Kind glipt door omheining: doden van 17-jarige gorilla wekt discussie op over dierentuinen

Harambe, op een foto die de Cincinnati Zoo verspreidde © REUTERS
Rudi Rotthier

Twee dagen nadat een zilverrug gorilla in de dierentuin van Cincinnati werd doodgeschoten, hebben 138.000 mensen in een petitie een strafprocedure geëist tegen de ouders van de 3-jarige die door de omheining glipte.

De beelden zijn eindeloos herhaald in Amerikaanse nieuwsuitzendingen. Een kind van drie was ontsnapt aan zijn moeder, glipte door de omheining, en viel drie meter diep in een zone waar laaglandgorilla’s worden getoond, een bedreigde diersoort. Volgens een getuige had het kind gezegd dat hij in het water wilde met de primaten. Hij gaf geen gehoor aan aanmaningen van zijn moeder om het niet te doen. Een omstander probeerde het kind vergeefs tegen te houden. De moeder had nog drie kinderen bij, waarbij een baby die ze droeg. Op één van de opnames hoor je de moeder roepen: “Mama houdt van jou. Ik ben in de buurt”.

Enkele van de gorilla’s konden weggelokt worden door bewakers, maar de jonge, ruim 200 kilo zware zilverrug Harambe ging op het kind af, en sleepte het door water. Het kind zat vervolgens voor de primaat, die een dag eerder, vrijdag, zeventien was geworden. Na een minuut of tien werd Harambe doodgeschoten.

Over de interpretatie van wat de gorilla deed, lopen de meningen uiteen. Volgens verantwoordelijken van de dierentuin vertoonde hij willekeurig en agressief gedrag. Volgens dierenorganisaties kan het ook om beschermend gedrag gegaan zijn. Omstanders panikeerden en riepen naar het kind en de gorilla. De gorilla zou daarop de bescherming van het kind ter harte hebben genomen.

‘Verdoving te risicovol’

De dierentuin verdedigde maandag het doodschieten van de gorilla. “We hebben het over een dier dat ik met één hand een kokosnoot heb zien verbrijzelen”, aldus zoo-directeur Thane Maynard. De dierentuin kon er niet van uitgaan dat er geen risico was voor het kind, en zeker niet nadat het dier het kind had voortgesleept, waarbij het hoofd van de driejarige volgens de directeur op het beton botste. “Dit was geen zachtaardige situatie”. Het dier, dat bij zijn begeleiders bekend stond als “mooie Harambe”, was volgens de directeur “gedesoriënteerd” door wat er gebeurde, wat het nog moeilijker maakte zijn reactie te voorspellen.

De prioriteit was dat het kind gered moest worden, en dat was gebeurd – na verzorging voor lichte wonden in het ziekenhuis kon het met zijn ouders terugkeren naar huis. Als de feiten zich opnieuw zouden voordoen, aldus de directeur, zou we op dezelfde manier tewerk gaan. Maar: “Harambe zal gemist worden door zijn begeleiders”, die in rouw zijn. Hij noemde wat gebeurde “emotioneel” en “onuitgegeven”, nooit eerder in de geschiedenis van Cincinnati Zoo werd in gelijkaardige omstandigheden een dier gedood. “We prijzen ons gelukkig dat het kind ongedeerd is”.

Er was overwogen het dier te verdoven, maar om redenen die uiteenliepen werd dat niet gedaan. Redenen die zijn gegeven: het dier was overstuur, dan is het effect van verdoving en de timing van de verdoving niet verzekerd, dat zou te lang geduurd kunnen hebben. De gorilla kon bovenop het kind in zwijm vallen, en het verstikken of verpletteren. De gorilla kon ook in water vallen, en zelf verdrinken. De directeur relativeerde ook: de gorilla-enclave in Cincinnati bestaat sinds 1978. Dit was de eerste keer dat een bezoeker over de omheining geraakte. De omheining voldoet blijkbaar aan de normen.

‘Onaanvaardbaar’

De dood van Harambe zorgt op allerlei niveaus voor schokgolven.

Er wordt aan de dierentuin gemanifesteerd, er werd een wake georganiseerd, en aan een beeldhouwwerk worden kransen neergelegd.

Dierenrechtenorganisatie PETA stuurde een mededeling de wereld in: “Zelfs in de beste omstandigheden is gevangenschap voor gorilla’s of andere primaten niet aanvaardbaar. In gevallen als dit is het zelfs dodelijk. Deze tragedie is de reden waarom PETA families aanraadt weg te blijven uit faciliteiten die dieren tentoonstellen zodat mensen zich aan hen kunnen vergapen”.

Een petitie die legale actie eist tegen de ouders van het kind, of een onderzoek wegens kinderverwaarlozing, trok snel massa’s handtekeningen, net als een Facebookpagina ten voordele van Harambe, die volgens The Washington Post binnen enkele uren 41.000 likes had. In de meeste reacties wordt begrip getoond voor hoe de dierentuin reageerde, en dat het kind als prioriteit gold. De ouders daarentegen krijgen de volle lading.

“Ik onderteken omdat een prachtig, kritisch bedreigd dier gedood werd als het direct gevolg van haar onvermogen om haar kind te superviseren”, luidde een van de mildere reacties.

Niets wijst er echter op dat het tot een gerechtelijke actie of een actie van kinderbescherming komt. De dierentuin is geen vragende partij, en de politiediensten hebben geen plannen terzake.

De ouders laten in een mededeling weten dat hun kind het goed stelt. Ze bedanken het personeel van de dierentuin voor de snelle actie.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content