Afghanistan

* De Belgische regering beslist op 1 april 60 extra militairen naar Afghanistan te sturen. Het aantal F-16’s wordt verhoogd van 4 naar 6 en er komt een tweede groep instructeurs voor de opleiding van het Afghaanse leger.

* Op 15 juni krijgt de Amerikaanse generaal Stanley McChrystal het bevel over de Amerikaanse en de NAVO-troepen in Afghanistan. Hij volgt zijn landgenoot David McKiernan op.

* Op 20 augustus verlopen de presidentsverkiezingen zonder grote incidenten. President Hamid Karzai haalt 54 procent van de stemmen, zijn grootste concurrent Abdullah Abdullah 28 procent. Er komt een tweede ronde omdat de resultaten van 210 stembu-reaus ongeldig worden verklaard wegens fraude. Uiteindelijk trekt Abdullah zijn kandidatuur in omdat hij niet gelooft in een eerlijk verloop van de stembusgang. Daardoor blijft Karzai president.

* De Amerikaanse president Barack Obama stuurt tegen de zomer 12.000 extra manschappen naar Afghanistan, omdat de situatie er verslechtert. Op 1 december kondigt hij een versterking met nog eens 30.000 Amerikaanse soldaten aan, én belooft hij de aftocht ‘voor 2012’. Ook 25 NAVO-partners zorgen voor 7000 extra manschappen. België stuurt geen extra soldaten.

AlbaniËË

* Albanië wordt op 1 april lid van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO). Omdat ook Kroatië op hetzelfde moment toetreedt, telt het mi-litaire bondgenootschap voortaan 28 leden.

China

* In de West-Chinese regio Xinjiang breken begin juli zware rellen uit tussen Oeigoeren, de oorspronkelijke bewoners, en Han-Chinezen. Daarbij komen zeker 200 mensen om het leven uit beide kampen. Bij nieuwe incidenten op 9 september vallen nog eens vijf doden. Dertien Oeigoeren worden later geëxecuteerd voor hun rol bij de rellen.

Congo

* Op 24 januari ondertekenen premier Herman Van Rompuy en zijn Congolese ambtgenoot Adolphe Muzito een akkoord over de normalisering van de betrekkingen tussen België en de Democratische Republiek Congo.

* Het Internationaal Strafhof beslist op 14 augustus de Congolese ex-vicepresident Jean-Pierre Bemba voorwaardelijk vrij te laten, in afwachting van zijn proces wegens oorlogsmisdaden. Procureur Luis Moreno-Ocampo gaat in beroep, wegens het vluchtrisico, en krijgt gelijk op 2 december.

* De VN-vredesmissie Monuc zet op 2 november haar samenwerking met eenheden van het regeringsleger stop, omdat die volgens mensenrechtenorganisaties tientallen onschuldige burgers hebben vermoord in Oost-Congo.

Denemarken

* Op de VN-klimaattop in Kopenhagen zoeken delegaties van 192 landen van 7 tot 18 december naar een nieuw mondiaal klimaatakkoord als opvolger voor het Kyotoprotocol. Punt van discussie is er vooral hoeveel inspanningen de rijke westerse landen willen leveren om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen in de armste landen.

Duitsland

* De christendemocratische CDU/CSU van bondskanselier Angela Merkel wint de parlementsverkiezingen van 27 september, met 33,8 procent van de stemmen. Haar regerings-partner, de sociaaldemocratische SPD, verliest zwaar. Merkel vormt een nieuwe regering met de liberale FDP, die met 14,6 procent haar beste resultaat ooit boekt.

* Op 27 november neemt minister Franz Josef Jung van Sociale Zaken ontslag. Aanleiding is de luchtaanval die een Duitse militair op 4 september had bevolen in Kunduz, Noord-Afghanistan. Daarbij vielen ‘per ongeluk’ 30 burgerdoden, maar het leger en toenmalig defensieminister Jung probeerden dat lange tijd verborgen te houden.

Europese Unie

* De Europese Volkspartij verstevigt bij de Europese verkiezingen op 7 juni haar positie als sterkste partij van de EU. Met 43 procent bereikt de opkomst een nieuw dieptepunt. De EVP levert met Jose Manuel Barroso opnieuw de Commissievoorzitter, het parlement stemt daar op 16 september mee in. In Barroso’s tweede Europese Commissie krijgt de Belgische eurocommissaris Karel De Gucht de belangrijke bevoegdheid Handel.

* Op 2 oktober stemmen de Ieren voor de tweede keer over het Verdrag van Lissabon, en ditmaal wint het ja-kamp met 67,1 procent. Tsjechië krijgt een uitzondering op het handvest van de grondrechten, en ratificeert het verdrag als laatste lidstaat op 3 november. Het hervormingsverdrag van de EU wordt van kracht op 1 december.

* De Belgische premier Herman Van Rompuy wordt op 19 november door de andere regeringsleiders verkozen tot eerste permanente voorzitter van de Europese Raad. De Britse Catherine Ashton wordt de Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlandse Beleid van de EU.

Frankrijk

* Het proces over de Clearstreamaffaire gaat van start op 21 september. De voornaamste beschuldigde is oud-premier Dominique de Villepin, die ervan verdacht wordt in 2004 huidig president Nicolas Sarkozy onterecht in opspraak te hebben gebracht.

* Ex-president Jacques Chirac wordt op 30 oktober in Parijs voor de strafrechter gedaagd wegens corruptie. Hij zou in de jaren tachtig als burgemeester van Parijs nepbanen gecreëerd hebben voor politieke vrienden. 21 mensen bleken op de loonlijst van de stad te staan, maar werkten eigenlijk voor Chiracs partij RPR.

Griekenland

* Premier Kostas Karamanlis (ND) houdt op 4 oktober vervroegde parlementsverkiezingen, om zijn positie te verstevigen. De socialisten van Pasok winnen echter glansrijk, en halen 160 van de 300 zetels binnen. George Papandreou wordt de nieuwe premier van Griekenland.

* De nieuwe regering komt in december zwaar onder druk door het ontsporende begrotingstekort, met een verlaging van de kredietwaardigheid van Griekenland als gevolg.

* De herdenking voor de 15-jarige die een jaar eerder door de politie werd doodgeschoten, leidt in Athene op 6 december tot zware rellen. In tegenstelling tot 2008 heeft de Griekse politie ze na twee dagen onder controle, en blijft de schade beperkt.

Honduras

* President Manuel Zelaya wordt door het leger afgezet en naar Costa Rica gevlogen op 28 juni. Het parlement benoemt Roberto Micheletti, voorzitter van het Congres, tot nieuwe president. De coup wordt internationaal veroordeeld. Nieuwe presidentsverkiezingen moeten soelaas bieden. Zelaya keert op 21 september in het geheim terug, maar de verkiezingen gaan op 29 november door zonder dat hij weer aan de macht is. Ze worden gewonnen door de conservatief Porfirio Lobo.

IJsland

* De economische crisis treft IJsland hard, en daardoor valt de conservatieve regering van premier Geir Haarde op 26 januari, na wekenlang straatprotest. Vijf dagen later wordt een overgangskabinet van de sociaaldemocraten en Links Groen geïnstalleerd, geleid door Johanna Sigurdardottir. Beide partijen winnen op 26 april de parlementsverkiezingen, zodat hun regering kan blijven.

India

* Op 17 mei wint de Congrespartij de parlementsverkiezingen. Ze haalt 205 van de 262 zetels binnen. Manmohan Singh legt vijf dagen later voor de tweede keer de eed af als eerste minister.

Irak

* Tarek Aziz, de voormalige Iraakse vicepremier onder Saddam Hoessein, en Ali Hassan Al-Majid, alias ‘Chemical Ali’, worden op 11 maart tot vijftien jaar cel veroordeeld wegens ‘misdaden tegen de mensheid’.

* Op 1 juli dragen de Amerikaanse troepen de verantwoordelijkheid over de veiligheid in de steden en dorpen over aan de Iraakse veiligheidsdiensten. De zwartste dag wordt 25 oktober, wanneer in de hoofdstad Bagdad zeker 132 doden en meer dan 500 gewonden vallen bij een dubbele bomaanslag tegen overheidsgebouwen.

Iran

* Mahmoud Ahmadinejad wordt op 13 juni herverkozen als Iraans president, met meer dan 63 procent van de stemmen. Zijn grootste concurrent, Mir Hossein Musavi, strandt op 34 procent. Diens aanhangers beschuldigen het winnende kamp van grootschalige verkiezingsfraude. Dat leidt wekenlang tot massale protestbetogingen in Teheran, waarbij zeker twintig mensen door de ordetroepen worden doodgeschoten. Op 5 augustus legt Ahmadinejad de eed af.

* Op 25 september bevestigt het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) dat Iran nabij de stad Qom een tweede complex bouwt waar uranium verrijkt wordt. Dat wordt internationaal veroordeeld, en op 27 november neemt het IAEA een resolutie aan die eist dat de bouw stopt. Iran negeert dat en kondigt de bouw van nog tien nieuwe verrijkingsfabrieken aan.

IsraËl

* Bij de jaarwisseling escaleert het conflict tussen Israël en de Palestijnse radicaal-islamitische beweging Hamas. Acht dagen lang valt Israël aan vanuit de lucht, Hamas antwoordt met raket-aanvallen. Op 3 januari trekt het Israëlische leger de Gazastrook binnen, op zoek naar stellingen van Hamas. Pas op 18 januari staakt het vuren, na zware internationale druk. Aan Palestijnse kant vallen zeker 1200 doden, waarvan de helft burgers, Israël betreurt 13 doden. Op 21 januari gaan de grensovergangen weer open voor humani-taire hulp in Gaza.

* Regeringspartij Kadima wint op 10 februari nipt de parlementsverkiezingen, met één zetel meer dan de rechtse oppositiepartij Likoed. Het is Likoedleider Benjamin Netanyahu die een regeringsvorming rond krijgt op 24 maart. Hij maakt een coalitie met Yisrael Beiteinu, de Arbeidspartij, Shas, Verenigd Thora-Jodendom en de Kolonistenpartij. Netanyahu wordt opnieuw Israëlisch premier.

* Op 19 mei wordt een nieuwe Palestijnse regering aangesteld, die evenwel niet door Hamas wordt erkend. Salam Fayyad volgt zichzelf op als premier.

ItaliË

* Premier Silvio Berlusconi wordt op 29 maart verkozen tot de leider van de nieuwe partij Popolo della Libertà (Volk van de Vrijheid), een fusie van Forza Italia en de postfascistische Alleanza Nazionale.

* Op 7 oktober schort het Grondwettelijk Hof de wet op die premier Silvio Berlusconi juridische immuniteit geeft zolang hij in functie is, omdat die ongrondwettelijk is. Daardoor kunnen twee rechtszaken tegen Berlusconi, over corruptie en belastingontduiking, worden heropend.

Japan

* Op 30 augustus wint de oppositiepartij DPJ van Yukio Hatoyama (62) de vervroegde parlementsverkiezingen. Ze sleept circa 308 van de 480 zetels in het parlement in de wacht. LDP van premier Taro Aso wordt van de macht verdreven. DPJ bereikt een coalitieakkoord met de linkse Sociaal-Democratische Partij en de rechtse Nieuwe Volkspartij op 9 september, en Hatoyama wordt de nieuwe premier.

KroatiË

* Kroatië treedt op 1 april officieel toe tot het NAVO-bondgenootschap. Op 11 september bereikt het land een akkoord over een grensgeschil met Slovenië over de Baai van Piran. Slovenië trekt vervolgens zijn bezwaren tegen de toetreding van Kroatië tot de EU in.

Libanon

* Vijf maanden na de verkiezingen vormt premier Saad Hariri op 9 november een eenheidsregering. Hezbollah stemt daarmee in, en krijgt tien ministers.

Litouwen

* Dalia Grybauskaite wordt op 17 mei tot president verkozen in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen met 69 procent van de stemmen.

Madagaskar

* President Marc Ravalomanana wordt tot ontslag gedwongen op 17 maart, na een maandenlange politieke crisis en bloederige straatprotesten. Zijn rivaal Andry Rajoelina grijpt de macht. Pas op 9 augustus begraven beide kampen de strijdbijl en stappen ze in een eenheidsregering, geleid door Rajoelina.

* Op 4 april wordt de Deense premier Anders Fogh Rasmussen benoemd tot secretaris-generaal. Hij volgt de Nederlander Jaap de Hoop Scheffer op.

Nederland

* Bij de viering van Koninginnedag in Apeldoorn op 30 april rijdt de 38-jarige Karst T. in op het publiek. Acht mensen laten het leven, onder wie de dader zelf.

* De PVV van de extreemrechtse Geert Wilders haalt bij de Europese verkiezingen op 4 juni vier zetels, en wordt daarmee de tweede partij van Nederland.

* Het Internationaal Joegoslaviëtribunaal in Den Haag spreekt op 26 februari de voormalige Servische president Milan Milutinovic vrij van oorlogsmisdaden in Kosovo, bij gebrek aan bewijs. Op 26 oktober begint het proces tegen de vroegere Bosnisch-Servische leider Radovan Karadzic.

Noord-Korea

* De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-Il wijst op 2 juni zijn derde zoon, Kim Jong-un, aan als opvolger.

* Op 5 april lanceert Noord-Korea een langeafstandsraket, en op 25 mei volgt een kernproef. De internationale gemeenschap veroordeelt beide, maar Pyongyang negeert het. Er volgen in oktober nog zeven raketten.

* Op 26 september gaat Noord-Korea akkoord om de grens met Zuid-Korea drie dagen open te stellen voor familiereünies. Honderden mensen die zijn gescheiden na de Koreaanse Oorlog (1950-1953), vinden elkaar. Begin november en begin december wordt dit herhaald.

Pakistan

* De eerste minister van Pakistan, Yousuf Raza Gilani, kondigt op 16 maart de terugkeer aan van de voormalige voorzitter van het Hooggerechtshof Muhammad Iftikhar Chaudhry in zijn functies, ondanks protest van de oppositie.

* Op 16 mei melden de VN dat in het noordwesten van Pakistan meer dan 1,1 miljoen mensen op de vlucht zijn voor het geweld tussen het regeringsleger en de taliban. In oktober valt het Pakistaanse leger de regio Zuid-Waziristan binnen, op zoek naar bolwerken van talibanrebellen. Die reageren met nieuwe golven van terreuraanslagen, die in totaal aan zeker 500 mensen het leven kosten.

RoemeniË

* President Trajan Basescu wint nipt van zijn rivaal Mircea Geoana in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen op 6 december.

Rusland

* Op nieuwjaarsdag draait Rusland de gaskraan naar buurland Oekraïne volledig dicht. In meerdere Europese landen is er weinig tot geen gastoevoer. Rusland beschuldigt Oekraïne ervan gas te stelen dat voor Europa bestemd is. Er komt op 10 januari een akkoord over de doorvoer van Russisch gas via Oekraïne.

* Rusland stopt zijn militaire operatie in Tsjetsjenië op 16 april. De 20.000 Russische soldaten trekken er weg.

* Tsjetsjeense rebellen laten met een bomaanslag op 27 november de Nevski Express ontsporen nabij Bologoje. Er vallen zeker 27 doden. 80 anderen raken gewond, onder wie een Belgisch koppel.

Slowakije

* Op nieuwjaarsdag wordt Slowakije het 16e Europese land waar met de euro betaald wordt.

Sudan

* Het Internationaal Strafhof in Den Haag vaardigt op 4 maart een internationaal arrestatiebevel uit tegen de Sudanese president Omar Al Bashir wegens oorlogsmisdaden in de regio Darfur.

SomaliË

* Voor de Somalische kust wordt op 16 april een schip van de Belgische baggerfirma Jan De Nul gekaapt. Aan boord van de Pompei bevinden zich ook twee Belgische bemanningsleden. De piraten laten schip en bemanning pas gaan op 28 juni, nadat een onbekende som losgeld is betaald.

* Op 3 december komen drie Somalische ministers om het leven bij een zware bomaanslag in Mogadishu.

Spanje

* Op drie verschillende plaatsen op het eiland Mallorca ontploffen op 9 augustus bommen. Er vallen geen gewonden. De Baskische afscheidingsbeweging ETA had de aanslagen aangekondigd, en eist ook de verantwoordelijkheid op voor vier aanslagen in juni en juli, waarbij drie agenten van de Guardia Civil omkwamen.

Sri Lanka

* Op 17 mei zetten de Tamil Tijgers officieel hun strijd met het regeringsleger stop. Bij het laatste offensief laten nog honderden burgers het leven, omdat ze niet tijdig uit de oorlogszone weg raken.

Turkije

* Turkije en Armenië ondertekenen op 7 oktober in Zürich twee protocollen over het herstel van de diplomatieke betrekkingen en de heropening van hun grens.

Venezuela

* President Hugo Chavez wint op 15 februari een referendum over een wijziging van de grondwet. Het staat hem toe zich kandidaat te stellen voor een derde ambtstermijn als president.

Verenigd Koninkrijk

* Begin mei lekt uit dat verschillende Britse politici ten onrechte privéuitgaven hebben gedaan op kosten van de belastingbetaler. Elf ministers en de voorzitter van het Britse Lagerhuis stappen op. De Britse premier Gordon Brown weigert ontslag te nemen.

* De Libiër Abdelbaset Ali Al-Megrahi, die in 2001 levenslang kreeg voor de aanslag op een Amerikaans vliegtuig boven het Schotse Lockerbie waarbij in 1988 270 mensen omkwamen, mag om medische redenen van de Schotse regering terugkeren naar Libië. Hij wordt als een held onthaald in Tripoli op 21 augustus.

* Bij een gewapende aanval op een legerbasis in Noord-Ierland worden op 7 maart twee soldaten gedood. De splintergroep Real IRA eist de aanslag op. Enkele dagen later wordt ook een politieagent doodgeschoten, wat door de Continuity IRA wordt geclaimd.

Verenigde Staten

* Barack Obama legt op 20 januari in Washington de eed af als 44e president. Twee dagen later al tekent hij het decreet voor de sluiting van het gevangenenkamp van Guantanamo op Cuba.

* Obama draagt op 26 mei Sonia So-tomayor voor als rechter bij het Hooggerechtshof. Zij is de eerste hispanic en de derde vrouw in de geschiedenis die zetelt in het negenkoppige hoogste gerechtelijke orgaan van de VS.

* In Caïro belooft president Obama op 4 juni de islamitische wereld ‘een nieuw begin’ in de relaties met het Westen. Op 7 oktober krijgt hij de Nobelprijs voor de Vrede, voor zijn ‘buitengewone inspanningen om de internationale diplomatie en samenwerking tussen volkeren te versterken’.

* Op 5 november schiet legerpsychiater Nidal Malik Hasan (39) dertien medesoldaten dood op de militaire basis Fort Hood in Texas. 30 anderen raken gewond. De dader wordt neergeschoten, maar overleeft.

* Obama probeert ook de gezondheidszorg te hervormen. Het Huis van Afgevaardigden stemt in met zijn wetsvoorstel op 7 november, vervolgens start het debat in de Senaat.

Zuid-Afrika

* De parlementsverkiezingen van 22 april leveren regeringspartij ANC de absolute meerderheid op. De omstreden ANC-voorzitter Jacob Zuma wordt op 6 mei door het parlement tot nieuwe president gekozen.

Zimbabwe

* Op 30 januari stapt oppositiepartij MDC van Morgan Tsvangirai in een eenheidsregering met de Zanu-PF-partij van president Robert Mugabe. 12 dagen later legt Tsvangirai de eed af als nieuwe premier van Zimbabwe.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content