Theo Kelchtermans wil geen nieuwe afvalovens in Vlaanderen – behalve in Beveren en Drogenbos. Mag straks ook de oven in Wilrijk weer open?
Er komt geen nieuwe verbrandingsoven in Limburg. Dat besliste minister van Leefmilieu Theo Kelchtermans (CVP). Zijn moratorium op nieuwe verbrandingsovens had overigens weinig om het lijf, want de nieuwe ovens van Drogenbos (Vlaams-Brabant) en Beveren (voor de provincie Antwerpen) vielen er niet onder. In feite sloeg het besluit dus op de provincie Limburg – waar de CVP op de oppositiebanken zit.
Limburger Kelchtermans zette meteen deputée Frieda Brepoels (VU) buitenspel. Die weigerde om voor 1 juli een beslissing te nemen over een vestigingsplaats, zoals de minister het had gevraagd. Brepoels wilde geen nieuwe oven en kon daarvoor na twee jaar overleg op de steun rekenen van de drie Limburgse intercommunale verenigingen. Vorige week besliste Kelchtermans om van een nieuwe oven af te zien en zelf met de intercommunales te gaan praten.
De minister volgt voorts de Antwerpse provincieraad om 150.000 ton huishoudelijk afval niet te verbranden. Antwerpen wil een milieuvriendelijker technologie. Eerder was al gezegd dat de capaciteit van de Indaver-oven in Beveren ten behoeve van het Antwerps afval met 150.000 ton zou worden opgevoerd. Ook het Vlaams-Brabantse Drogenbos krijgt wellicht een nieuwe oven (200.000 ton), maar daar loopt nog een procedure bij de Raad van State.
Blijft nog de gesloten oven van Isvag in Antwerpen (Wilrijk). Voorstanders vinden dat hij technisch in orde is. Tegenstanders opperen dat de buurt zo zwaar is geteisterd dat het vuur definitief moet worden gedoofd. Zowel de installatie van Beveren als die van Isvag werkt met klassieke roosterovens van het Vlaamse bedrijf Segers. Segers maakt ook kans om de installatie in Drogenbos te bouwen. De voorzitter van de raad van bestuur van Seghers is overigens Johny Cornillie, gewezen kabinetschef van Kelchtermans.
Intussen investeert de intercommunale Isvag 1,5 miljard frank in rookgaszuivering en energierecuperatie, zonder op een besluit van de regering te wachten. De oven is vergund en slechts tijdelijk gesloten omdat de dioxinenorm fors werd overschreden en omdat de bevolking van de naburige wijk Neerland onrustwekkend veel gevallen van kanker en genetische afwijkingen constateerde.
Volgens de commissie- Baeyens kan de oven weer open. Deze commissie adviseert de minister, maar over Isvag was ze verdeeld. De meerderheid van ingenieurs was voor heropening, de minderheid van gezondheidsspecialisten tegen. Agalev zegt dat door de halvering van het Antwerps restafval de oven overbodig is.
BETER LAAT DAN NOOIT
Bij de sluiting ging de discussie nog over het halen van de normen. Als de ovens hun dioxine-uitstoot op peil brachten, zouden ze weer opengaan. Dat was het geval in Oostende en Houthalen. In Wilrijk is het een zaak van volksgezondheid geworden. De inzet van de discussie is niet langer of Isvag dedioxinenorm haalt. De vraag is of er nog plaats is voor zo’n installatie in een gebied dat vele jaren onder de giftige rookpluimen van twee verbrandingsovens lag – de kleine IHK-oven van Edegem is intussen definitief dicht.
Op 8 mei zonden 22 academici van de vier Vlaamse universiteiten en enkele Nederlandse collega’s een vertrouwelijke brief aan Kelchtermans en zijn collega van Volksgezondheid, Wivina Demeester (CVP). Het was een uitzonderlijk initiatief. De professoren vonden zich niet alleen over de grenzen van hun universiteit en vakgebied. Ze behoren ook tot de academische top inzake erfelijkheid, kankeronderzoek, toxicologie of pediatrie.
Professoren als Jean-Jacques Cassiman (genetica, KUL), Simon Van Belle (oncologie, UG), Inge Liebaers (genetica, VUB) of Paul Schepens (toxicologie, UIA) maanden de ministers aan tot voorzichtigheid. Demeester had de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (Vito) weliswaar een studieopdracht gegeven. Maar er was kritiek op de methode en op enkele maanden tijd kan de jarenlange invloed van de ovens op de volksgezondheid niet worden gemeten. Volgens het Vito was er geen genetische schade in de bloedcellen van de kinderen van de Neerlandwijk en was er niet uitermate veel dioxine gemeten.
De academici vragen om de komende jaren de bevolking in de omgeving grondig te onderzoeken. Twintig jaar na de dioxineramp in het Italiaanse Seveso bevat het bloed van de blootgestelden twee tot drie keer meer dioxines dan normaal. “Verder uitgebreid onderzoek zal moeten uitmaken wat een twintig jaar durende mogelijke chronische blootstelling in de Neerlandwijk als gevolgen kan hebben.” De wetenschappers stellen voor om geen huisvuilverbranding in deze regio meer toe te staan.
In het Vlaams parlement maakte Demeester maandag de hoofdlijnen van een nieuw Vito-rapport bekend, na een interpellatie van Johan Malcorps (Agalev). Zoals door de professoren voorspeld, levert ook deze studie geen significante verschillen op. Toch signaleren ouders uit de wijkschool meer aandoeningen van de luchtwegen. En er zouden ook opvallend meer meerlingen in Neerland worden geboren. Demeester maakt haar studie voor advies over aan de commissie Baeyens en, nieuw, aan de 22 professoren.
De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (Ovam) van haar kant organiseert in het najaar een studiedag over andere dan verbrandingstechnologie. Beter laat dan nooit. Het Vlaams parlement vroeg Kelchtermans om voor het parlementair reces (11 juli) een kosten-batenanalyse van deze installaties voor te leggen. De minister gaf nog geen opdracht.
P.R.
