Guillaume Van der Stighelen
Guillaume Van der Stighelen Guillaume Van der Stighelen schreef na zijn reclamecarrière de bestseller Echt (Lannoo), over onze drang naar authenticiteit.

Mijn vriend en slager Tom is zijn invaliditeitsuitkering kwijt. Zeshonderd euro per maand. De wetsdokter heeft op een vakantieblog van mij foto’s gevonden van hem, zeilend op onze boot.

Tom heet niet echt Tom, maar ik noem hem even zo om het niet erger te maken. Hij is ook helemaal geen slager, maar wel een kleine zelfstandige met een mooie zaak in de voorstad.

Zijn ruggenwervels zitten aan elkaar gepind met een kilo roestvrij staal. Hij kan nauwelijks draaien en werd daardoor na de zeer zware operatie arbeidsongeschikt verklaard. Zijn zaak heeft hij van de hand gedaan en hij leeft van de spaarpot. Tom nadert de zestig en tracht nog wat te genieten van het leven. In de mate van het mogelijke. Want hij heeft altijd pijn. Altijd en overal.

Vorige zomer had ik enkele vrienden gevraagd om met mijn boot mee naar het noorden van Denemarken te zeilen over de Noordzee tot bij het Kattegat. Het was een uitzonderlijk mooie zomer. De overtocht duurde twee dagen en twee nachten. Omdat mijn twee kameraden enkel matrooservaring hadden, zocht ik naast mij een tweede schipper en Tom heeft jarenlang zelf een zeiljacht gehad. Vandaar. Tom vond het geweldig. Of hij nu thuis voor tv ligt te vergaan van de pijn of op een boot, wat maakt het uit? Onze boot is volledig uitgerust met elektrische lieren. Spierkracht werd van hem niet vereist. Alleen zijn ervaren oog.

En nu is hij dus zijn uitkering kwijt. Sinds oktober vorig jaar. Toen ik vorige week een foto van hem achter het roer wilde nemen, met de mooie toren van Zierikzee op de achtergrond, hield hij zijn hand voor zijn gezicht. ‘Laat maar zo, ik heb het gehad met dat internet.’

Tom maakt twee zaken mee die het leven van velen zullen veranderen de komende vijf jaar en nog vele jaren nadien. Een, de pot is leeg. Twee, alles ligt open en bloot.

Dat de pot leeg is, is niet nieuw. Hij is altijd leeg geweest. Politici die gul waren met geld uit de staatskas, waren steeds populair, soms terecht, soms iets minder. Een probleem is het nooit geweest, want financiële instellingen lenen graag aan ons land. Maar iedereen weet nu dat er een bodem zit aan het vat en dat het pijn doet als je ertegenaan botst. Een meerderheid eist nu van de regering dat ze orde op zaken brengt. Men denkt daarbij vooral aan ‘het profitariaat’. Voor welstellende ondernemende mensen zijn dat werkonwilligen. Voor mensen met een lager inkomen zijn dat bazen die met dikke premies gaan lopen. Voor iedereen zijn het dus de anderen. Waar zelden aan gedacht wordt, zijn de centen die men zelf om de een of andere reden uitgekeerd krijgt, en waarvan men vindt dat men er recht op heeft omdat men ze nu eenmaal altijd heeft gekregen. Maar dat houdt dus geen rekening met de tijdgeest. Want dit is iets heel anders dan fraudebestrijding. Dit gaat niet over de notaris die even zijn neus moet snuiten terwijl brave families een enveloppe uitwisselen. Mijn vriend Tom is geen fraudeur. Hij werd jaren geleden door een beëdigd arts invalide verklaard en kreeg daarom een vergoeding van de staat. Nu verklaart een arts dat hij toch arbeidsgeschikt is, en dus is hij zijn vergoeding kwijt. Het zijn andere tijden.

Heel wat mensen gaan net zoals Tom met verbazing ontdekken dat hun uitkering afhankelijk is van het arbitraire oordeel van een deskundige en dat die plots iets minder gul is dan vroeger. Op voorwaarde natuurlijk dat die deskundige erop uitkomt. En dat is punt twee. Mijn blog is beschermd. Het is niet dat je maar ‘Guillaume-zeilen-Denemarken’ hoeft in te tikken. Je moet al heel precies weten waar je zoekt, en dat wist die arts dus. Een arts, geen speurder. Op die blog staan vakantiekiekjes en ook het verhaal dat we op de terugtocht langs de Elbe zwaar weer op kop kregen, waardoor Tom onmenselijk pijn heeft geleden. Het verhaal en de foto’s zitten in het dossier als bewijsmateriaal. ‘Als hij kan zeilen, dan kan hij ook werken.’ Dat klopt. Maar het komt heel onverwacht voor een brave man die zoals veel zelfstandigen gestemd heeft voor een regering die nog minder gul wil zijn.

De pot is leeg en alles ligt bloot. We zijn gewaarschuwd. De komende vijf jaar zal er veel geld gevonden moeten worden en men zal het bij u vinden. Groot of klein. Het zullen vijf pijnlijke jaren worden. Onvermijdelijk. Geen wonder dat de posten van premier en minister-president alleen aantrekkelijk zijn voor wie zichzelf binnen vijf jaar een nieuwe toekomst buiten de politiek toewenst. Wie dan nog graag een rol speelt, doet er verstandiger aan nu even aan de zijlijn te staan.

Guillaume Van der Stighelen, ex-reclamemaker en medeoprichter van Duval Guillaume, schrijft columns en cursiefjes, maakte met Canvas de tweedelige documentaire President Te Koop over de verkiezingscampagnes in de VS en werkt momenteel aan een hernieuwde uitgave van zijn boek Echt.

Guillaume Van der Stighelen

De pot is leeg en alles ligt bloot. De komende vijf jaar moet men veel geld vinden en men zal het bij u vinden. Groot of klein.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content