‘Vooral radicale atheïsten hebben vandaag last van bekeringsdrang’

De vernieuwing van het godsdienstonderwijs betekent geen terugkeer naar het verleden, zegt Didier Pollefeyt, professor theologie aan de KU Leuven. ‘Maar als kinderen de vasten omschrijven als “de ramadan van de christenen” zijn we toch fout bezig.’

Vroeger kregen we in de godsdienstles morele waarden en respect voor het leven aangeleerd. Vindt u ook dat de jeugd sindsdien ongevoeliger, egoïstischer, respectlozer en asocialer is geworden? (Fons Dehouwer, Vosselaar)

DIDIER POLLEFEYT: Morele vorming is een opdracht van de hele school en van de sociale omgeving van een kind. Maar het vak godsdienst heeft altijd een kritische tegenstem laten horen in onderwijs en samenleving. Tegen materialisme, egoïsme of onverschilligheid. Daarom is het belangrijk dat de godsdienstleerkrachten zich ook echt kunnen engageren en zich niet moeten verstoppen in een opgelegde neutrale positie.

Zou het niet zinnig zijn om vanaf de lagere school een vak te organiseren over alle religies die onder de leerlingen voorkomen? Zo kunnen we onze kinderen opleiden tot wereldburgers in plaats van hokjesdenkers. (Anne-Laure Van Neer, Mortsel)

POLLEFEYT: In het vak godsdienst komen alle religies al uitgebreid aan bod. Het steunt op drie pijlers: de veelheid aan religies en levensbeschouwingen leren kennen, de eigen christelijke traditie leren kennen, en uiteindelijk leren kiezen waar je zelf staat. Die pijlers zullen blijven bestaan. Het is eigen aan het christendom om open te staan voor anderen, maar de pendel is wel wat te ver doorgeslagen. Als kinderen de vasten omschrijven als ‘de ramadan van christenen’ zijn we toch fout bezig. Er moet opnieuw meer aandacht komen voor de eigen christelijke identiteit.

Wat zou uw reactie zijn als morgen artikel 24 van de Belgische Grondwet verandert in: ‘Openbare en gesubsidieerde scholen mogen géén godsdienstlessen aanbieden?’ (Erik Winne)

POLLEFEYT: Dat zou de democratische rechtsstaat uithollen, waarin vrijheid van vereniging, godsdienstvrijheid en het vrije initiatief in het onderwijs basisrechten zijn. Maar zover zal het niet snel komen. De prijs zou hoog zijn. De discussie over het boerkiniverbod heeft geleerd dat er nog een grote stap is tussen enerzijds iets verwerpelijk vinden en anderzijds het proberen te verbieden. Daarom gruw ik van het idee van Kristof Calvo, de Groen-politicus die elke achttienjarige wil verplichten om een burgerschapsverklaring te ondertekenen, als sluitstuk van een vak levensbeschouwing, ethiek en filosofie. Vandaag lijken vooral de radicale atheïsten last te hebben van bekeringsdrang.

Houdt het vernieuwde godsdienstonderwijs een terugkeer in naar vroeger of net niet? (Beatrijs Versichel, Gent)

POLLEFEYT: De katholieke monocultuur, waarbij de kerk alle vragen van mensen en alle antwoorden daarop kende en kon opleggen, bijvoorbeeld via een handboek als de Mechelse catechismus, is definitief voorbij. Net in zo’n plurale context gebeurt de geloofsoverdracht niet meer automatisch. Dan is het logisch dat het katholiek onderwijs meer inzet op het opfrissen van de kennis van haar eigen tradities. Het gaat dan zeker niet alleen over feitjes uit het hoofd leren, maar ook over de diepere betekenis en de waarde van die tradities.

Vraag van de week

Breng de godsdienstles onder bij het vak geschiedenis en geef een correct historisch overzicht van inhoud en daden van alle religies: dat zou ik voorstellen. Wat denkt u daarvan? (Bart Levrier, Bohan)

POLLEFEYT: Godsdienst komt al aan bod in de lessen geschiedenis, en geschiedenis in de lessen godsdienst. Maar net zoals er geen neutrale levensbeschouwing bestaat, bestaat er ook geen neutrale geschiedschrijving. Sommige historici zullen beklemtonen welke mooie dingen religies hebben teweeggebracht, anderen zullen vooral de gewelddadige uitwassen van religies in de verf zetten. De vraag zal altijd blijven: wiens historisch inzicht is het meest correct?

Hoe blijft u de huiswerkstress de baas?

Stel uw vragen aan pedagoog PEDRO DE BRUYCKERE.

Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be en maak kans op een boekenbon van Standaard Boekhandel ter waarde van 20 euro.

Stefanie Van den Broeck

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content