De belangen van de ene en de andere maken dat de Verenigde Staten en Iran toch met elkaar moeten praten.
Toen hij aantrad als president van de Verenigde Staten beloofde Donald Trump dat Iran, terwijl hij het voor het zeggen had, geen kernmacht zou worden. De aanslag op het leven van de machtige Iraanse generaal Qassem Soleimani bracht dat moment op een indirecte manier toch dichterbij.
Als een reactie op de dood van zijn generaal stapte Teheran uit het akkoord van 2015, waarin het er zich toe verbond om niet verder aan de productie van een atoombom te werken. Het sloot dat akkoord met de VS, Rusland, China, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk – en dus met zo goed als de hele internationale gemeenschap. In ruil daarvoor zouden die landen de economische sancties tegen Iran afbouwen.
Trump was nooit tegen een deal met Iran, maar dan wel een ándere dan die van Obama.
De Amerikanen zegden het akkoord van hun kant overigens al eerder op. Trump houdt niet van internationale samenwerking, en dit akkoord was bovendien te veel verbonden met de naam van zijn voorganger, Barack Obama. Hij verkoos om tegenover Iran een politiek te voeren van ‘maximale druk’ die het land met meer en nieuwe sancties economisch wil wurgen.
Zo hielden vorige week alleen nog de Europese landen vast aan de deal van 2015, die ze als de belangrijkste trofee van de Europese buitenlandpolitiek koesteren – maar ze kunnen hem alleen niet verder in leven houden.
De kans dat dit akkoord overleeft, is daarom klein. Alleen wil zowel Washington als Teheran een open oorlog vermijden. Trump beloofde om zijn soldaten uit de eindeloze oorlogen in het Midden-Oosten terug te trekken en hij wil graag herkozen worden.
De ayatollahs weten dat zo’n oorlog het einde van hun regime zou betekenen, terwijl er ook nu weer overal in het land tegen hen wordt betoogd. Beide partijen hebben er belang bij om straks toch weer te praten. Trump was ook nooit tegen een deal met Iran, het moet alleen een ándere deal zijn dan die van Obama. Hij moet ook over het Iraanse raketprogramma gaan en over de Iraanse interventiepolitiek in de regio.
Eigenlijk stond Trump na de zomer al op het punt om zijn zin te krijgen. Frankrijk bemiddelde precies zijn soort akkoord tussen de VS en Iran, dat alleen niet door de twee presidenten werd ondertekend omdat ze het uiteindelijk niet eens werden over het moment waarop de Amerikaanse economische sancties tegen Iran zouden aflopen: voor of na hun signatuur.
Als dat plan weer op tafel komt, heeft ook Europa als een machteloze toeschouwer geen andere keuze dan meedoen. Maar ook Trump moet praten. Als hij dat niet doet en Iran bouwt een bom, bereikte hij met zijn aanval op Soleimani precies wat iedereen wil vermijden.
