Om meer mensen aan het werk te krijgen, wil de werkgeversfederatie Agoria de werkloosheidsuitkering beperken in de tijd. In de plaats komt een ‘rugzak’ met een uitkering en een opleidingskrediet.

Door de economische crisis daalt het aantal banen en stijgt de werkloosheid. Maar bij Agoria Vlaanderen, de werkgeversfederatie van de technologische industrie, kijken ze verder dan deze onmiddellijke effecten. ‘We spreken onze arbeidsreserves niet optimaal aan’, zegt directeur-generaal Wilson De Pril van Agoria. ‘Eind juli waren er in Vlaanderen bijna 225.000 werkzoekenden. Meer dan een vijfde was langer dan twee jaar werkloos. Daartegenover ontving de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) in juni nog altijd ruim 34.000 werkaanbiedingen. De helft daarvan raakte echter met moeite ingevuld. Vooral voor knelpuntenberoepen zoals ingenieurs, technici en goed geschoolde vakmensen blijven veel kansen op werk onbenut, tenzij werkzoekenden bereid zijn om zich te heroriënteren.’

De wrijvingen tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt in Vlaanderen worden volgens Agoria versterkt door andere, ingrijpende ontwikkelingen. De Pril: ‘Door de vergrijzing van de werknemers beëindigen veel hoger opgeleiden hun loopbaan. Tegelijk komt er te weinig jong talent bij. In Vlaanderen is 66,6 procent van de beroepsactieve bevolking aan het werk, terwijl dat volgens de Lissabondoelstelling 70 procent zou moeten zijn in 2010. Landen zoals Denemarken (77,4 procent), Zweden (73,1 procent) en Nederland (74,3 procent) halen veel hogere scores.’

Voor Agoria is de uitdaging duidelijk: de arbeidsreserves moeten beter gemobiliseerd worden en meer mensen moeten aan het werk. Nieuwe werkzoekenden worden nu binnen het halfjaar voor een begeleiding aan de mouw getrokken, maar voor langdurig werklozen duurt het gemiddeld 21 maanden vooraleer ze worden uitgenodigd voor een opleiding of een ander traject richting werk. Agoria wil deze activering versnellen en pleit voor een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd.

‘We wensen geen heksenjacht op werklozen. Wie werkloos is, krijgt een uitkering. Dat recht betwisten we niet. Maar mensen moeten ook individuele verantwoordelijkheid dragen voor hun loopbaan’, zegt De Pril. Agoria vindt onder meer inspiratie in het hoger onderwijs, waar de studenten sinds vorig academiejaar beschikken over een leerkrediet. Dat spoort hen aan om goed na te denken over een opleidingskeuze en vaart achter de opleiding te zetten. Is dat leerkrediet – ‘een rugzak met subsidieerbare studiepunten’ – opgebruikt, dan moet een student de opleidingskosten zelf betalen.

In ruil voor een beperking van de duur van hun uitkering wil Agoria dat alle werklozen (ook werkzoekende schoolverlaters) een ‘rugzak’ krijgen, met daarin een budget voor een uitkering en een opleidingskrediet. ‘Dat krediet wordt bij voorkeur gebruikt voor her- of bijscholing voor een knelpuntberoep. Nu kunnen werkzoekenden immers de gekste opleidingen volgen, bijvoorbeeld beroepsrenner of kenner van de beginselen van de oosterse keuken. De VDAB moet daarbij zorgen voor een degelijke screening van de competenties van de werkzoekenden en voor een aangepast en hoogstaand opleidingsaanbod. Belangrijk is voorts dat de rugzak met nieuw krediet wordt aangevuld als iemand weer een baan heeft’, aldus De Pril. ‘Het motto van ons voorstel is: van hangmat naar rugzak. De klemtoon ligt op een grotere investering in de opleiding van werklozen. Wie – tijdelijk – werkzoekend is, heeft de plicht om zichzelf te ontwikkelen en zijn kennis op peil te houden. Zo kan worden ingespeeld op de behoefte aan een beter geschoolde beroepsbevolking in Vlaanderen, zeker als er opnieuw krapte op de arbeidsmarkt zou ontstaan.’

De Leuvense professoren Danny Pieters (socialezekerheidsrecht) en Othmar Vanachter (arbeidsrecht) deden eerder in Knack soortgelijke voorstellen, maar zij oogstten niet meteen bijval. Of De Pril niet vreest dat het idee van Agoria hetzelfde lot beschoren zal zijn? ‘Het moet niet onmiddellijk worden uitgevoerd. We willen de tijd nemen om het concept samen met de politiek en de sociale partners uit te werken. Agoria wil met de schaarse publieke middelen van het socialezekerheidsbudget maximale effecten bereiken. Lukt dat niet, dan kost dat in de toekomst op alle vlakken alleen maar meer.’

DOOR PATRICK MARTENS

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content