Een verdere oostwaartse uitbreiding is van strategisch belang voor de EU, zegt de gewezen Duitse buitenlandminister Joschka Fischer (66).
Meneer Fischer, hoelang zal het conflict in Oekraïne volgens u nog duren?
JOSCHKA FISCHER: Langer dan de meesten vandaag hopen, vrees ik. De Russische president Vladimir Poetin berijdt de nationalistische tijger. Op korte tijd kun je daar succes mee boeken. De vraag is: hoe kom je weer van die tijger af zonder zelf opgegeten te worden? Omdat Poetin dat niet weet, zal de crisis voortduren.
Blijft Oekraïne in de winter zonder gas en stroom zitten?
FISCHER:Dat weet ik niet, maar in dat geval zijn de Europeanen aan zet. Dat zijn we verschuldigd aan de jonge mensen in Oekraïne. Ze willen bij Europa horen. Ze willen meer vrijheid, een rechtsstaat en eindelijk welvaart. Daarvoor stonden ze wekenlang op het Maidan-plein in Kiev en zijn enkelen onder hen zelfs gestorven.
Gebiedt de eerlijkheid niet om tegen Oekraïne te zeggen dat het geen lid van de EU kan worden?
FISCHER: Waarom zou dat niet kunnen? Als Oekraïne zich vrijmaakt van alles wat het nog in zich draagt uit de Sovjettijd, dan behoort het tot Europa. Het stoort me mateloos hoezeer dat land in een slecht daglicht wordt gezet.
Hoe bedoelt u?
FISCHER: Oud-kanselier Helmut Schmidt verklaarde zelfs dat Oekraïne in feite geen echt land is. Dat doet me denken aan wat zoveel politici in de jaren negentig over Polen zegden: ‘Dat spelen ze nooit klaar, dat lukt allemaal niet.’ Maar ze speelden het toch klaar. Kijk naar het Polen van vandaag! Als Oekraïne de postcommunistische fase achter zich laat en zich europeaniseert, dan wordt het moeilijk om ze af te wijzen. Net zoals dat het geval is voor de Balkanlanden. De Europeanen moeten begrijpen dat het bij nieuwe aansluitingen gaat om hun strategische veiligheidsbelangen, en niet alleen om een grotere interne markt voor augurken en schroeven. Uitbreidingspolitiek is strategische belangenpolitiek van de EU.
Momenteel lijkt er in de lidstaten nauwelijks een meerderheid te vinden voor opname van Oekraïne in de EU.
FISCHER: De verre toekomst kennen we niet. Als u gelijk krijgt, zullen we daar een hoge prijs voor betalen. Poetin toont ons net dat de EU geen afgesloten verhaal is.
Door het aantal lidstaten wordt de EU in de praktijk vaak verlamd.
FISCHER: De grote uitbreiding van de EU in 2004 was toch de juiste beslissing? Waar zouden we vandaag anders staan, als we de Oost-Europese landen niet hadden opgenomen? Dan zou er een gevaarlijk onstabiel tussen-Europa zijn. Het is juist dat de EU door haar vele leden niet in gelijke tred kan uitgroeien tot een volle politieke unie. De achttien landen van de eurozone moeten daarin het voortouw nemen, omdat ze nu al veel verder geïntegreerd zijn dan de rest.
© Der Spiegel
‘Nieuwe aansluitingen draaien niet alleen om een grotere markt voor augurken en schroeven.’
