De luchthaven van Deurne is een belangrijke test voor het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. De Vlaamse regering is verdeeld.
Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen legt de visie van de overheid op de ruimte tot 2007 vast. Het is door de regering en het Vlaams parlement goedgekeurd. Volgens dat structuurplan telt Antwerpen drie poorten: het Centraal-Station, de haven en een logistiek park. De luchthaven van Deurne is geen eerstelijnsknooppunt voor “mondiale stromen van goederen en personen” of voor “relaties tussen de poorten en het achterland”.
Volgens het structuurplan kan er hoogstens sprake zijn van een optimalisering van de luchthaven. Maar dat betekent “in geen geval” een uitbreiding van de luchthaven. Even duidelijk is het regeerakkoord waarover CVP en SP het in 1995 eens werden. Dat schaart zich achter het structuurplan. Daarin krijgt Zaventem een belangrijke plaats, net zoals de hogesnelheidstrein die Antwerpen in geen tijd met onder meer Amsterdam, Parijs en Londen verbindt.
Tegen structuurplan en regeerverklaring in verklaarde Vlaams minister-president Luc Van den Brande (CVP) zich deze zomer voorstander van een verlenging van de Antwerpse startbaan. Coalitiepartner SP en de christelijke vakbond ACV hebben twijfels. De Antwerpse werkgevers en de socialistische vakbond ABVV zijn voor, net zoals CVP, VLD, Vlaams Blok en VU. Antwerpen moet een zakenluchthaven worden, zonder nachtvluchten. De luchthaven zou rechtstreeks goed zijn voor 500 banen, indirect voor 1500. Volgens voorstanders zorgt een langere startbaan bovendien voor minder geluidshinder.
Tegenstanders hebben het over de slechte ligging van de luchthaven, midden in stedelijk gebied. De luchthaven heeft sinds de gewestplannen een nabestemming parkzone en behoort tot de zogenaamde groene vingers die tussen de bebouwing naar de kernstad leiden. Het groene parlementslid Ria Van den Heuvel (Agalev) telt zestig rechtstreekse banen op de luchthaven. Tegenstanders zijn bang voor een verborgen agenda en vrezen dat Deurne straks met chartervluchten, vrachtvervoer en meer lijnvluchten de vuilnisbak van het nabijgelegen Zaventem wordt. Over enkele jaren rijdt de hogesnelheidstrein tegen topsnelheid en stopt hij in het hartje van de stad. Die trein is precies ontworpen voor de afstanden die vanuit Deurne worden gevlogen.
MEER VLUCHTEN, MINDER HINDER
Op 24 juli besliste de Vlaamse regering om bijkomende studies te laten maken. De eerste is af. Het zogenaamde rapport Spiekermann heeft het over de toekomstkansen van Deurne en stond in de pers voor de bevoegde minister Steve Stevaert (SP) het toekreeg. Tegen ongeveer 2005 zou de luchthaven (lichtjes) rendabel zijn. Maar eerst moet er 1,75 miljard frank worden geïnvesteerd in de startbaan, aldus het rapport. Daarvoor moet de Krijgsbaan tussen Mortsel en Borsbeek ondergronds gaan en moet het fort van Borsbeek verdwijnen. Voor dat gebouw uit de negentiende-eeuwse fortengordel was een beschermingsprocedure ver gevorderd.
Het Duitse rapport wil de exploitatie op termijn aan de privé-sector toevertrouwen. Als de overheid eerst minimaal 1,75 miljard frank investeert, welteverstaan. Tegen 2015 zou het aantal passagiers in Deurne verdrievoudigen (tot 700.000) en het aantal vluchten met een factor 2,5 stijgen. De omgevingshinder zou daarbij afnemen…
Voorstanders willen nog deze maand een beslissing. Dat de regering in juli ook besloot tot de opmaak van een premilieueffectenrapport, een mobiliteitsstudie, een businessplan en een lastenboek, is van geen tel. Even onbelangrijk is het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, waarvan het rapport Spiekermann het bestaan niet kent. Aan ruimtelijke ordening heeft Vlaanderen een broertje dood. Plannen zijn er om in het beste geval internationale prijzen mee te halen, niet om te volgen.
Dat dacht Luc Van den Brande ook toen hij zwaar drukte op het dossier van Technopolis – een permanente Flanders Technology – in zijn thuishaven Mechelen. Technopolis komt niet nabij het station in de te renoveren zegeldrukkerij, maar in een nieuwbouw langs de E19. Zo bestaat er geen gevaar dat er bezoekers (vooral jongeren) met de trein komen of dat de Mechelse stationsbuurt herleeft. Dat het Structuurplan een heel ander verhaal vertelt, is naast de kwestie. Straks heet de verlenging van de startbaan in Deurne ook geen uitbreiding van de luchthaven.
P.R.
