Hubert van Humbeeck

In het voorjaar van 1994 moesten Belgen in Rwanda uit de doppen kijken. Dat wist iedereen. Behalve de Senaat, die daar nu zeer verbaasd over doet.

Met de gedrevenheid die hem kenmerkt, zette senator Guy Verhofstadt zich achter het rapport van een Senaatscommissie over de moord op tien Belgische para’s in april 1994 in Rwanda. De commissie toont onomstotelijk aan dat de Belgische en internationale overheden al maanden vóór de feiten konden weten wat er op til was als ze dat hadden gewild. Verhofstadt trok vorige week geen conclusies uit zijn rapport dat liet hij aan de voltallige Hoge Vergadering over en hij bekende mee schuld. Ook hij had toen immers, vanuit de oppositie, gezwegen. Guy Verhofstadt is een gelouterd politicus, het is een houding die hem siert.

Toch doet het de wenkbrauwen fronsen dat de senatoren pas nu tot de bevinding komen dat er in het voorjaar van 1994 iets tegen de Belgen in Kigali werd beraamd en dat het de bedoeling daarvan was om het hele democratiseringsproces in het Midden-Afrikaanse land op te blazen. Elke Belg ter plaatse was daarvan op de hoogte, elke Belgische journalist keerde uit Rwanda terug met verhalen over Belgische soldaten die door Hutu-extremisten werden geprovoceerd en over de hatelijke Radio Libre des Mille Collines en zijn campagne tegen de Belgen. Wie daar niet van wist, heeft in die periode, bijvoorbeeld, zeker nooit Le Soir gelezen of, voor wat het waard is, Knack. Overigens, in maart 1994 was toenmalig Defensieminister Leo Delcroix in Kigali, met in zijn kielzog ondermeer elf Belgische parlementsleden. Hadden die hun ogen in hun zak ? Even niet goed opgelet ? Hebben ze in hun verslag achteraf geen melding gemaakt van het anti-Belgische gevoelen in Kigali en de daaraan verbonden gevaren voor onze blauwhelmen ?

Dus. Natuurlijk wist Brussel dat het Rwandese wespennest op elk moment kon ontploffen. Zoals Brussel ook wist dat radicale Hutu’s stiekem wapenopslagplaatsen aanlegden, en waar die zich bevonden. Zo vroeg de Belgische militaire leiding in Kigali buitenlandminister Willy Claes, bijvoorbeeld, om al zijn gewicht in de schaal te leggen bij secretaris-generaal Boutros Boutros-Ghali van de VN de baas van de missie in Rwanda om die opslagplaatsen ten minste te mogen bewaken. Nee, geen sprake van, kreeg Claes vanuit New York te horen, dat valt buiten het mandaat, de neutraliteit van de VN, enzoverder. Ook dat verhaal was bekend, want het stond in Knack. Het strekt, bijvoorbeeld, ambassadeur Johan Swinnen tot eer dat hij desalniettemin tot het eind zijn verdomde plicht heeft gedaan om te proberen het Arusha-proces van democratisering te redden ook al besefte hij terdege dat een aantal van zijn Rwandese gesprekspartners dubbelspel speelden.

Misschien nog vreemder is dat er intussen merkwaardig weinig aandacht is voor een passus in het rapport, die het niet over de verantwoordelijkheid van de Belgische overheid heeft, maar over die van andere Belgische groepen, die achter de schermen de kant van de Hutu-radicalen hadden gekozen. En die onder meer een rol speelden in de fameuze radio Mille Collines. De parallelle diplomatie van, bijvoorbeeld, de christen-democratische internationale, bezorgde een vooraanstaand Belgisch politicus, in het voorjaar van 1994 op doorreis in Rwanda en Burundi, alvast koude rillingen. ?Wat steken die hier toch uit,? vroeg hij zich vertwijfeld af, toen hij vernam dat ze er in ’t geniep ook voor ijverden dat België zich in het Burundese conflict militair zou engageren aan de zijde van de Hutu’s.

Als er al mensen moeten worden gehoord over het klimaat in Kigali aan de vooravond van de genocide, lijkt het dat die groepen katholieke kringen die president Juvénal Habyarimana altijd door dik en dun hebben gesteund en zelfs tot zijn entourage behoorden daar als eersten voor in aanmerking komen. Moeilijk te vinden, zijn ze niet : het zijn dezelfde lui die nu pleiten voor een directe Belgische militaire interventie in Oost-Zaïre om er de diamanten troon van Mobutu Sese Seko te beschermen. (HVH)

Onthaasting

We hebben er weer een nieuw woord bij.

In een nieuwjaarstoespraak tot haar ambtenaren hield de Nederlandse minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Margreet de Boer een pleidooi voor onthaasting.

Met dat soort woorden moet je uitkijken, want net zo min als een stankwolk of een griepepidemie laten ze zich door landsgrenzen tegenhouden. Voor je het weet behoren ze tot het vocabulaire van Luc van den Brande zoals ontlezing, ontzuiling of ontvetting. Het zijn lelijke woorden, maar daar gaat het nu even niet om. Onze taal is naar de toekomst toe toch al verpest.

Onthaasting dus. Het wordt hoog tijd, vindt de Nederlandse bewindsvrouw, dat we het met z’n allen wat kalmer aan doen : ?In plaats van steeds harder te rennen (…) moeten ambtenaren vaker rustig op een stoel gaan zitten en nadenken.?

Er zijn geen zekerheden meer. Jaren waren ambtenaren de pispaal : luie donders, overdekt met stofnesten en spinrag, naar het beeld en de gelijkenis van Jomme Dockx en Philemon Persez. Hun gesnurk ergerde de wakkere burger. De zweep moest erover ! Peper in hun reet ! Overheidsbedrijven werden geprivatiseerd en De Post beloofde haar klanten vorige week nog plechtig dat ze in de toekomst nooit langer dan vier minuten voor het loket zullen moeten aanschuiven.

Fout, fout, fout !

Nu we onze nieuwe politieke cultuur uit Nederland willen importeren en zelfs Guy Verhofstadt zich tot Wim Kok heeft bekeerd, is het van belang de nieuwste trends boven de Moerdijk in de gaten te houden. Graag traag is de nieuwe slogan. Iedere ambtenaar heeft het recht om uit zijn neus te vreten. Laten we beginnen met al die dynamische managers te ontslaan, die ons achter onze vodden zitten. Er is haast bij. (PP)

Een kakske

Koen Wauters is een held van deze tijd. Elk woord dat de zanger-presentator-rallycoureur spreekt, heeft de waarde van een diepe gedachte. Geen wonder dat VTM elke avond verslag doet van zijn avonturen in de woestijntocht Dakar-Dakar. Na de, vanzelfsprekend, zware vierde rit keek Koen als een moderne Uilenspiegel guitig in de camera. ?Ik deed vandaag een kakske,? glunderde hij tegen de verslaggever. Toen die voldoende interesse toonde voor de blijde gebeurtenis, vertelde de schalkse ruiter uitgebreid hoe hij zijn gevoeg deed en met welke problemen dat gepaard ging (?… ik voelde dat het misschien zou lukken…?).

Het mag duidelijk zijn. VTM is aan een offensief begonnen. De supprematie van de BRTN in de tabellen met kijkcijfers zal van korte duur zijn. (HVH)

De bossen van Vlaanderen

Geachte Heer Baldewijns,

In antwoord op uw schrijven, delen wij u mede dat voor het door u geplande Helabaldewijnsbos op de middenberm van de E 19 Brussel-Antwerpen inderdaad een Milieu-Effecten Rapport (MER) vereist is, aangezien het hier een bebossing betreft van meer dan drie hectare.

De studiedienst van Zwarte Woensdag vestigt uw aandacht op de volgende punten.

Sub a. De keuze voor streekeigen bomen is een politieke keuze, die evenwel onze volledige instemming geniet. Een keuze voor volksvreemde bomen als daar zijn de Canadese populier, de Libanese ceder of de Duitse staander zou het ecologisch evenwicht in deze kwetsbare biotoop in gevaar kunnen brengen.

Sub b. U heeft een voorkeur uitgesproken voor bladhoudende bomen, om alzo te vermijden dat rottende bladeren in de herfst slipgevaar zouden veroorzaken op het fluisterasfalt. De enige boom die niet alleen streekeigen is, maar bovendien zijn bladeren behoudt, is de slagboom (met name de zwart-gele variëteit). De slagboom ( arbor domesticus) geeft een minimum aan ongewenste milieu-effecten en kan makkelijk tweehonderd jaar worden. Hij gedijt uitstekend op een humuslaag van sigarettenpeuken, blikjes en oude kranten. In zijn kruin nestelen zeldzame soorten als de slagboomkruiper en de slagboomklever. In zijn schaduw groeien zowel de hallucinogene paddestoel (de paddo impudicus) als het damestasje (de capsella bursa-mulieris).

Sub c. Hebben de bevoegde ambtenaren de consequenties overdacht van de jaarlijkse paddentrek ? Ondertunneling van gelijkvloerse paddenoversteekplaatsen ter hoogte van Kontich, Rumst, Mechelen-Noord, Zemst en Vilvoorde is misschien niet de goedkoopste, maar zeker de verstandigste oplossing. Derwijze zullen de sympathieke amfibieën niet door het snelverkeer worden verontrust.

Sub d. De populatie van everzwijnen en kangoeroes (die in onze streken steeds vaker worden gesignaleerd) moet onder controle worden gehouden. Dat is een zaak van actief faunabeheer. De studiedienst van Zwarte Woensdag stelt voor het Helabaldewijnsbos toe te wijzen aan de Koninklijke Jagersvereniging Sint Hubertus uit Laken. (PP)

Bijdragen : Hubert van Humbeeck, Piet Piryns

De Zwinstedentocht (Foto : Patrick de Spiegelaere).

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content