De akkoorden van Wye Plantation moeten vrede brengen, maar veroorzaken veeleer treurnis en paniek.

De uitvoering van de eerste fase van de Israëlische terugtrekking, zoals voorzien in de akkoorden van Wye Plantation, ging gepaard met onverwachte en veelbetekenende voorvallen.

Om te beginnen was er de vreemde oproep van Ariël Sharon, minister van Buitenlandse Zaken, aan de joodse kolonisten. Hij moedigde hen aan om de heuvels rondom hun nederzettingen in te palmen.

“Wat jullie in handen krijgen, is van jullie. Wat jullie niet bemachtigen, zal van de Palestijnen zijn”, zei Sharon. Nooit tevoren had men een Israëlisch minister een illegale actie openlijk horen aanmoedigen. Sharon hield niet eens rekening met de discrete, maar dringende protesten van zijn juridische raadgevers, of met die van het ministerie van Defensie. Maar Sharon is altijd een buitenbeentje geweest.

Sinds zijn straffe uitspraak zijn zeven veroveringspogingen door de politie verhinderd, en elf joodse kolonisten gearresteerd.

Veel kolonisten zijn ontmoedigd, zelfs in paniek, door de terugtrekking. Honderden gezinnen – vooral in nederzettingen in gebieden die later zullen gecontroleerd worden door de Palestijnse autoriteiten – houden zich klaar om terug te keren naar Israël.

Sinds enkele dagen brengen kranten, radio en televisie verontruste berichten van kolonisten, die moeten leren leven te midden van Palestijnen.

“Wij, inwoners van Kadim, hebben besloten dat het geen zin meer heeft om hier te blijven… Wij vragen de regering om ons alternatieve verblijfplaatsen aan te bieden in Israël, en om financiële middelen die ons de mogelijkheid geven om ons leven elders te hervatten”, zegt David Mounsango. Hij woont met zijn gezin sinds 1986 in Kadim – een nederzetting met 39 gezinnen -, bezit er een riant huis, en heeft er een bedrijfje gesticht.

Eenzelfde geluid is te horen in Ganim, een joodse nederzetting van 51 gezinnen. “Wij zijn niet bereid om onze kinderen op te offeren. Als de veranderingen in deze streek onze kinderen in gevaar brengen, vertrekken we onmiddellijk”, zegt Avner Sinwani. Meer dan dertig joodse nederzettingen zullen eilanden in een Palestijnse zee worden, als alle akkoorden van Wye Plantation uitgevoerd zijn. Deze nederzettingen zullen versterkt worden door het leger: er komen wachttorens, een metalen barrière en een elektrische omheining, met bovendien antitankloopgraven en nog méér soldaten.

MEN KERFT IN ONZE LICHAMEN

“Ik heb geen zin om in een militair kamp te leven en mijn kinderen daarin te zien opgroeien”, zegt de joodse kolonist Ofer Ashash in een interview op de Israëlische televisie. “Wij verplichten niemand om ter plaatse te blijven, en we veroordelen niemand die beslist om er weg te gaan”, zegt Beni Katzover, een van de leiders van de joodse kolonisatie. Katzover woont in Kiryath Arba. “Maar wij trachten de inwoners ervan te overtuigen dat onze mensen hier heilig werk leveren. Op dit moment staan we in een zwakke positie, dat is waar. Ik smeek de Allerhoogste dat deze zwakheid slechts tijdelijk is”, voegt Katzover er wat moedeloos aan toe.

Tot op het laatste ogenblik hebben de kolonisten en hun leiders geloofd – vooral gehoopt – dat Benyamin Netanyahu de akkoorden van Wye Plantation niet zou ondertekenen, of dat hij wel een uitvlucht zou vinden om ze niet te hoeven uit te voeren. Vandaag zijn de ontmoediging en de desillusie groot.

“Men kerft in onze levende lichamen en niemand verheft de stem”, zegt de boekhouder van Beth El, een nederzetting bij Ramallah. “Ik ben verward en geschokt”, zegt Ety Ariël. “Er is geen spoor van optimisme in onze zielen. Niemand kan antwoorden op onze vragen en twijfels.”

Het moeilijkst te slikken voor de kolonisten, is de ongevoeligheid en onverschilligheid van de andere Israëli’s, die massaal de akkoorden goedkeuren. De voorbije vier weken zijn er vier aanslagen geweest, die de gevoelens van ontmoediging en isolement nog hebben aangewakkerd.

Vroeger bevroren terroristische aanslagen elke mogelijke onderhandeling, blokkeerden ze het vredesproces, veroorzaakten ze een afgrendeling van Palestijnse territoria en versterkten ze de oppositie tegenover de Oslo-akkoorden. Nu gebeurt er niets.

“Het Israëlische volk heeft de buik vol van oorlogen en confrontaties, en wacht laf op een vrede. Velen kan het niet eens schelen dat er stukken van ons vaderland worden afgescheurd, als er maar kalmte is in Tel-Aviv en Haïfa”, zegt Rafi in Kiryath Arba. Ook Aharon Domb, de directeur-generaal van de centrale raad van de kolonisten in Cisjordanië en Gaza, klinkt somber: “Op het moment dat de akkoorden in Washington werden getekend, werden wij een minderheid. De handtekening van Netanyahu heeft ons herleid tot ware proporties: een minderheid ( van ongeveer 180.000 mensen, nvdr) tussen vijf miljoen Israëli’s.”

Victor Cygielman