België krijgt geen gouden aandeel in de Franse energiegroep GDF Suez, dat de Belgische energiemarkt domineert. En dat is een blamage voor de ex-premiers Guy Verhofstadt en Yves Leterme.
Er was wel heel veel toeval. Ex-premier Yves Leterme (CD&V) trad vorige week weer op het politieke strijdtoneel, juist op de dag dat de Fortis-onderzoekscommissie naar het schenden van de scheiding der machten met haar rapport kwam. Net die dag mengde ook een andere ex-premier, Guy Verhofstadt (Open VLD), zich voor het eerst weer in het politieke debat. Ook hij is weer helemaal paraat om zijn verantwoordelijkheid ten dienste van ons allemaal op te nemen. Op diezelfde dag moest de huidige premier, Herman Van Rompuy (CD&V), wel bekennen dat de Belgen geen gouden aandeel krijgen in het Franse energiebedrijf GDF Suez, dat onze energiemarkt beheerst. Een afgang voor de twee ex-premiers, uitgerekend op het moment dat ze zich weer onmisbaar wanen voor het land.
Toen het Franse Suez in 2005 de volledige controle kreeg over elektriciteitsproducent Electrabel werd dat nog verkocht als een ‘ opération franco-belge’. Toen midden vorig jaar Suez fuseerde met Gaz de France (GDF) werd duidelijk dat het om een volledige Franse operatie ging: Frankrijk, de belangrijkste aandeelhouder van GDF Suez, kreeg het energiemonopolie in België. Ons land werd op het vlak van energie een wingewest van Parijs.
Premier Guy Verhofstadt maakte zich sterk dat hij alles onder controle had: hij had met de topman van Suez, Gerard Mestrallet, in de Pax Electrica II afgesproken dat België een gouden aandeel zou krijgen in GDF Suez, een vetorecht waarmee de nationale strategische energiebelangen konden worden verdedigd. Nu blijkt dat België helemaal geen gouden aandeel krijgt, maar zich tevreden moet stellen met ‘een permanent overlegcomité’, een veredelde praatbarak. Dat is een slag in het gezicht van de ex-premiers Verhofstadt en Leterme, die steeds verklaarden dat ze zelfs van de Franse president beloften en garanties hadden dat België een gouden aandeel zou krijgen.
In de Pax Electrica II maakte België trouwens niet alleen afspraken over het gouden aandeel, maar ook over het openbreken van de Belgische energiemarkt: om het Franse monopolie verteerbaar te maken, moest er concurrentie komen. En dan zouden de prijzen zakken. Wat wil nu weer het toeval? Eén dag nadat duidelijk was geworden dat het Belgische gouden aandeel een fata morgana was, kwam de Europese Commissie met een vergelijkende studie waaruit blijkt dat de Belgische gezinnen wel heel veel betalen voor hun gas en elektriciteit. In slechts twee landen liggen de energieprijzen nog hoger: Ierland en Cyprus. Bovendien stegen de tarieven in ons land in 2008 nog sterk. Uit het rapport blijkt dat het vrijmaken van de markt in ons land nog steeds niet wil lukken.
De premiers die de voorbije tien jaar het land hebben bestuurd, faalden in zoiets essentieels als het uitzetten van een energiebeleid. Parijs zwaait de plak over de Belgische energiemarkt, de verbruikers krijgen hoge facturen en de winsten vloeien bijna volledig naar Frankrijk. Normaal zou zijn dat zulke ex-premiers onder de grond kruipen van schaamte. Niet zo de heren Verhofstadt en Leterme. Die profileren zich opnieuw als goede bestuurders en leiders met visie.
door Ewald Pironet
