Donker en koud: leven in de apocalyps na orkaan Sandy

Geen water, geen licht, geen verwarming. Na de doortocht van superstorm Sandy in New Jersey zit de Vlaming Peter Vemeulen al vijf dagen zonder elektriciteit. ‘Het ziet er hier uit zoals na de apocalyps. De miserie is pas begonnen na de storm.’

Bij de start van de storm zei Vlaming Peter Vermeulen (47) in New Jersey ons dat zijn grootste vrees was dat hij zonder elektriciteit zou vallen. In de Verenigde Staten lopen alle elektriciteitsleidingen bovengronds, via palen. Tijdens een storm doen omgewaaide bomen de leidingen knappen.

Superstorm Sandy zette ook nog eens meerdere elektriciteitscentrales onder water. Daardoor kwamen liefst 7 miljoen Amerikanen aan de Oostkust zonder stroom te zitten.

Peter Vermeulen is één van hen. Hij kreeg bij het begin van de storm een mailtje van zijn elektriciteitsmaatschappij om te melden dat ze er ernstig rekening mee hielden dat de stroom kon uitvallen. In dat geval zou het zeer waarschijnlijk zeven dagen duren voor de elektriciteitsvoorziening weer hersteld kon worden.

Het was het laatste mailtje dat Vermeulen kon lezen op zijn laptop. Nauwelijks een half uur later viel de stroom effectief uit. Sindsdien heeft hij weinig anders gedaan dan gewacht. Hij is nu één van de 1 miljoen inwoners die al vijf dagen geen elektriciteit hebben.

Apocalyps‘Het ziet er hier uit zoals na de apocalyps, zegt Vermeulen, die personeelsdirecteur is van een afdeling van Johnson and Johnson, dichtbij Princeton in New Jersey.

‘Vele mensen zitten nu al vijf dagen in het donker en in de koude te wachten tot de elektriciteit weer werkt. Aan de benzinestations staan lange wachtrijen. Mensen vechten om benzine voor hun elektriciteitsgenerator.

Horrorverhalen

‘We horen horrorverhalen van vrienden en collega’s die geen huis meer hebben. Weggewaaid of afgebrand.’

‘Wijzelf hebben heel veel geluk gehad. We zijn ongedeerd, gezond en wel en er is geen schade aan ons huis. Wij klagen niet.’

Toch leeft ook Vermeulen nu al vijf dagen zoals in de middeleeuwen. Koud, donker en geen water. ‘Iedereen heeft hier zijn eigen waterput. Het water wordt opgepompt met een elektrische pomp’

‘Mijn tienerdochter zegt dat ze zich een Amish voelt, een lid van een religieuze gemeenschap die leeft zonder modern comfort.’

‘We zitten dan wel in deze situatie, maar we zijn niet alleen. Nog zeker een miljoen mensen zitten zonder stroom. Vele anderen zijn veel erger af dan wij.’

Smartphone

‘Onze smartphone werkt nog. We steken hem in de lader in de auto en rijden dan een uurtje richting Pennsylvania. Daar is zo goed als geen schade van de storm. We gaan er op restaurant, naar de cinema, tanken en daarna weer naar huis. Dan is onze telefoon opgeladen.’

‘Voor de rest kunnen we rekenen op steun van vele vrienden die nog wel elektriciteit hebben. We gaan er douchen, ons opwarmen en iets eten. We worden uitgenodigd of nodigen onszelf uit. De solidariteit onder de mensen hier is enorm.’

Solidariteit

‘Na een superstorm zijn er geen Democraten of Republikeinen meer. Enkel nog Amerikanen. Als er iets ergs gebeurd, trekken ze allemaal aan hetzelfde koord.’

‘We proberen er allemaal het beste van te maken. Hier in de omgeving wonen vele Vlamingen die voor Johnson en Johnson werken. Ze zitten allemaal in hetzelfde schuitje.’

‘Nu is er veel te doen rond het benefietconcert van Bruce Springsteen. We zijn er vet mee, zeggen velen van mijn vrienden. We kunnen het niet eens volgens op tv want er is geen stroom. We hebben ook de volledige inhoud van onze frigo moeten weggooien.’

‘Wij hebben het altijd vreemd gevonden dat de elektriciteitsleidingen hier boven de grond liggen en dus zo kwetsbaar zijn bij een storm. Onze Amerikaanse vrienden zeggen dat ze niet zouden weten hoe het anders moet, dat het altijd zo geweest is.’

Global warming

‘Het is ook maar de laatste jaren dat de elektriciteit zo vaak uitvalt na een natuurramp. Mensen beginnen hier nu ook te spreken over global warming, maar eerder lacherig. De opwarming van de aarde wordt niet ernstig genomen in de Verenigde Staten. Niet zoals in Europa.’

‘In the bigger scheme of things, zijn we er heel goed vanaf gekomen. We hebben enorm veel geluk gehad. Wil je alstublieft schrijven dat we niet klagen? Wat wij meemaken stelt echt niets voor in vergelijking met de duizenden die hun huis kwijt zijn en echt zwaar getroffen zijn.’

Wachtrijen

Ook The New York Times meldt dat vechtpartijen uitbreken in de lange wachtrijen aan de benzinestations in New Jersey. De politie moet op verschillende plaatsen tussenbeide komen om de gemoederen te bedaren. Een automobilist is gearresteerd omdat hij een andere bestuurder bedreigde met een pistool nadat hij zijn beklag deed dat de man wilde voorkruipen in de wachtrij.

In New York maken inwoners hetzelfde mee als Peter Vermeulen in New Jersey. Steeds meer inwoners krijgen het op hun zenuwen omdat ze het al vijf dagen zonder elektriciteit moeten doen. ‘Het is vreselijk,’ zegt Marilyn Smalls, die op Coney Island woont, in The New York Times. ‘Het is pikdonker. Het is gevaarlijk.’

Sommige New Yorkers zijn zo bang dat ze zich opsluiten in hun appartement en voor niemand de deur opendoen voor er weer elektriciteit is. Ruim een miljoen inwoners van New York zitten nog altijd zonder stroom.

Oliespoor

In de woning van Gina Braddish (27), een inwoonster van Long Beach op Long Island, stond het water een meter hoog. Ze zag hoe de overstroming een spoor van olie, benzine en vuil rioleringswater achterliet in haar huis. ‘Mijn vloer ligt vol olie en ze zeggen me dat dit geen noodgeval is,’ zegt ze in The New York Times. ‘Als mijn huis de lucht in vliegt, is het wel een noodgeval. Ik heb iemand nodig die naar hier komt om me te helpen.’

Zelfs de marathon van New York kreeg zware kritiek te verduren. Slachtoffers vroegen zich af waarom de elektriciteitsgeneratoren voor de marathon niet ingezet konden worden in Staten Island. In dat zwaar getroffen stadsdeel zouden honderden gezinnen geholpen zijn met de elektriciteit die ingezet zouden worden voor de marathon. Uiteindelijk gaven de organisatoren toe en werd de marathon afgelast.

Marathon

Burgemeester Michael Bloomberg, die indruk heeft gemaakt met zijn aanpak van de ramp na de doortocht van Sandy, wilde de marathon eerst toch laten doorgaan. ‘Het is belangrijk dat we de veerkracht van New York tonen aan de wereld. Na de terroristische aanslag van 9/11 is de marathon van New York ook doorgegaan.’

‘Het is voor iedereen een zware week geweest,’ zei de New Yorkse gouverneur Andrew Cuomo. ‘Onze problemen zijn nog niet voorbij. Er zijn nog vele ongemakken, maar het had ook nog veel erger kunnen zijn.’

Volgens een eerste schatting van financieel expert Moody’s bedraagt de schade van de superstorm Sandy minstens 50 miljard dollar. Het gaat dan om zeker 30 miljard aan vernielingen van vastgoed. De rest is verlies door gebrek aan economische activiteit. Dat betekent dat verzekeringsmaatschappijen zich moeten voorbereiden op het uitkeren van 30 miljard dollar.

Eddy Eerdekens