In de Wetstraat vragen sommigen zich af waarom het duo Lippens?Davignon ‘de doorstart van Sabena’ maar niet rond krijgt. Voor een antwoord op die vraag zouden ze misschien beter eens bij de eerste minister aankloppen.
Geen wonder dat Albert II de burggraaf en de baron via zijn kerstboodschap een schouderklopje wou geven: ‘Ik wil allen feliciteren, die zich in een geest van solidariteit inzetten om nieuwe betrekkingen te scheppen of bedreigde banen te vrijwaren ook op het vlak van de luchtvaart’ zei de vorst. Daarmee vervalt het hof in herhaling. Het steunde beide edellieden indertijd ook al royaal in hun strijd voor de overname van de Generale Bank door Fortis/Generale Maatschappij.
Rechter Anne Spiritus-Dassesse van de Brusselse rechtbank van koophandel is niet onder de indruk van de koninklijke aanmoediging. Ze mag dan wel een gedreven hobbyhistorica zijn, in haar rechtszaal gaat het wetboek van koophandel voor op de vaderlandse geschiedenis _ waarin de nationale luchtvaartmaatschappij een heroïsche rol heet te spelen. Tot eenieders verrassing en tegen het advies van de procureur in weigerde ze Sabena Interservices Center (SIC) een nieuw gerechtelijk akkoord. De zakenavocaten krijgen alweer gelijk: mevrouw de voorzitter gaat creatief om met het wetboek, haar beslissingen zijn onvoorspelbaar. Het coördinatiecentrum van Sabena, de ‘huisbankier’ van de luchtvaartgroep, kan Delta Air Transport (DAT) dus niet bijspringen. De nieuwe luchtvaartmaatschappij die Lippens en Davignon op die DAT proberen te bouwen, vliegt opnieuw in de dichte mist.
ONVOORSPELBARE VONNISSEN
Anne Spiritus-Dassesse is sinds 1993 voorzitter van de Brusselse handelsrechtbank. De 54-jarige magistrate, die uit een francofone Leuvense familie van artsen en apothekers stamt, wou aanvankelijk bedrijfsleidster worden. Maar na haar studie kwam ze in een kantoor van zakenadvocaten terecht. Ze is zelfs met een ‘meester’ getrouwd: Marc Dassesse _ mevrouw Spiritus-Dassesse zet heel geëmanicipeerd haar meisjesnaam voorop _ is nu een gerenomeerd fiscaal adviseur en hoogleraar aan de ULB. Haar belangstelling voor het bedrijfsleven leidde tot haar overstap naar de handelsrechtbank; met de burgerlijke zaakjes bij de rechtbank van eerste aanleg leek zij zich te vervelen.
Aan het Brusselse Poelaertplein is niet iedere advocaat even enthousiast over mevrouw de voorzitter. De specialiste in Europees recht heeft nooit enig studiewerk geschreven dat haar benoeming tot de belangrijke Brusselse koophandelsrechtbank kan rechtvaardigen. Ze is nog benoemd volgens de oude politieke cultuur, met een PSC-etiket. Mevrouw Spiritus-Dassesse zou eigenzinnig en autoritair zijn. Een geboren leider zeggen sommigen vergoelijkend, wat bevestigd lijkt te worden door het feit dat haar rechtbank, een bedrijf met 125 mensen, in tegenstelling tot de vaste traditie van het Belgisch gerecht, geen achterstand kent.
Handelsrechters staan dezer dagen hun mannetje wel. Zij laten zich niet overdonderen door het dure geweld van de internationale advocatenkantoren _ en worden daar niet voor gefeliciteerd. Michel Handschoewerker in Ieper, die Lernout & Hauspie failliet verklaarde, kan het weten. Philippe Bodson, de crisismanager die in veertien dagen meer verdiende dan het jaarloon van de rechter, was zelfs uitermate grof: ‘De man is misschien in staat winkeltjes en restaurants failliet te verklaren, maar heeft het moeilijk met een dossier van een Amerikaans bedrijf met Belgische maatschappelijke zetel’.
DOORZICHTIG PLANNETJE
Zowel Handschoewerker bij Lernout & Hauspie als nu Spiritus-Dassesse in het Sabena-drama bewijzen wel degelijk oog te hebben voor de sociaal-economische context en zeker voor de werkgelegenheid. Maar het is niet aan de Brusselse rechter om het nieuwe DAT in de lucht te helpen. Zij moet erover waken dat een onderneming als de SIC niet kunstmatig in leven wordt gehouden en dat het resterende geld niet voor alles behalve de terugbetaling aan de schuldeisers wordt gebruikt. Nu de rechtbank van koophandel weigert SIC tegen zijn schuldeisers te beschermen, komt DAT in zijn zoveelste crisis terecht. Die luchtvaartmaatschappij heeft immers voor 109 miljoen euro schulden bij de SIC. Als het met dat coördinatiecentrum slecht afloopt, is het ook met DAT afgelopen, en dan ook met Sabena Technics en de andere nog werkende vennootschappen van de failliete nationale luchtvaartmaatschappij.
SIC had een slim plannetje uitgewerkt, in samenspraak met zijn grootste schuldeisers en in complot met de groep Lippens-Davignon. Zo’n 50 miljoen euro schulden van DAT bij SIC zou in kapitaal worden omgezet, de rest wordt kwijtgescholden. Maar voorzitter Spiritus-Dassesse gelooft niet in het nieuwe plan. Het lijkt te veel op het vorige, dat het coördinatiecentrum zelf introk uit vrees dat de schuldeisers het niet zouden lusten. ‘Ik geloof’, zei de rechter, ‘dat de SIC-constructie de facto een liquidatie van de groep is, gepresenteerd als gerechtelijk akkoord’. Net hetzelfde argument gebruikte Michel Handschoewerker om Lernout & Hauspie failliet te verklaren.
120 MILJOEN EURO
Baudouin de Vaucleroy, de vice-voorzitter van SIC, kondigde aan in beroep te gaan. Het kan nog enkele weken duren voor de zaak voorkomt. Maar burggraaf Etienne Davignon is niet uit het lood geslagen door de tegenslag. De 53 schuldeisers van SIC, vooral banken en leasingmaatschappijen, hebben er volgens hem geen voordeel bij hun geld op te eisen en de groep failliet te laten gaan, want dan verliezen ze alles.
Hij herhaalt dus alweer dat hij tegen half januari de 190 miljoen euro bij elkaar heeft om in DAT te investeren. De SN Air Holding rond Lippens en Davignon blijft intussen de geheimzinningste groep van het koninkrijk. Hij heeft zojuist, voor één symbolische euro, alle aandelen van DAT gekocht van curator Christian Van Buggenhout (van het kantoor Stibbe in Brussel en voormalig advocaat van Déminor, de verdediger van de kleine aandeelhouders van Lernout & Hauspie). Wie van de holding deel uitmaakt, is niet officieel gepubliceerd. Niet een van de investeerders in de door de koning gesteunde nieuwe nationale luchtvaartmaatschappij is er trots genoeg op om dat zelf publiek te verkondigen.
Anne Spiritus-Dassesse kan intussen met haar twee Bordeauxse dogs _ Queen en Doudou _ op haar Franse landgoed wandelen, waar ze ongetwijfeld culinair onderlegd haar geliefde Italiaanse gerechten bereidt. Voor een faillissementsdossier is het nog te vroeg. In de Wetstraat, waar ze na het Europese voorzittersschap nu even op adem kunnen komen, vragen sommigen zich af waarom de gerespecteerde captains of industry de zaak maar niet rond krijgen. Het is al van maandag 5 november geleden dat Verhofstadt met Lippens belde, met het verzoek geld bijeen te scharrelen voor een geprivatiseerde versie van de nationale luchtvaartmaatschappij.
Lippens en Davignon zijn door de regeringsleider in een avontuur gelokt. Het ziet er steeds meer naar uit dat zij nu voornamelijk hun eigen reputatie aan het redden zijn.
Guido Despiegelaere
De SN Air Holding blijft de geheimzinnigste groep van het koninkrijk.
