De mens is van natuur niet geneigd om grote inspanningen te leveren voor bedreigingen die maar heel geleidelijk op hem afkomen.
“Gaat u op vakantie buiten Europa?,” vraag ik Jos Delbeke, om te peilen hoe diep hij wil gaan om het klimaat te sparen. “Bij voorkeur in Europa, maar ook daarbuiten,” klinkt zijn antwoord in de staart van het interview. “Met het vliegtuig dus,” check ik nog even voor de zekerheid. “Inderdaad.”
Jos Delbeke is de hoogste Belgische ambtenaar bij de Europese Commissie. Al jarenlang leidt hij de dienst die de klimaatdoelstellingen in beleid giet. Lees: hij bedenkt regels die wij als burger en bedrijven aanvaarden, omdat ze ons niet te veel kosten.
Als u zich afvraagt hoe het komt dat uw Europese wagen zo “weinig” CO2 uitstoot, dan zit Jos Delbeke daarachter. Als u in de winkel in een oogopslag ziet welke droogkast de meest energiezuinige is, dan heeft u dat aan hem te danken. Als u een huis bouwt en vaststelt dat de energiefactuur meevalt omdat uw woning zo goed geïsoleerd is, dan zijn de verplichtingen daar rond ooit vanop zijn bureau vertrokken.
Over het klimaat is Delbeke erg ongerust. De gevolgen van de opwarming ontvouwen zich vandaag al. Het is eind januari en de winter schiet nu pas uit de startblokken, het strand in Oostende wordt elk jaar smaller en skiërs zien het sneeuwseizoen alsmaar slinken. Maar het zal allemaal nog duizend keer erger worden als miljoenen mensen moeten verhuizen en volkeren elkaar de kop inslaan voor voedsel. Het militaire apparaat van de Verenigde Staten houdt de situatie nu al met verhoogde aandacht in de gaten.
Het verwondert dan ook niet dat er deze week diep teleurgesteld werd gereageerd op de klimaatplannen van de Europese Commissie. Die wil tegen 2030 40 procent minder broeikasgassen uitstoten (t.o.v. 1990) en over minstens 27 procent hernieuwbare energie beschikken in de EU. De milieuorganisaties vragen 55 procent minder uitstoot, 45 procent hernieuwbare en 40 procent energiebesparing.
Niet haalbaar, zo beweert Jos Delbeke. “Als je die eisen in werkelijkheid omzet gaat de energiefactuur bijna verdubbelen.” We weten intussen dat dit waar kan zijn. In onze elektriciteitsprijs zit bijvoorbeeld een forse component subsidies voor zonnepanelen en windmolens.
Maar dat is niet alles. Wij, Europeanen, zijn samen met een handvol andere staten de enigen zich nog scharen achter Kyoto. De grootste vervuilers, China en de VS, steken hun middenvinger op. Jos Delbeke, die al talloze toponderhandelingen voerde op klimaatconferenties, gelooft trouwens niet meer in een wereldwijd bindend contract. Van het internationaal klimaatakkoord, dat eind volgend jaar in Parijs zijn beslag krijgt, moeten we dus niet te veel verwachten. Is het in die context verstandig om vandaag in klimaatactie tot het uiterste te gaan?
Daarbovenop komt dat Europa langzaam recht krabbelt na een diepe crisis. De burger voelt die in zijn portemonnee en de lidstaten hebben hun geldbuidel zelfs weggegeven. Het valt te begrijpen dat landen niet staan te springen om de fiscale gunstmaatregelen voor bijvoorbeeld energiebesparingen fors op te drijven.
En om het plaatje helemaal compleet te maken, staan er in Europa verkiezingen voor de deur, waarin euroscepsis een heel belangrijk thema kan worden. Verregaande klimaatactie zou euro-kritische partijen een mooi argument in handen geven om Europa af te doen als een straf voor de burger.
De mens is van natuur niet geneigd om grote inspanningen te leveren voor bedreigingen die maar heel geleidelijk op hem afkomen. Après moi le déluge.
Of bent u iemand die klimaatopwarming de grootste volksverlakkerij uit de geschiedenis vindt?
Jos Delbeke, directeur-generaal Klimaatactie van de Europese Commissie, is te gast bij Z-Talk Goossens op Kanaal Z, vanaf zaterdagochtend 11 uur.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier