Marc Dubois (KU Leuven)
Marc Dubois (KU Leuven) Docent architectuur aan de KU Leuven en architectuurcriticus

Wie de meubelgeschiedenis overloopt, zal vaststellen dat vele belangrijke creaties ontworpen zijn door toonaangevende architecten. Le Corbusier, Mackintosh, Wright en ook de Duitse architect Mies van der Rohe (1886-1969) hebben meubelen ontworpen die behoren tot de klassiekers van deze eeuw.

Het oeuvre van Van der Rohe is indrukwekkend, zelfs een jaar voor zijn dood ontwierp hij een meesterwerk, de Neue Nationalgalerie in Berlijn. Zijn beroemde uitspraak “Less is more” werd door velen geïnterpreteerd als zou hij de verdediger zijn van een zielloze, schrale architectuur. Niets is minder waar wanneer men dit werk van nabij gaat bekijken. Zijn streven om de moderne architectuur de kracht van de klassieke bouwkunst te geven, is voor hem altijd richtinggevend geweest.

De expositie in de Fondation pour l’Architecture geeft geen overzicht van het gehele oeuvre van Van der Rohe. De samensteller, het Vitra Design Museum, koos voor de korte periode van 1925 tot 1932. In die jaren ontwerpt hij zijn belangrijkste meubelen en drie cruciale bouwwerken waarin hij zijn meubelontwerpen een centrale plaats geeft. In een appartementsgebouw in Stuttgart uit 1927, een onderdeel van de grote Weissenhofwijk, toont hij een metalen stoel zonder achterpoten en met gebogen voorpoten. Dit model is nog altijd in productie bij de legendarische firma Thonet. Met die stoel sluit hij aan bij de internationale tendens van de metalen buismeubelen. Villa Tugendhat in Brno (1929-1930) is een schitterende kristallisatie van zijn streven naar perfectie en harmonie. Speciaal voor dit woonhuis ontwierp Mies van

der Rohe de nu gekende Brno-zetel.

De icoon bij uitstek van de moderne bouwkunst is het Duitse paviljoen voor de internationale expositie in Barcelona in 1929. Onmiddellijk na de manifestatie werd het meesterwerk gesloopt en in 1986 heropgebouwd. Voor dit paviljoen ontwierp hij de Barcelona-zetel die ook nog altijd in productie is. In feite maakte Mies van der Rohe een variant op een 19de-eeuwse zetel van zijn grote leermeester Schinkel. Zowel het gebouw als de royale zetel getuigen van zijn ambitie om het nieuwe een klassieke schoonheid te geven. De expositie toont niet enkel foto’s en tekeningen van de drie architectuurprojecten, maar ook een reeks originele meubelen uit de Vitracollectie. Het is een interessante confrontatie met werk van deze grote bouwmeester.

“Mies van der Rohe: Furniture & buildings in Stuttgart, Barcelona, Brno 1925-1932”, Fondation pour l’Architecture, Kluisstraat 55, 1050 Brussel. Tel. 02/649.02.59. Tot 24/1.

Marc Dubois

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content