Dagboek uit Antarctica: ‘Stikken of vingers verliezen’

Een noodsituatie is erg onwaarschijnlijk maar als ze zich voordoet zijn de gevolgen enorm.

Ushuaia, Argentinië – We zijn nu vlak voor vertrek. Vanochtend nogmaals een veiligheidsbriefing en straks aan boord een training om voorbereid te zijn op een evacuatie.

Niet zwemmen

Een noodsituatie is erg onwaarschijnlijk maar als ze zich voordoet zijn de gevolgen enorm. We zijn op 2 dagen varen van de bewoonde wereld, dus veiligheid gaat hier boven alles. Jumper, voormalig lid van de British Forces, en teamleider op deze expeditie, toont Royal Navy filmpjes van olympische zwemkampioenen die in een koudwaterbad werden getest – bij een temperatuur van 10 graden Celsius was zelfs voor hen zwemmen moeilijk. De koudwaterschok maakt zwemmen in de eerste 2-3 minuten feitelijk onmogelijk. Het is in de eerste seconden dat het risico op verdrinking het grootst is. Niet onmiddellijk gaan zwemmen is dus het devies. Daarna kan zwemmen wel, maar door de koude worden de bewegingen zelfs voor geoefende zwemmers al gauw ongecoördineerd. De reddingsvesten blazen zichzelf automatisch op. Niet zwemmen, houd je team members vast en maak een cirkel om een warmwaterreservoir te creëren. Als iemand onderkoeld dreigt te raken: laat hem of haar binnenin de cirkel waar het water iets warmer is geworden.

Aan boord gelden strikte regels. Geen rondslingerende spullen in de hutten. Heen en weer rollende batterijen in een laatje: ze houden je uit je slaap. Rondslingerende sokken: ze kunnen de pompen blokkeren die bij een lek het schip moeten leegpompen. Handen wassen, want een virus verspreidt zich op een schip als razend vuur. Wanneer een dek wordt afgesloten: waag het niet er te komen. Eén golf kan je zo wegspoelen.

Stikken of vingers verliezen

‘Bronco 5’ is hier de code voor stiptheid. Jumper heeft het op de achterkant van zijn T-shirt staan, als een constante herinnering: 5 minuten voor tijd is iedereen op het afgesproken punt. In herinering aan Majoor Michael Patrick ‘Bronco’ Lane die op de Everest moest kiezen tussen de verstikkingsdood of het verliezen van zijn vingers. Hij deed zijn handschoen uit om de zuurstoffles opnieuw aan te sluiten en verloor daarbij zijn vingers – afgevroren. Bronco 5 dus, in herinnering aan de keuzes die soms gemaakt moeten worden. Er wordt orde en discipline verwacht.

Iedereen krijgt bij inchecken op het schip een pas. Elke keer wanneer we het schip verlaten, moet die kaart gescand worden, en net zo wanneer we weer aan boord gaan. Om er zeker van te zijn dat niemand ongemerkt op Antarctica achterblijft. Alle reddingsvesten worden bij elke beweging op en af het schip geteld.

Er gaat geen eten mee aan land. Enkel water. En drinken moet, want Antarctica is een van de droogste plekken op aarde. Elke keer wanneer we het schip verlaten of weer aan boord komen, worden onze waterdichte laarzen gedesinfecteerd. Troep, ook als dat niet de onze is, wordt opgeruimd. Wildlife op Antarctica kent niet het verschil tussen eten en afval.

Dress code: lagen

Geen katoen, want dat trekt de warmte naar buiten wanneer je nat bent. Synthetische materialen, die houden ook bij vochtigheid de warmte binnen. Middenlaag: fleece. Buitenlaag: waterdichte jas en broek. Bij elke landing gaat een rugzak mee met extra kleding. Lagen toevoegen, of lagen afnemen: op de manier houd je de juiste temperatuur. Geen natte sokken wisselen op Antarctica, dat doe je op het schip.

Zo stilaan hebben we in de gaten aan welke basisregels we ons de komende dagen zullen moeten houden. We zullen veel aan land zijn, veel wandelen en veel zien. Aan boord zijn er discussierondes en workshops. De introductiefilms zijn absoluut indrukwekkend. Dit is een unieke plek op aarde, en wij staan op het punt deze te ontdekken…