De plannen om Sluis opnieuw met de zee te verbinden, worden steeds concreter. Een gesprek met wethouder Guido van Daele.

Hij deed z’n humaniora bij de Broeders Xaverianen in Brugge, startte een winkelketen van sportkledij, stapte voor de liberalen in de politiek, werd twee jaar geleden wethouder (schepen) van Sluis-Aardenburg, hielp Sluis aan een nieuw stadskerndesign en wil de stad binnen de komende vijf jaar opnieuw een aansluiting met de zee én een zeilhaven geven: zoals in de Middeleeuwen. Wethouder Guido van Daele (VVD/Gemeentebelangen) is onder andere bevoegd voor Ruimtelijke Ordening, Milieu, Monumentenzorg, Recreatie en Toerisme maar hij is vooral de bezieler van het Sluis-aan-Zee-project.

Guido van Daele: Twee jaar geleden kreeg de provincie Zeeland een nieuw Streekplan. Toen Sluis-Aardenburg en Oostburg kritiek formuleerden, werd ons gevraagd een visie voor de regio uit te werken. Dit werd de Recreatievisie West Zeeuws-Vlaanderen. Daarin wordt onder meer geconcludeerd dat Cadzand beter kan en Sluis een toeristische meerwaarde zoekt. Sommigen onder ons brachten het roemrijke Vlaamse verleden van Sluis als voorhaven van Damme en Brugge in herinnering. Het leek ons aantrekkelijk om uitgerekend in het Zwin-landschap opnieuw zeilschepen te laten varen. Tijdens de voorbije tien jaar is de pleziervaart in Nederland verdubbeld. In de Rijn-Scheldedelta is echter het aantal ligplaatsen in dezelfde periode nauwelijks toegenomen. Daarom willen wij, samen met zestien andere jachthavens in Europa, waaronder Blankenberge en Nieuwpoort, de recreatieve mogelijkheden in het zuidelijk deel van de Noordzee optimaliseren; zeker voor een iets ouder publiek dat niet te ver van huis tochten wil maken.

Ook het college van burgemeester en schepenen van Knokke-Heist juicht onze plannen toe. Te meer omdat Het Zwin – voor 85 procent op Belgisch grondgebied eigendom van de Compagnie het Zoute van de Knokse burgemeester Lippens – met verdere verzanding wordt bedreigd. De Compagnie, de Nederlandse natuurvereniging Het Zeeuws Landschap en de gemeente Sluis-Aardenburg sleutelen al meer dan een jaar aan een grensoverschrijdend en integraal beheersplan voor Het Zwin om de natuurwaarden en de aantrekkelijkheid ervan te vergroten. Zo wordt eraan gedacht om het bekende vogelpark in Het Zoute via een rijdende kijkhut, al dan niet op sporen achterin het Zwin, te verbinden met een meer gespecialiseerd vogelkijkcentrum in Cadzand.

Dit alles heeft echter maar zin als het Zwin niet verder verzandt. De natuurlijke uitwateringswegen van de polders in de richting van het Zwin liggen er nog. Ook aan Vlaamse kant. De uitdaging bestaat erin dit water niet langer langs het Leopoldkanaal met moeite naar Zeebrugge te draineren maar zoals indertijd opnieuw in de richting van het Zwin te laten vloeien, het tijdelijk op te vangen in een spuikom en daarna in het Zwin over te pompen om er de verzanding tegen te gaan. Meteen kan het Uitwateringskanaal naar Cadzand en het gemaal aldaar worden omgebouwd voor de pleziervaart naar Sluis.

Het Zeeuws Landschap is en wordt verder eigenaar van de oevergebieden die u en de voorstanders van Sluis-aan-Zee willen aanpassen aan die pleziervaart.

Van Daele: Het kanaal op zich heeft geen natuurwaarde. Op 1 februari hebben wij daarover de hele namiddag met de natuurjongens vergaderd…

…maar zonder een vertegenwoordiger van Het Zeeuws Landschap.

Van Daele: Thijs Kramer van de Zeeuwse Milieufederatie was er, en als die er is, is het goed. Hij is de goeroe en de woordvoerder van de milieuverenigingen, waartoe ook Het Zeeuws Landschap behoort. Bovendien is hij van de streek.

Stemmen de milieuverenigingen wel in met uw plan?

Van Daele: Zeker, al plaatsen zij een aantal randvoorwaarden waarvoor ik veel begrip heb. De natuurwaarden moeten uiteraard gerespecteerd blijven. Omdat een deel van de geplande haven in Sluis en het daarbij aansluitende vastgoedproject de Ecologische Hoofdstructuur aanvreten, zullen andere zones een groene bestemming moeten krijgen: ter compensatie. Liefst ten noorden van de geplande residentiële wijk rechts van de haven, in de richting van de aan te leggen jachthavengeul in verbinding met het Uitwateringskanaal en de zee.

Rukken de projectontwikkelaars al op?

Van Daele: De initiatiefgroep, waarvan ik de leiding heb, liet alle mogelijke studies uitvoeren. Daaruit blijkt dat het project voor deze streek wenselijk en economisch zeer belangrijk is. Bovendien wordt het technisch en financieel haalbaar geacht. Nu is het aan de gemeente Sluis-Aardenburg om het planologisch verder uit te werken met het oog op een wijziging van het Bestemmingsplan, het equivalent van een Gewestplan in Vlaanderen. En dit moet dan weer door de provincie goedgekeurd worden. Die procedure neemt ongeveer twee jaar in beslag en wordt deze dagen door de gemeente Sluis-Aardenburg opgestart. Zodra zij achter de rug is, zullen ook de projectontwikkelaars weten wat mag en niet mag. En kan het project uitgevoerd worden. Op voorwaarde dat ook de aanleg van de spuikom goedgekeurd wordt en dus het gemaal in Cadzand verplaatst en vervangen wordt door een zeesluis in Cadzand. Zoniet geen Sluis-aan-Zee.

U stelt dat de jachthaven met 500 vaste ligplaatsen Sluis zo’n 5 tot 8 miljoen gulden, 100 tot 160 miljoen Belgische frank per jaar aan extra bestedingen zal opleveren. Maar hoeveel kost het hele project?

Van Daele: Het waterbouwkundig project met inbegrip van het verplaatsen en vernieuwen van het gemaal van Cadzand, de aanleg van de spuikom en het aansluiten van de waterwegen wordt geraamd op 30 à 40 miljoen gulden, zeg maar 760 miljoen frank. Het bevaarbaar maken van het Uitwateringskanaal, het graven van een verbindingskanaal met de jachthaven, het bouwen ervan, het aankopen van bijbehorende gronden en het realiseren van de nodige infrastructuur zijn op hun beurt goed voor ongeveer 760 miljoen frank.

Een goed anderhalf miljard frank lijkt mij een verantwoord bedrag voor een project dat de leefbaarheid van de regio waarborgt, de toeristische sector een betere toekomst biedt, de ecologische waarde van een gebied versterkt en een deel van de waterhuishoudkundige problemen in Vlaanderen helpt op te lossen.

Wat is het voordeel voor de Compagnie Het Zoute behalve het openhouden van Het Zwin als attractiepool?

Van Daele: Ik heb daar reeds herhaalde keren met burgemeester Leopold Lippens over gesproken. Knokke heeft een veeleisend publiek, dat meer wil dan winkelen. Het wil ook fietsen, stappen, natuur beleven en iets zien. Knokke-Heist en de aanpalende polders bieden daartoe onvoldoende mogelijkheden. Als wij Sluis-aan-Zee aanleggen en in de richting van Het Zwin en Het Zoute laten evolueren, dan begrijp ik dat burgemeester Lippens ons project zeer genegen is. Ook omdat hij en de Compagnie Het Zoute reeds begin van de jaren tachtig tussen het strand en de Zwinbosjes een jachthaven wilden aanleggen. Omwille van de natuurwaarde van dit gebied werd het project afgevoerd. Maar als wij nu zo’n jachthaven in het achterland, op slechts enkele kilometers van Het Zoute, realiseren, dan wil ik hem best geloven als burgemeester Lippens zegt dat het ook zijn haven is en hij die wil steunen.

Frank De Moor

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content