De groeiende vraag naar energie zorgt voor meer uitstoot van klimaatveranderende broeikasgassen, ook nu de investeringen in schone energiebronnen blijven groeien. Methodes om energie te sparen worden teveel genegeerd, zeggen deskundigen.
Energie blijft cruciaal voor economische ontwikkeling, terwijl wereldwijd 1,6 miljard mensen geen elektriciteit heeft. Veel aandacht gaat momenteel uit naar schone en duurzame vormen van energie, zoals biobrandstoffen en wind- en zonne-energie. Deskundigen wijzen er op dat de uitstoot van broeikasgassen aanzienlijk beperkt kan worden door efficiënter met energie om te gaan. Dat zou bovendien geld besparen en extra ruime bieden om nieuwe energiebronnen te ontwikkelen.
Wetenschappers schatten dat een reductie van 60 procent van de huidige uitstoot nodig is voor 2050, om te voorkomen dat de klimaatverandering gevaarlijke vormen aanneemt. Dat zou volgens hen het geval zijn als de temperatuur wereldwijd met 2 graden of meer stijgt. Tussen nu en 2030 zal de vraag naar energie naar schatting met meer dan 50 procent toenemen. Daardoor zal de uitstoot van broeikasgassen met 52 procent hoger liggen dan nu, stelt het Internationaal Energieagentschap (IEA).
“Om de uitstoot van broeikasgassen aanzienlijk te reduceren moet de productiewijze van energie drastisch veranderen”, zegt Christopher Flavin, voorzitter van het Worldwatch Institute in de VS. “We maken momenteel de grootste economische verandering mee sinds de Industriële Revolutie”, zegt hij. Slechts weinig mensen beseffen wat er allemaal gaat veranderen, meent Flavin.
Alternatieve vormen van energie met weinig of geen schadelijke uitstoot en efficiënter energiegebruik zullen op grote schaal nodig zijn. “Dat begint nu met zonne- en windenergie en biobrandstoffen. Die vormen van energie groeien snel en zijn al goed voor bijna 10 procent van de wereldwijde energie”, zegt Flavin.
Efficiënt energiegebruik is al jarenlang een ondergeschoven kindje. De Europese Unie is een uitzondering, omdat daar veel gebruik gemaakt wordt van spaarlampen en timers die alleen aangaan als ze beweging detecteren. In Noord-Amerika is het nog steeds gebruikelijk dat gangen in openbare gebouwen, kantoren en winkels, 24 uur per dag verlicht worden.
De Europese Unie is twee keer efficiënter met energie dan de VS en Canada. Deze herfst kondigde de EU aan de energiebehoefte voor 2020 met nog eens 20 procent te willen verminderen.
“Het is gemakkelijker en goedkoper om energie efficiënt te gebruiken dan om meer energie te produceren”, zegt Nathan Glasgow, consultant van het Rocky Mountains Institute (RMI) in Colorado. De mogelijkheden om zuiniger met energie om te gaan, zijn bijna eindeloos, zegt hij.
Het RMI heeft programma’s ontworpen voor grote en kleine bedrijven die daarmee aanzienlijk bespaarden op hun energieverbruik. Kolencentrales bijvoorbeeld zetten slechts drie procent van de energie om in elektriciteit om een gloeilamp te doen branden. Ze verspillen 70 procent van de energie die ze genereren als warmte en elektriciteitskabels verliezen nog eens 10 procent.
De energie die op die manier verspild wordt in de VS is alles bij elkaar 20 procent hoger dan het totale verbruik in Japan, stelt MRI. Die verspilling kost honderden miljarden dollars in de VS en wereldwijd nog veel meer.
Regeringen lijken zich echter vooral te concentreren op het bouwen van nieuwe centrales of het investeren in nieuwe vormen van energie. Ondanks het feit dat er al vele manieren zijn om de efficiëntie te verbeteren, zegt Glasgow.
Het gebruik van de compacte fluorescentielamp is zo’n manier om energie te sparen. De spaarlamp gebruik 70 tot 80 procent minder energie dan een gloeilamp en gaat tien tot dertien keer langer mee. “China gebruikt meer spaarlampen dan de VS”, zegt Flavin.
India, China en andere opkomende economieën ontwikkelen zich in een heel andere wereld dan de westerse industrielanden deden. En wereld met minder olie en de noodzaak om vervuiling en uitstoot van broeikasgassen te beperken. “Deze landen zijn zich er heel goed van bewust dat hun ontwikkelingsweg anders zal zijn en ze kunnen daardoor een voortrekkersrol spelen in het gebruik en het ontwikkelen van nieuwe technologie”, zegt hij.
Die ontwikkelingsweg betekent minder energie gebruiken en toch economisch blijven groeien, zegt Stephan Barg, adviseur van het International Institute for Sustainable Development (IISD) in Winnipeg, Canada.
“Efficiënt energiegebruik betekent niet dat we de ontwikkeling vertragen, maar dat we de gewenste ontwikkeling met minder energie bereiken”, zegt Barg. Landen als de VS en Canada lijken hier meer moeite mee te hebben dan ontwikkelingslanden, aldus Barg. “Dat komt onder meer door de manier waarop wij onze steden hebben ingericht in Noord-Amerika. Die zijn uitgesterkt en weinig duurzaam en het is moeilijk om verbeteringen aan te brengen.”
Tijdens energiecrisis in de jaren zeventig, ontwikkelden de VS en Canada besparingsprogramma’s voor energie, maar die raakten in onbruik. “Politici en het publiek zien niet hoe dringend het klimaatprobleem is”, zegt Barg. “We stevenen af op een wereldwijde crisis. De belangrijkste vraag is of we daar op tijd een antwoord op weten te vinden.” (IPS)
De groene toekomst
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier