Renault-Vilvoorde hervat het werk. Kwestie van tijd te rekken en het sociaal plan veilig te stellen.

Voor de Belgische en de Vlaamse premier blijft de sluiting van Renault ?onaanvaardbaar?. Maar in Vilvoorde leerden ze na zes weken staking dat met die solidariteit geen boterham te smeren valt. Ondanks hun successen voor de rechtbanken, geloven nog weinigen van de 3.100 autobouwers dat hun fabriek te redden is. Het aantal actievoerders kromp tot een kleine, harde kern, zoals vorige vrijdag bleek bij een incidentrijk bezoek aan het Brussels Martelaarsplein, waar de Vlaamse regering is gehuisd. Niet alleen daarom roepen de vakbonden op tot werkhervatting, zij moeten nu wél rekening houden met het sociaal plan.

In Vilvoorde weten ze dat het beter is daar niet teveel risico’s mee te nemen. Vijf jaar geleden stemden de koekjesbakkers van Delacre overmoedig wegens, ?ze? durven toch niet een over twee jaar gespreid en sociaal begeleid sluitingsplan weg. In de Verenigde Staten kreeg ergens een topman van de moedermultinational Campbell Soup het op de zenuwen en van de ene op de andere dag bestond Delacre niet meer. Campbell sloot zijn fabriek als het ware gratis.

Dergelijk risico willen de Renaultmensen niet nemen. De vakbonden, maar ook politieke autoriteiten, met Europees Commissaris Karel Van Miert op kop, rekenen niet meer op de overlegbereidheid van de Parijse topman van Renault, Louis Schweitzer. Dankzij zijn ?brutale sluiting? is hij in Europa al intussen even bekend als zijn prestigieuze grootoom en Nobelprijswinnaar Dr. Albert Schweitzer. Enkele dagen maar wankelde zijn positie in het Franse staatsbedrijf, maar snel waste de Franse regering haar handen in onschuld. In Frankrijk loopt het verplegend personeel protesterend rond, houden stakers vliegtuigen aan de grond en kondigen de vrachtwagenchauffeurs nieuwe acties aan. Daar moest geen Frans Renaultdrama bijkomen. Schweitzer speelt het in Vilvoorde nu heel persoonlijk : werktijdverkorting en loonkostverlaging lossen niets op ; het gaat om een industrieel probleem ; om de productie te concentreren, moet een assemblagevestiging dicht ; uitstel van de sluiting is onmogelijk. Hij dreigt er zelfs mee Vilvoorde nog voor 31 juli te sluiten als de stakers het werk niet hervatten.

EEN MORELE OVERWINNING

De gerechtelijke vonnissen zullen Schweitzer en de zijnen niet doen overstag gaan. Als het ware op advies van de nochtans niet van vakbondssympatieën te verdenken voorzitter van de Europese Commissie Jacques Santer, daagden de bonden Renault voor de rechter. In kort geding verklaarde de Brusselse arbeidsrechter afgelopen week de sluitingsprocedure ongeldig. De groep heeft zich niet gehouden aan de collectieve arbeidsovereenkomsten over collectief ontslag en informatie, die een bedrijf verplichten met de werknemers overleg te plegen en na te gaan of de ontslagen niet vermeden of gereduceerd kunnen worden. Daags daarop vonniste de rechtbank in het Franse Nanterre dat de sluiting van Vilvoorde ongeldig is, zolang Renault haar informatie- en consultatieplicht in de Europese ondernemingsraad niet nakomt.

Voor de werknemers in Vilvoorde een opsteker het sociaal recht werkt , maar de afdwingbaarheid van de vonnissen in kort geding is quasi onbestaande. Het gaat bijgevolg om een ?morele overwinning?. Renault geeft een dubbel antwoord, althans voor zover de Belgische woordvoerder ingelicht is over de Parijse keuken : de Franse groep gaat tegen de twee vonnissen in beroep en herstart de ontslagprocedure. Van nul herbeginnen met respect voor de sociale regels, zo adviseerden de werkgevers van het Verbond van Belgische Ondernemingen hun Franse collega’s al een maand geleden.

In hoeverre een en ander een invloed kan hebben op de terugbetaling van het stakingsgeld door de werkgever en vooral op het uitstel van de sluiting, zoals de vakbonden geloven, is heel onduidelijk. Een zaak is zeker : Renault voorziet in zestien miljard Belgische frank om Vilvoorde te sluiten, een deel voor de afschrijving van de gebouwen en de machines, een ander deel voor het sociaal plan.

Het ziet er echter niet naar uit dat Renault al concrete plannen uitwerkte voor de schadeloosstelling van de Belgische werknemers, terwijl het irrealistische geruchten blijft voeden over de mogelijke overname van de fabriek twee problemen die bij een sociaal overlegde sluiting bij voorbaat worden aangepakt. Sociaal bemiddelaar Roger Vanden Heule van Tewerkstelling en Arbeid (die in het Sabena van Pierre Godfroid zijn sporen verdiende) kreeg van de Belgische directie de belofte dat ze over een begeleidingsplan wil praten. Over brugpensioen natuurlijk en wellicht over individuele omschakeling van de werknemers. Maar eerst moet de directie vanwege Parijs haar precieze financiële speelruimte toegezegd krijgen.

Veel sneller kwam uit Parijs de afwijzing van het vakbondsplan om de arbeid over alle fabrieken van de groep te verdelen en van de suggestie om Vilvoorde tot 28 februari 2002 open te houden, om de fabriek geleidelijk te laten doodbloeden via brugpensioenen en afscheidspremies aan vrijwillige vertrekkers.

Het straks hervatten van de assemblage in Vilvoorde is een avontuur. Het plaatselijk management verloor er alle autoriteit en de motivatie van de arbeiders staat op nul, als ze al niet negatief is. Een aantal onder hen wil gewoon voort actie voeren en alleen het vooruitzicht op een stevige afscheidsvergoeding weerhoudt velen ervan het zinkende schip te verlaten.

Intussen daalde de verkoop van Renault ten gevolge van spontane solidariteit en leveringsproblemen in februari met 43 procent. In het kleine België is dat voor Renault draagbaar, in Frankrijk zou zoiets een ramp zijn geworden.

G.D.

Renault betoogt. Het hervatten van de assemblage in Vilvoorde is een avontuur.