‘Maak van pretnummerplaten een écht statussymbool, met een jaarlijkse taks van 100.000 euro’

‘Geef toe’, schrijft Jean-Paul Mulders, ‘duizend euro, dat is toch een belachelijke fooi als het op statussymbolen aankomt?’

Ik vond het al eigenaardig, dat mensen met luxewagens zich opeens collectief ontpopten als grapjassen. Automobilisten die anderen normaal het liefst van de weg zouden drukken, bleken plotsklaps begiftigd met fijnzinnige humor. FUCKOF, HAHA, HIHIHI, XXXXXX, BATMAN en SEX069: het zijn maar enkele van de spitsvondigheden die ik, doorgaans aan overdreven snelheid, op de derde rijstrook voorbij zag ‘vlammen’.

De verpretparkisering van de openbare weg, noemde ik dat. Ik was geneigd het onder te brengen bij de categorie ‘ergerlijke maar onschuldige verschijnsels’. Tot bekend geraakte dat nummerplaatherkenning van dat soort pretnummerplaten met de bestaande infrastructuur moeilijk lukt.

Wantrouwig als ik ben, vraag ik mij af of die opstoot van grapjasserij wel zo toevallig is. U weet hoe dat gaat: je kent iemand bij de politie of bij de een of andere FOD, die je tussen de spreekwoordelijke pot en pint weet te verklappen dat het ‘erg wordt’ met die nummerplaatherkenning en trajectcontrole. Dat de regering de bemiddelde burger het plezier eens goed te scheuren ook al niet meer gunt, in dit regelnichterige apenland (ik parafraseer even het taalregister dat bij dergelijke gelegenheden doorgaans wordt opengetrokken). Maar dat er gelukkig (hier zakt het gespreksvolume met een paar decibels tot samenzweerderig gefluister) wel een manier bestaat om daaraan te ontsnappen: je koopt zo’n gepersonaliseerde nummerplaat, sinds kort te begeven voor een luttele duizend euro, en laat daar wat onzin op stansen. Zo snor je rond als ZORRO1 of BATMAN27, ongehinderd door het streven van de overheid om jouw leven en dat van je medeweggebruikers veiliger te maken.

Wie kan er nu tegen zulk een mooi streven zijn, zou je je afvragen. Daar zou je nog van opkijken. Een onuitputtelijke hoeveelheid volk is er blijkbaar 24 uur op 24 mee bezig aan zijn elementaire burgerzin te ontsnappen, zeker als – de horror – een ander daar beter van zou kunnen worden. Van radarverklikkers tot grootschalige belastingontduiking: het wordt ingegeven door diezelfde onuitroeibare drang om onder je verdomde plicht uit te komen. Een drang waar de meesten van ons vreemd genoeg sympathie voor voelen, vanuit een verkeerd begrepen Robin Hood-gevoel. In tegenstelling tot wat Robin Hood deed volgens de legende, worden de armen hier immers bestolen om er de rijken beter van te maken.

Nu is dit wel enigszins conform de tijdsgeest: de armen bestelen om er de rijken beter van te laten worden. Elke tijd krijgt de grappen waar hij recht op heeft, en The-sky-is-the-limit-achtige nummerplaten passen als geen andere grol bij de wereld die wij heden om ons heen zien.

Sommigen willen niet liever dan terug te keren naar een maatschappij van standen. In tegenstelling tot wat in vroegere standenmaatschappijen weleens het geval was, hoeft de elite zich daarbij niet van het plebs te onderscheiden door de aanwezigheid van cultuur of goede manieren – dat laatste bij voorkeur niet zelfs. De nieuwe rijke is iemand die er met de botte bijl doorgaat en bij de bakker zijn stadstank op het zebrapad parkeert, met jolige nummerplaat.

Hoewel ik daar ethisch al eens op durf neer te kijken, lijkt het mij soms wel fijn om zo iemand te zijn. Van één ding ben ik zeker: het is gedrag dat in deze samenleving beloond wordt. Diverse onderzoeken hebben uitgewezen dat rijken gemakkelijker de (verkeers)regels aan hun laars lappen dan minder gefortuneerden. Dat vertaalt zich zelfs in aantal boetes per merk auto, die bij de premiummerken beduidend hoger liggen. De verkeersovertreding is, met andere woorden, een soort statussymbool – zoals ook de gepersonaliseerde nummerplaat.

Maar geef toe: duizend euro, dat is toch een belachelijke fooi als het op statussymbolen aankomt? Het is amper meer dan de prijs van een stevige iPhone, waar je nergens mee opvalt. Het brengt zo’n gepersonaliseerde nummerplaat zelfs binnen het bereik van zij die geen geld maar alleen slechte smaak hebben, en volgens wijlen mijn grootvader ‘eens een goede oorlog kunnen gebruiken’.

Liever dan de software van de nummerplaatherkenning aan te passen, met de bijbehorende kinderziekten en kosten, kan er naar mijn mening beter een écht statussymbool van gemaakt worden. Dat kan bijvoorbeeld door het bezit ervan te belasten met een jaarlijkse taks van pakweg 100.000 euro, te storten in een Fonds voor Slachtoffers van de Zware Voet en Aanverwante Ongevallen. Dat lijkt me geen overdreven compensatie voor de boetes die mogelijks worden ontlopen, maar vooral voor de verpesting van het straatbeeld en de luizige humor. Wat is nu 100.000 euro voor een genuine statussymbool waarmee je je kan onderscheiden van JOHNY en MARINA? Een prikje. Ik kom horloges tegen die duurder uitvallen.

Ben je echter geestelijk normaal en heb je zulk bedrag daar niet voor over, dan bestaat er een eenvoudige manier bestaan om aan die pestbelasting te ontsnappen: weer een gewone nummerplaat nemen. Zo’n saaie met nietszeggende getallen. En er vrede mee nemen dat je door camera’s herkend kunt worden, en niet beter of flitsender bent dan een ander.