Jochem Marotzke, directeur van het Hamburgse Max-Planck-instituut voor meteorologie, licht het nieuwe rapport van het klimaatpanel van de VN toe.
De opwarming van het klimaat valt niet meer te ontkennen, verkondigde het wetenschappelijke klimaatpanel van de Verenigde Naties (het IPCC) afgelopen vrijdag in Stockholm. Het stelde er zijn vijfde rapport voor, en daarin concludeert het IPCC dat het intussen zo goed als zeker is dat de mens de huidige klimaatverandering zelf veroorzaakt heeft. Bij het vorige rapport in 2007 waren de wetenschappers nog maar 90 procent zeker. Ze weten ook dat de zeespiegel tegen het eind van deze eeuw minstens 26 en maximaal 82 centimeter zal stijgen, dat is nog sneller dan de voorbije veertig jaar. Bovendien zullen de temperaturen blijven stijgen volgens het IPCC, met minstens 0,3 graden Celsius en maximaal 4,8 graden tegen 2100. Zeker is ook dat we nog meer en langere hittegolven mogen verwachten, en ook het smelten van de ijskappen en de gletsjers gaat onverminderd voort. Jochem Marotzke is een van de auteurs van het nieuwe rapport.
Waarom gaat de Wereldklimaatraad uit van een sterkere stijging van de zeespiegel dan vroeger?
Jochem Marotzke: De scenario’s voor de stijging van de zeespiegel waren het zwakke punt in het vorige VN-klimaatrapport, dat van 2007 dateert. Vanwege ontbrekende gegevens over het smelten van de gletsjers hadden we toen te voorzichtig gerekend. Vooral het Groenlandse ijsverlies zou bij voortschrijdende opwarming nog sneller kunnen gaan, zo blijkt uit de nieuwe prognoses.
Het IPCC is nu voor ’95 procent zeker’ dat vooral de door de mens veroorzaakte uitstoot verantwoordelijk is voor de opwarming met 0,9 graden sinds het begin van de twintigste eeuw. Maar in de afgelopen vijftien jaar is de luchttemperatuur niet gestegen.
Marotzke: Stel daartegenover dat de oceanen verder opwarmen: ze nemen minstens 90 procent van de warmte op. Ook een iets zwakkere zonnestraling en misschien ook andere natuurlijke effecten remmen de opwarming tijdelijk af.
De zeeën zouden vooral op diepten van meer dan 2000 meter opgewarmd zijn, maar daarover bestaan amper metingen. Zijn de bevindingen toereikend om de stilstand bij de globale opwarming te verklaren?
Marotzke: Ook een computersimulatie toont dat de Stille Oceaan de afgelopen jaren meer warmte opgenomen heeft dan tevoren.
Voor Eurazië zijn de simulaties evenwel in tegenstrijd met de feitelijke klimaatontwikkeling: daar is het op een onverklaarbare manier zelfs kouder geworden. Wat geeft u de zekerheid dat u de toestand in de Stille Oceaan juist inschat?
Marotzke: De modellen geven inderdaad de koude vlek van de laatste jaren boven Eurazië niet weer. We hebben nog veel te doen om onze simulaties te verbeteren. Wél kunnen we de ruwe klimaattrend bepalen.
