Koen Meulenaere
Koen Meulenaere Van 1991 tot 2012 de satiricus van Knack

Neen tegen het Amerikaanse imperialisme. Volgende week neemt de Europese golfelite het op tegen de beste Amerikanen, inclusief Tiger Woods.

Het gruwelijkste wat zich ooit op een golfcourse heeft voorgedaan, speelde zich af op een baan in Gloucestershire, dat is in Zuid-Engeland. Wij weten welke baan, ze ligt dicht bij de Severn, maar onder golfchroniqueurs bestaat een stilzwijgende erecode om in deze zaak niet in details te treden.

Het was op een donderdagnamiddag en een trotse moeder eend maakte een wandelingetje, met achter zich zes vrolijke kleintjes die net uit het ei waren gekropen en opgewonden hun eerste avontuur beleefden. Toen de jonge familie parmantig de fairway van de zevende hole overstak, zwaaide honderd twintig meter verderop Major Henry Stork zijn driver naar beneden voor zijn teeshot. Enkele tellen later knalde een golfbal met een snelheid van tegen de honderd kilometer per uur pats tegen het hoofd van moeder eend, die voor het oog van zes verschrikte kleine eendjes morsdood neerviel in het gras. Zes wezen in opperste verbijstering achterlatend.

Major Henry was door het tafereel zo aangegrepen dat hij zijn tweede shot met een ijzeren negen sloeg in plaats van met een ijzeren vijf, waardoor zijn moordende bal naast de green in het zand terechtkwam. De major heeft nog een proces aangespannen tegen de eigenaar van de eend en tegen de directie van de golfclub, omdat na dit incident zijn lange drives tekenen van instabiliteit vertoonden.

Dat was dus het gruwelijkste. Verder vallen er elk jaar doden onder spelers en toeschouwers ten gevolge van blikseminslag en meteorietenregens, maar daar kijkt geen golfliefhebber van op. Nee, het op één na ergste incident deed zich drie jaar geleden voor op de slotdag van de Ryder Cup, de tweejaarlijkse wedstrijd tussen de Amerikaanse en de Europese golftop, naast de vier majors het belangrijkste evenement in de golfsport. Dit weekend heeft op The Belfry bij Birmingham eigenlijk de editie 2001 plaats, want die werd vorig jaar wegens de aanslagen van 11 september uitgesteld. Maar dat de Amerikanen vooral niet denken dat daardoor de Europese woede om wat in 1999 gebeurde, is weggeëbd. We brengen het u graag in herinnering. Plaats van handelen was de Country Club van Brookline nabij Boston in Massachusetts, en Europa stond bij het begin van de laatste dag vier punten voor. Zo een voorsprong geeft normaal gezien niemand af, maar helaas kwamen de Amerikanen toch nog langszij.

DE PUTT VAN JUSTIN LEONARD

Even de formule van de Ryder Cup uitleggen. De eerste twee dagen worden acht foursomes gespeeld (twee spelers per ploeg, één bal per ploeg) en acht fourballs (twee spelers per ploeg, elk met zijn eigen bal en de beste bal per ploeg telt). Op de slotdag volgen dan twaalf singles waarin alle ploegleden aan het werk gaan. Het gaat om match-play, dat wil zeggen om wie op de meeste holes de beste is, niet om wie in het minste slagen de achttien holes aflegt zoals in stroke-play. De captain bepaalt wie de foursomes en de fourballs speelt, en bepaalt de volgorde waarin zijn spelers de singles zullen spelen. Een delicate beslissing, te vergelijken met wat een voetbaltrainer moet doen als het op strafschoppen uitdraait. Laat je je beste speler eerst of laatst trappen?

Drie jaar geleden stond Europa bij het begin van de slotdag dus met 10-6 voor, en de Amerikaanse captain Ben Crenshaw zette meteen zijn grote kanonnen in: Tom Lehman, Hal Sutton, Phil Mickelson, Davis Love III, David Duval en Tiger Woods. Zijn Europese collega Mark James koos de omgekeerde tactiek, en zette met Lee Westwood, Jarmo Sandelin en Andrew Coltart zelfs drie rookies bij de eerste zes. ‘Naar mijn ervaring wordt ervaring over-gewaardeerd’, sprak James wijs.

Gevolg: de eerste zes singles werden allemaal door de Amerikanen gewonnen, en van 10-6 was het in een hap en een snap 10-12. Een mentale dreun om nooit meer te boven te komen. Toch bleef Europa in de race en Jose-Maria Olazabal, een van onze beste Ryder-Cupspelers, had de kans Europa weer op gelijke hoogte van de VS te brengen. Dan moest de Spanjaard wel winnen tegen Justin Leonard, maar toen die op de zeventiende hole een putt vanaf meer dan twintig meter binnentikte, was de Amerikaanse zege zo goed als binnen.

De hele Amerikaanse ploeg, caddies, begeleiders, cameralui en zelfs vrouwen, horesco referens, stormden met zijn allen de green op om Leonard te feliciteren. Terwijl Olazabal nog moest putten, nog een kans had om de wedstrijd te winnen en om de Ryder Cup voor Europa binnen te halen! Er waren al geen woorden voor het onsportieve gedrag van de Amerikaanse toeschouwers, die de Europeanen drie dagen lang uit hun concentratie probeerden te halen met misplaatste grapjes en regelrechte beledigingen, voor het onsportieve gedrag van de Amerikaanse spelers waren zelfs geen letters beschikbaar. Schandalig, de term is veel te zwak. Olazabal was uiteraard zijn concentratie en zijn puttinglijn kwijt, en elke rechtgeaarde golfer tekent liever voor het verlies van zijn vrouw dan voor dat van zijn puttinglijn.

Amerika won de Cup van de Schande. Payne Stewart was de enige die dat besefte en zijn verontschuldigingen aanbood, nadat hij eerder zijn partij tegen de Schot Colin Montgomerie had opgegeven omdat hij zich schaamde voor het gedrag van de Amerikaanse fans. Uitgerekend hij kwam een maand later om het leven toen in zijn privévliegtuig de luchtdruk wegviel. Het toestel waarin vijf mensen zaten, vloog nog een uur of vier door op automatische piloot met vijf lijken aan boord, en stortte vervolgens neer in South-Dakota.

DE SCHOTSE NATUUR

Maar laten we eerst de draad van dit seizoen weer oppikken. In een vorige gesmaakte bijdrage hebben wij u verteld dat Tiger Woods dit jaar zowel de Masters als de US Open had gewonnen, en dus halfweg was naar een nooit eerder gerealiseerde ‘zuivere’ grand slam: de vier majors in één en hetzelfde seizoen. Maar, helaas, Woods heeft de British Open níét gewonnen en blijft dus steken op een niet-zuivere grand slam, wat ook niemand anders ooit fikste: de vier majors op rij. Dat waren de US Open, British Open en US PGA van 2000, en de Masters van 2001.

Woods begon de derde ronde van de jongste British, op Muirfield in Schotland, op twee strokes van de leiding, maar wat andere spelers lang niet meer was gelukt, kreeg de Schotse natuur voor elkaar: hij versloeg Tiger Woods. Muirfield is een echte golflinks, dat wil zeggen een baan die aan de zee ligt. Tom Watson omschreef ze zo: ‘Als er geen wind of regen is, doet Muirfield me denken aan een dame zonder kleren: geen uitdaging voor een echte vent.’ Maar toen Woods zijn derde rondje moest afwerken, waren regen en wind wel degelijk van de partij, samen met een door merg en been snijdende kou. Tiger mocht zijn scorecard aftekenen op 81 slagen, in die omstandigheden eigenlijk een puik resultaat maar wel het allerslechtste uit zijn hele professionele carrière.

Dat zette hem op de 67e plaats van de tussenstand, en verplichtte hem om op de slotdag al ’s ochtends vroeg aan de slag te gaan, wat vanzelfsprekend niet ideaal is. Maar Woods achtte het zijn plicht om voor de vele extra vroeg opgekomen toeschouwers zijn uitschuiver van zaterdag recht te zetten: 65, één slag slechts boven het baanrecord dat Colin Montgomerie twee dagen eerder had gevestigd. Het bracht hem op par in de eindstand, zes strokes achter winnaar Ernie Els.

Tussen twee haakjes: toen Jack Nicklaus in 1972 de Masters en de US Open won, eindigde zijn grand-slamdroom eveneens op Muirfield. Zij het niet door regen en kou maar door Lee Trevino, de hilarische Mexicaan die inzake oneliners zelfs Louis Tobback overtreft. Inzake swing trouwens ook. Zo was Trevino’s caddie jarenlang de bijzonder corpulente Herman Mitchell, wat volgens Lee verklaarde waarom hijzelf zo goed kon putten: ‘De bal wijkt altijd af naar de kant van de green waar Herman staat.’ In 1977 was Trevino lange tijd uitgeschakeld na een operatie. Toen hij terugkwam, vertelde hij aan journalisten: ‘Ik heb heel wat toernooien gemist, maar anderzijds heb ik zoveel getrokken van de verzekering dat ik ongetwijfeld op één sta in de moneylist.’

DE JOS, EEN PSYCHOLOOG VAN BIJ ONS

De British Open 2002 werd ook zonder Woods een toernooi waaraan nog lang zal worden herinnerd. Met vier eindigden ze gelijk: de Fransman Thomas Levet, de Australiërs Steve Elkington en Stuart Appleby, en de Zuid-Afrikaan Ernie Els. Ernie, op zijn 32e al twee keer winnaar van de US Open en na Woods de beste van deze generatie, leek lang op weg naar een zekere zege, maar kwam op de zestiende hole met een double bogey (twee boven par) in de problemen en mocht nog blij zijn dat hij de play-off haalde.

Die play-off ging over vier holes: eerst Levet en Elkington, daarna Appleby en Els. De twee Australiërs vielen af met één boven par, de Zuid-Afrikaan en de Fransman eindigden op par, dus hadden we nog geen winnaar. In dat geval voorziet het reglement van de British een sudden death op de achttiende hole. Die moeten ze telkens opnieuw spelen tot een van de spelers minder slagen nodig heeft dan zijn concurrent. Dat was al bij de eerste poging het geval: Levet sloeg een bogey, Els sloot af met par nadat hij met zijn grote specialiteit had uitgepakt: een schitterend shot vanuit de zandbunker tot vlak bij de vlag.

Merkwaardig was dat zowel Levet als Els worden bijgestaan door de Belgische psycholoog Jos Vanstiphout, opvallend aanwezig tijdens de bloedstollende afloop van deze Open Championships. Dat hij tijdens de sudden death koos om naast mevrouw Levet plaats te nemen en niet naast de hypernerveuze mevrouw Els, mocht nadien als een voorteken worden uitgelegd. Door Jos aan Ernie Els bijvoorbeeld. De vermoeide Zuid-Afrikaan stak niet zonder moeite de ‘claret jug’, de massieve zilveren wisselbeker van de British Open, in de lucht, maar gaf toe dat hij niet het gevoel had van de echte Tiger Woods te hebben gewonnen.

Dat met Thomas Levet een Fransman tweede eindigde, deed alle golfliefhebbers terugdenken aan de beruchte Open van 1999 op Carnoustie, toen Jean Van de Velde de overwinning voor het grijpen had. De Fransman bereikte de laatste hole met drie strokes voorsprong. Zijn teeshot was uitstekend, maar wat daarna volgde, was een van de meest dramatische episodes uit de geschiedenis van de majors. Het tweede shot van Van de Velde belandde tegen de achterkant van de tribunes die de laatste hole omzomen, en botste vandaar tot in de rough. Zijn derde shot kwam tot afgrijzen van alle omstanders in het water terecht.

Jean probeerde te redden wat te redden viel, trok schoenen en kousen uit, rolde zijn broekspijpen op en ging in de vijver staan om vandaaruit te proberen toch nog de fairway te bereiken. De bal lag de helft boven water, maar uiteindelijk nam Van de Velde het risico niet en koos voor een dropshot op dezelfde plaats in de rough. Dat was dus vier. Het vijfde shot kwam in een zandbunker terecht, het zesde eindelijk op de green, en het zevende in de hole. In plaats van te winnen, was Van de Velde veroordeeld tot een play-off met Justin Leonard en de Schot Paul Lawrie. Lawrie was de enige van de drie die vooraf een paar gebeden prevelde, iets wat zelden helpt. Zelfs de beroemde televisiepredikant Billy Graham moest toegeven: ‘De enige plaats waar God mijn gebeden niet schijnt te horen, is de golfbaan.’ Maar die van Lawrie werden wél verhoord. Op de persconferentie nadien stelde de ongelukkige Van de Velde: ‘Voor mij is het mis gegaan op de achttiende.’ Niemand waagde het te lachen.

VERRASSING OP HAZELTINE

Was er op Muirfield sprake van verbazing, dan was dat nog veel meer het geval op de Hazeltine-baan in Minnesota waar de US PGA, de vierde en laatste major van het seizoen, zijn beslag kreeg. Woods werd opnieuw verslagen, deze keer niet door de natuur, maar door de weinig bekende Rich Beem, tot voor kort een verkoper van telefoontoestellen. Een soort John Goossens dus, maar dan een niet-geridderde. Wellicht omdat Beem er nooit voor gezorgd heeft dat er een laan naar koning Albert werd genoemd.

Hoewel hij een beloftevolle rookie was geweest, gooide Beem in 1995 ontgoocheld zijn clubs in de hoek, en ging naast telefoons ook autoradio’s verkopen. Geen haar op zijn noch op andermans hoofd geloofde erin dat hij nog ooit een groot golftoernooi zou winnen. Toch deed hij het, in deze PGA. Woods beet met één stroke in het zand, ondanks een sensationele remonte met vier birdies op de laatste vier holes. Niet alleen is het als outsider winnen van een major op zich al buitengewoon, dit doen tegen een fenomeen als Tiger Woods maakt het des te indrukwekkender. Zeker als die één hole vóór jou over de baan gaat, en je aan het gejuich van het publiek kan horen, en soms op het scorebord kan zien, dat hij birdie na birdie slaat.

Toch zullen Woods-kenners deze PGA vooral onthouden voor een fantastisch shot van de meester op de achttiende van de tweede ronde. Met een ijzeren 4, en alsof het de normaalste zaak van de wereld was, mepte Woods de bal vanuit een verre zandbunker tot vlak bij de vlag. Caddie Steve Williams noemde het Tigers beste shot ooit, en geloof ons: dat wil wat zeggen. Williams gaf trouwens ootmoedig toe dat hij een ijzeren 3 had aangeraden. Het is voor ons allen weer een les: luister nooit naar je caddie. Jim Murray vroeg eens aan de zijne of hij een shot naar de green had. Waarop de caddie: ‘Zeker. Meerdere zelfs.’ Het zijn opmerkingen als deze die een golfer zijn vertrouwen kunnen ontnemen.

En vertrouwen is essentieel, een ijzeren geloof in eigen kunnen is het geheim van een goed rondje golf. Walter Hagen wedde eens tegen alle omstanders dat hij een hole-in-one zou slaan. Daar ging iedereen gretig op in, en na minder dan vijf minuten stak er tweeduizend dollar in de pot. Hagen concentreerde zich, boog lichtjes door de knieën en sloeg de bal tot ongeloof van alle toeschouwers effectief in één keer binnen. ‘Geld doet wonderen’, sprak Walter en voegde er een van de sterkste golfwijsheden aller tijden aan toe: ‘Een hole-in-one sla je één keer op honderdduizend. De kunst is te weten wanneer.’

Een goede weddenschap doet wel vaker wonderen. Bob Hope, die elk jaar op zijn beruchte pro-ams de top van de Amerikaanse regering uitnodigde, speelde ooit voor honderd dollar tegen Dwight Eisenhower. De president verloor, maar weigerde te betalen: ‘Ik heb vanmorgen vijf miljoen dollar aan Bolivia geleend, ga het daar maar vragen.’

Besluiten we deze voorbeschouwing op de Ryder Cup met het voorwoord van Peter Dobereiner in The world of golf: ‘In golf leer je elke week iets bij. Dat betekent dat je twee maanden geleden acht dingen niet wist. Als je dat terugtelt tot het moment waarop je begon, was er toen zoveel dat je niet wist dat als je het had geweten je er niet aan begonnen was.’

Koen Meulenaere

Het op één na grofste was het gedrag van de Amerikaanse Ryder-Cupploeg.

Rich Beem is als John Goossens, maar niet-geridderd.

Woods sloeg zijn beste shot ooit.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content