische, virale of chemische besmetting door het haar niet uit te sluiten is. Vrijwilligers en ngo’s bleven dus aan wal met duizenden haarrollen, terwijl de koolwaterstoffen een ware ravage aanrichtten.

Het gebruik van haar in adsorberende rollen heeft zijn nut nochtans al bewezen. In 2007, tijdens de olieramp in de baai van San Francisco, en in 2010, toen olie weglekte uit de putten van het boorplatform Deepwater Horizon in de Golf van Mexico. Verschillende serieuze studies hebben de betrouwbaarheid, veiligheid en financiële voordelen aangetoond van dit proces, dat in 1989 werd uitgevonden door de Amerikaan Phil McCrory.

De ontdekking van een kapper uit Alabama

Het idee ontstaat terwijl hij naar het nieuws kijkt. Phil McCrory is kapper, maar vooral een creatieve duizendpoot met een hele reeks patenten op zijn naam. In 1989 krijgt hij een geniale inval bij het zien van een spartelende otter in de olievlek van de Exxon Valdez-tanker. Het valt de inventieve kapper op dat een aureool van schoon water het dier en zijn met olie doordrenkte vacht omringt. Hij haast zich meteen naar zijn kapsalon om wat haar te halen. Hij bindt strengen en krullen in nylon panty’s en dompelt ze onder in water vol motorolie. Binnen enkele minuten is de olieachtige vloeistof volledig helder. En dat alles, in het opblaasbare plonsbad in zijn tuin …

Vier jaar lang doet Phil McCrory onderzoek samen met wetenschappers van de Universiteit van Texas. In 1993 vraagt hij een patent aan, dat hij twee jaar later krijgt. In 2000 produceert de Auburn University in Alabama de eerste OttiMat, volledig gemaakt van menselijk haar. Terwijl de uitvinder op zijn terras zit en kijkt naar een verschrompelde rozenstruik, komt hij op het idee om zijn OttiMat te begraven tegen de wortels van de schrale struik, die in amper drie maanden uitgroeit tot een enorm boeket. De ‘deurmat’ wordt opnieuw gepatenteerd, deze keer voor haar vermogen om plantengroei te stimuleren. McCrory verkoopt zijn twee patenten aan het Amerikaanse bedrijf World Response Group, waarvoor hij ook adviseur wordt.

Geïnspireerd door het werk van Phil McCrory, komt NASA in 1998 tot dezelfde conclusies: dankzij zijn geschubde structuur kan menselijk haar drie tot tien keer zijn gewicht aan lipiden absorberen, afhankelijk van hun viscositeit.

Nieuwe industrietak

‘We hebben een echt haarrecyclageproces gecreëerd. We hebben belangrijke partners, zoals La Poste, voor het vervoer en een bevoorrechte toegang bij een groot aantal kappers, vooral in België, tegen een erg scherpe prijs’, zegt James Taylor, die met zijn bedrijf een nieuwe industrietak ontwikkelt, met afzetmogelijkheden in verschillende sectoren.

Franse labo’s experimenteren momenteel met het gebruik van keratine uit haar voor helende behandelingen. De start-up wil gerecycleerd haar ook implementeren in de landbouw. Voorlopig zonder meer details, omdat er een patentaanvraag loopt. ‘Haar is een waardevol instrument om de milieuverontreiniging van havens en zelfs fabrieken te bestrijden. Door geknipt haar een tweede leven te geven, creëren we een bijzonder verdienstelijke sector. We ruimen niet alleen de vervuiling op, maar creëren ook jobs.”