Sommige mensen zorgen al lang voor iemand anders. Ze hebben een sterke band, al wordt die vandaag op de proef gesteld.
Er worden in deze rare dagen bladzijden vol geschreven over de zorgverleners die in de frontlinie staan. Maar in het hinterland lopen nog duizenden anonieme mensen rond die voor iemand zorgen. Ook hun leven staat door het virus op zijn kop: rituelen kunnen niet meer doorgaan en zelfs een simpele begroeting is niet meer vanzelfsprekend.
Fotograaf en documentairemaker Tijs Posen maakte in onverdachte tijden foto’s van zorgverleners: een moeder, een verpleger en iemand die werkt in een instelling voor mensen met een beperking. Engelbewaarders, noemt hij ze. Hij zette ze samen op de sofa met de persoon over wie ze zich bekommeren en vroeg hen een houding aan te nemen die hun relatie typeert. ‘Ik wilde niet alleen hun band tonen, ‘ zegt Tijs Posen, ‘maar ook de onvolledige wereld van de verzorgde. Die zie je in de weerspiegeling van het beeld.’
‘Hij klopt op het raam van elk restaurant’ Maria Rouffa (71) zorgt samen met Deborah (28) voor haar zoon Jens (27)
‘Ik ben de mama van Jens. Toen hij geboren werd, schreeuwde of bewoog hij niet. Al snel bleek dat hij het syndroom van Prader-Willi had: de hele dag wil hij eten en drinken. Ze hebben me vaak gezegd dat ik hem in een instelling moest plaatsen. Maar ik wilde hem niet aan zijn lot overlaten, want ik zie hem heel graag. Alles heb ik voor hem opgegeven, ook mijn huwelijk. Samen met verzorgster Deborah waken we over hem.
Dat ging goed, tot het virus kwam. Jens snapt niet wat er aan de hand is. Normaal gingen we elke dag wandelen en iets drinken, maar dat is nu moeilijk. Op elk raam van elk restaurant klopt hij en aan elke deurklink van elk café voelt hij. “Jenske, het is niet open”, zeg ik hem dan. Maar hij begrijpt niet waarom. Hij kan ook niet naar het toilet, of ik zou hem een pamper moeten aandoen.
Mijn zoon is een heel sociale jongen. Iedereen die hij tegenkomt, geeft hij een hand of een knuffel, maar ook dat mag nu niet meer. Elke keer als we iemand zien, steek ik met hem vlug de straat over. Ik hoop dat het virus zo snel mogelijk verdwijnt, want de zorg wordt plots heel zwaar. Dit hou ik niet lang meer vol.’
‘Geef me dan tenminste een elleboogske, zei hij’ Yves Wuyard (40) zorgt voor oud-mijnwerker Jeannot (90)
‘Ik werk sinds 2016 als verpleger bij Geneeskunde voor het Volk in Genk. We hebben Jeannot leren kennen via zijn echtgenote, die intussen overleden is.
Jeannot heeft in zijn leven ongelofelijk hard gewerkt: ’s nachts in de mijnen van Winterslag en Waterschei, overdag als butler. Nooit nam hij vakantie. Intussen is hij 90, maar hij is nog een onvoorstelbaar pientere kerel die van alles op de hoogte is. Door zijn ouderdom heeft hij wel wat zorg nodig. Vroeger kwam ik soms twee keer per dag bij hem: ’s morgens om hem te verzorgen, ’s avonds om de medicamenten te brengen.
Nu kan ik noodgedwongen nog maar twee keer per week gaan, alleen voor de strikt noodzakelijke dingen zoals een morfinepleister. Ik zet dan de medicamenten klaar voor de volgende dagen. Zijn dochter houdt ook een oogje in het zeil en we houden contact via telefoon, maar dat is niet hetzelfde.
Jeannot is nu geïsoleerd en ik mis onze dagelijkse gesprekken. Hij is zo’n fysieke hartelijke man, die je altijd een knuffel geeft. Toen ik laatst met mijn mondmasker en handschoenen binnenkwam, zei hij: Geef me dan tenminste een elleboogske.’
‘We willen zo graag opnieuw naar de vissenwinkel’ Isabelle Schevers (26) zorgt voor Luc (61)
‘Ik ben begeleider bij de zorginstelling Covida in Hasselt. Daar heb ik Luc leren kennen: hij heeft een lichte verstandelijke beperking en een autismestoornis. Vroeger kwam hij alleen overdag naar hier. Maar sinds zijn ouders ziek zijn, woont hij fulltime bij ons. In het begin durfde hij niet altijd om hulp te vragen, maar hij is echt opengebloeid. Zelf staat hij ook altijd klaar om iemand te helpen. Luc is een fijne goedlachse man, ik heb hem graag.
Hij heeft het wel heel moeilijk nu, omdat zijn vaste rituelen doorbroken zijn. In zijn kamer heeft hij een paar vissen. Elke maand gaan we samen naar de dierenwinkel, maar dat kan nu niet meer. Hij is altijd zo ontgoocheld als ik hem zeg dat we onze afspraak weer moeten uitstellen.
Zoals de meeste mensen in onze instelling weet hij wel dat er een virus is, maar hij vat de essentie niet altijd. Ook andere bewoners zijn bang en hebben veel vragen. Ze zien ons met mondmaskers rondlopen, waardoor we verpleegsters lijken. Zo verdwijnt het thuisgevoel dat ze hier hebben een beetje. En buiten zien ze mensen wandelen. “Waarom mogen wij dat niet doen?” vragen ze dan.’
