Zondag kunnen de Zwitsers zich uitspreken voor of tegen een levenslang beroepsverbod voor pedofielen. Een druppel op een hete plaat, zeggen experts.
De meeste Zwitsers hebben het na een paar opzienbarende schandalen helemaal gehad met pedofilie. Droevig dieptepunt was een rechtszaak van een therapeut die zich bij zijn dagelijkse werk in steeds andere tehuizen bijna dertig jaar lang vergreep aan 124 kinderen. Vaak maakte hij ook video-opnamen. De geestelijk zwaar gehandicapte kinderen – onder wie een meisje van drie jaar – konden zelf geen alarm slaan. Pas in 2010 betrapten collega’s de man op heterdaad. Omdat de meeste gevallen inmiddels verjaard zijn, kreeg de 57-jarige man slechts dertien jaar. Afhankelijk van het succes van de therapie in gevangenschap kan hij daarna weer vrijkomen.
De wet is de laatste jaren alsmaar strenger geworden. Een volksinitiatief in 2004 leidde tot een wet die stelt dat seksuele delinquenten hun leven lang achter slot en grendel moeten blijven. Levenslange bewaring, met therapie, onder toezicht van de regering of onder huisarrest met elektronische boeien? Zoals de strafmaat van de pedofiele therapeut aantoont, kan de rechtbank daar coulant mee omgaan. Tot ergernis van de Zwitserse ‘stemburgers’.
De volksraadpleging van 18 mei gaat over een levenslang beroepsverbod voor pedofielen die beroepshalve in contact komen met kinderen, zoals leerkrachten, sporttrainers of dirigenten van een jeugdkoor. Ruim zestig procent van de burgers is voor.
Maar zulke volksinitiatieven zijn vaak des te moeilijker om te zetten. Volgens Regula Schwager, psycholoog bij kinderslachtofferhulp Castagna, is het een druppel op een hete plaat. In maar één op de vier pedofiliegevallen wordt aangifte gedaan. Pedofilie binnen het gezin of met bekenden – verreweg de meeste gevallen – wordt er niet door opgelost. Pedofielen die niet betrapt werden, ontlopen het beroepsverbod. Zonder aangifte en veroordeling kan de justitie niets uitrichten. Castagna gaat ervan uit dat in Zwitserland nog geen 10 procent van het kindermisbruik wordt bestraft. Bovendien zou een ‘gewone’ jeugdliefde van een achttienjarige met een vijftienjarige ook tot een beroepsverbod kunnen leiden.
Toch heeft het volksinitiatief zijn doel al bereikt. Onder druk van het referendum keurde het parlement een wet goed die nog veel verder gaan. Niet alleen seksueel geweld, maar álle geweld tegen kinderen leidt tot een beroepsverbod. En er komt een strikt buurtverbod voor pedofielen in de omgeving waar ze actief waren. De wet gaat in 2015 in.
Renske Heddema
In Zwitserland wordt naar schatting geen 10 procent van het kindermisbruik bestraft.
