De Belgische nationale feestdag is 119 jaar oud.
Voor de goede orde: 21 juli is de verjaardag van de eedaflegging van Leopold I als koning der Belgen. Een eedaflegging die plaats had in 1831, een jaar nadat België zich had afgescheiden van het koninkrijk der Nederlanden. Leopold I beleefde het zelf niet meer dat de verjaardag van zijn installatie werd uitgeroepen als nationale feestdag, want dat gebeurde pas in 1890.
In de zestig jaren daarvoor werden twee andere nationale feestdagen gevierd – of wegens oorlogsomstandigheden niet gevierd. Eerst was er de herdenking van de Septemberdagen van 1830, toen de Belgen de Nederlandse troepen uit Brussel verjoegen. In juli 1831 keurde het Nationaal Congres het voorstel van sterke man Charles Rogier goed om jaarlijks de gebeurtenissen van 23-26 september als nationale feestdag te gedenken. Een tegenvoorstel van de Leuvense burgemeester Georges-Jean De Neeff om op 2-3 september de revolutionaire agitatie in zijn stad als nationale feestdag te vieren, werd verworpen wegens van minder gewicht.
Door de oorlogsdreiging was er de eerste jaren na de onafhankelijkheid van feestgedruis niet veel sprake. In augustus 1831 lanceerde de Nederlandse koning Willem I nog een invasie tegen België. Een Franse militaire interventie beperkte zijn offensief tot een Tiendaagse Veldtocht. Een jaar later, in 1832, was de situatie nog altijd zorgwekkend. België weigerde delen van Limburg en Luxemburg over te dragen aan Nederland zolang Nederland niet zelf het Belgische grondgebied had ontruimd, zoals door de Europese mogendheden in Londen was gedicteerd in het Verdrag van de Vierentwintig Artikelen. Najaar 1832 belegerden Franse troepen uiteindelijk de citadel van Antwerpen, die twee jaar na de val van Brussel nog altijd door Nederlanders was bezet. Pas vanaf 1833 kon de herdenking van de Septemberdagen als nationale feestdag echt worden gevierd.
In 1839 ondertekent Nederland het vredesverdrag met België. In 1856 herschrijft Charles Rogier de tekst van de Brabançonne, de verzoening met Nederland is definitief. De volgende decennia komt er sleet op de herdenking van de septemberrevolte in Brussel.
In 1880 besluit het parlement een nationale feestdag in te voeren op de derde zondag van augustus. Dat patriottische feest flopt en tien jaar later, in 1890, wordt 21 juli de nationale feestdag. Vanaf 1975 herdenkt de Franse Gemeenschap op 27 september met haar feestdag nog altijd de overwinning van de Belgische patriotten in 1830.
Frans Vuga
