Climate Justice Camp, of hoe ecologie te verzoenen met inclusie

Klimaatverandering aanpakken door de lens van sociale strijd. Dat is de ambitie van het Climate Justice Camp-collectief. Omdat de meest gemarginaliseerden het eerst getroffen worden. Maar ook omdat net zij veranderingen voor meer rechtvaardigheid in de samenleving kunnen stimuleren.

Terwijl klimaatprotesten vooral in België floreren sinds 2018, stellen de initiatiefnemers van Climate Justice Camp de manier van strijden radicaal in vraag. Ze zetten het concept van klimaatrechtvaardigheid, dat stelt dat klimaatverandering zowel het gevolg als de bron is van systemische onderdrukking, weer centraal. ‘We vonden dat we de manier waarop we ons activisme organiseerden moesten afleren’, zegt Julien, een lid van het collectief. ‘Een heleboel mensen (met een gekleurde huid, precair, queer, …) vinden zichzelf niet terug in de klimaatbewegingen. En dat is niet door een gebrek aan belangstelling. We wilden begrijpen hoe we hen uitsloten van deze strijd.’

Een stem geven aan wie niet gehoord wordt

Het is de start van het idee van een meerdaags kamp waar verschillende panels worden voorgesteld over uiteenlopende thema’s zoals feminisme, antiracisme, queerness, agisme en ecologie. Ter voorbereiding organiseerden de activisten vier bijeenkomsten met mensen die te maken krijgen met zulke discriminaties. ‘We stelden hen twee vragen. Waardoor voel je je goed of niet goed in milieubewegingen? En waarover vind je dat we moeten praten? We gaven hen de micro en er kwamen meteen 1001 ideeën’, vertelt Julien.

Die integratie van verschillende doelgroepen is essentieel voor het collectief, omdat volgens hen de eersten die getroffen worden door de klimaatverandering grotendeels mensen zijn die al sociale onderdrukking ervaren.

‘Kijk maar naar welke sociale groepen het zwaarst getroffen werden door de overstromingen in juli 2021, en vooral welke over vijf jaar nog altijd in een moeilijke situatie zullen zitten’, legt Julien uit. Luisteren naar hun ervaringen en behoeften is voor Climate Justice Camp de beste manier om duurzame en eerlijke oplossingen te vinden.

‘Het feit dat het altijd dezelfde mensen zijn die een stem krijgen in de klimaatstrijd levert twee problemen op’, zegt Julien. ‘Een inclusieprobleem, want niet iedereen voelt zich legitiem om daar te zijn en te spreken. Maar ook een narratief probleem, omdat iedereen vanuit zijn eigen realiteit spreekt, ook al beweren sommigen het tegenovergestelde.’

Van het Vlaamse veld tot het Brusselse kraakpand

Bij de oprichting wilde Climate Justice Camp mainstream klimaatbewegingen aansporen om inclusiever te zijn. ‘Die evolutie is traag, om niet te zeggen teleurstellend’, zucht Julien. ‘Uiteindelijk openden we meer een ruimte voor mensen die niet in die milieubewegingen zaten, dan dat we bestaande bewegingen echt veranderd hebben. En er zijn nog altijd veel mensen die we niet bereiken.’

Het collectief gaat door, met vallen en opstaan. Zonder handleiding en open voor feedback. Momenteel denken ze na over welke vorm de volgende edities zullen aannemen. ‘Misschien geen kamp. Dit formaat heeft zijn grenzen’, geeft Julien toe. In afwachting van die vernieuwing, blijven ze ervan dromen zich minder alleen te voelen en anderen te inspireren.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content