Pete Sampras en Serena Williams zullen hun titels in de laatste Grand Slam van het tennisseizoen niet verlengen. Ze zijn er niet bij op Flushing Meadow. En Kim Clijsters en Justine Henin-Hardenne, één en twee op de plaatsingslijst, worden opnieuw in de hoofdrollen verwacht.

Vedetten komen en gaan, zeker in het tennis waar bij de mannen een lang leven aan de absolute top voor niemand meer lijkt weggelegd.

Pete Sampras, misschien wel de laatste dinosauriër, heeft zijn tijd aan de top gehad. Vorig jaar won hij zijn veertiende Grand Slamtitel in New York. Officieel heeft Pistol Pete nog geen afscheid genomen, maar niemand gelooft dat de nu 32-jarige Amerikaan nog de wilskracht en motivatie kan opbrengen om in competitie uit te komen.

Andre Agassi was in het begin van 2003 de beste op de Australian Open en in maart won hij nog in Key Biscane. Hij begon als eerste reekshoofd aan het toernooi en is nog altijd erg plichtsbewust bezig met trainingen en wedstrijden, maar slechts enkelingen denken dat de Las Vegas Kid het nog lang uitzingt aan de top. Hij is immers 33 jaar.

En dan is er de gedoodverfde opvolger van het Amerikaanse topduo dat bijna 15 jaar de headlines in het tennis bepaalde, Lleyton Hewitt. Hewitt zit al een paar maanden in het dal. In 2001 en 2002 had de Australiër een blijkbaar onverzadigbare zegehonger. Hij sloot twee keer het jaar af als eerste op de wereldranglijst, pakte Grand Slamtitels in Wimbledon en New York en won twee keer op rij het afsluitende masterstoernooi dat de top-8 van de wereld samenbrengt. Maar dit jaar draait het niet echt. Hewitt won nog wel de toernooien in Scottsdale en Indian Wells, maar de voorbije maanden waren desastreus met de uitschakeling in de derde ronde op Roland Garros en vooral de exit als titelverdediger in de openingsronde van Wimbledon tegen de Kroaat Ivo Karlovic. Twee weken geleden klopte Xavier Malisse Hewitt in een eerste rondematch in Cincinnati. De ex-nummer 1, dit jaar maar 13, geeft toe dat hij in de problemen zit: ‘Ik zit fysiek duidelijk niet aan mijn top. Mijn benen willen niet mee. Ik ben niet geblesseerd geweest en kan niet zomaar zeggen wat er aan de hand is. Als ik me goed voel kan ik iedereen aan. Ik denk niet echt dat er fundamenteel iets fout zit. Elke speler heeft wel eens een moeilijke periode.’

Insiders zeggen dat Hewitt er zich met deze uitleg te makkelijk van af maakt. Er was immers net voor Wimbledon de breuk met zijn coach Jason Stoltenberg, er is een aanslepend proces met de spelersorganisatie ATP nadat die hem een boete van 100.000 dollar had gegeven omdat hij een interview geweigerd zou hebben. Fundamenteler allicht is de tol van het handvol jaren aan de top. Hewitt heeft gedurende een paar jaar geleefd met een tunnelvisie. Alleen tennis, Grand Slams winnen, één in de wereld worden én blijven waren de doelen. Die zijn bereikt. En dus is de uitdaging een beetje weg. Hewitt zou het reizen beu zijn en zou vooral in het hoofd zitten met een mogelijke carrière als Australian footballspeler. Maar misschien geeft hij de critici straks al lik op stuk met een glansprestatie in New York.

Niet dat de tenniswereld tranen laat om het (voorlopige) wegglijden van Hewitt. Andere vaandeldragers staan immers klaar. Uit het net geopende blik komen Juan Carlos Ferrero, Roger Federer en Andy Roddick. Ferrero, erg minzaam maar nogal saai, won Roland Garros en kan op hard courts goed uit de voeten. Roger Federer, de winnaar op Wimbledon, en Andy Roddick, de beste in de toptoernooien van Montreal en Cincinnati, hebben nog meer dan Ferrero alle mogelijke tenniscapaciteiten. En vooral de laatste heeft charisma te koop.

FEDERER & FERRERO & RODDICK

Roger Federer, 22 jaar, timmert al een tijdje aan de weg. In 1998 was hij wereldkampioen bij de junioren na onder andere winst op Wimbledon. Twee jaar later pakte hij z’n eerste titel in Milaan en nog een jaar later maakte hij op Wimbledon een einde aan een zegereeks van vier op een rij voor Pete Sampras. De jongste twee seizoenen ging het verder crescendo met winst in Hamburg en vorige maand natuurlijk de triomf op Wimbledon.

Federer maakt indruk met zijn onwaarschijnlijke touch die zijn voorliefde voor ex-spelers zoals Stefan Edberg en Boris Becker verraadt, zijn oprechte naturel en tranen en, puur zakelijk dan, zijn beslissing om te kappen met een groot managementbureau. Gedurende zes jaar liet Federer zich zakelijk begeleiden door IMG, de grootste speler op de markt. Maar omdat hij zich daar een nummer in het pak voelde, schakelde hij z’n vader en moeder en zijn vriendin in. Zij behartigen voortaan zijn zaken. Managers voorspellen dat Federer miljoenen dollars mis zal lopen. Federer zegt dat hij zich mentaal een stuk vrijer voelt dan vroeger. Dat hij geen opgeblazen vedette is maakte hij erg duidelijk met de hartveroverende glimlach op zijn gelaat toen hij net na Wimbledon in het thuistoernooi in Gstaad een uit de kluiten gewassen koe als cadeau kreeg. Federer laat zijn Juliette grazen op een Zwitserse Alpenweide.

Andy Roddick is dan weer de vleesgeworden Amerikaanse droom. De huidige leider in the champions race (het klassement dat alleen rekening houdt met de prestaties in 2003) speelt meer nog dan Federer het tennis van deze tijd. Hij verschijnt bovendien op de cover van Rolling Stone en Sports Illustrated, speelt rolletjes in films, talkshows en commercials, engageert zich volop in activiteiten voor goede doelen en werd als extraatje door een paar magazines uitgeroepen tot een van de meest sexy atleten van nu. Twee jaar na Roger Federer werd Andy Roddick, the A-rod’, in 2000 wereldkampioen bij de junioren. Op weg naar de subtop werd hij begeleid door de Franse coach Tarek Benhabiles. Toen die de jeugdkwaaltjes – te eenzijdig krachttennis, net iets te weinig focus en net iets te veel show op de baan – er niet uit kreeg, nam in juni Brad Gilbert over. Gilbert is zelf top-10 geweest, stuwde Andre Agassi als dertiger opnieuw naar één in de wereld en staat bekend om zijn bikkelharde werkethiek en doortastende mentale aanpak.

Met de steun van Gilbert – ‘We zijn hier om het toernooi te winnen’ – was Roddick effectief de sterkste in vier van de laatste zes toernooien waaraan hij deelnam. Hij klopte ook voor het eerst Roger Federer. ‘Ik voel nu dat ik een Grand Slam kan winnen. Een paar maanden geleden was dat niet zo. Ik speel veel gevarieerder en ben vooral mentaal veel sterker geworden. Ik ben misschien wel een van de favorieten voor de US Open.’

Voor het tennis in Amerika is Roddick een geschenk van de goden. Hij kan de verslappende aandacht weer aanzwengelen en in zijn zog mannen als Taylor Dent, Mardy Fish, Robby Ginepri en James Blake mee naar de top stuwen.

Op de US Open wordt een prijzenpot van ruim 17 miljoen dollar verdeeld, de vier Grand Slams bieden samen ongeveer 50 miljoen dollar aan. Nergens in de sportwereld valt in één evenement meer te verdienen dan op Flushing Meadow. En toch dachten de mannelijke tennisprofs hardop aan een boycot van het toernooi en de organisatie van een concurrerend evenement. Het ongenoegen bij de professionals van de ATP zit diep en is niet van gisteren.

De ellende begon in mei 2001 toen ISL, een gigant in de sportmarketing, failliet ging en de ATP een overeenkomst die 1,2 miljard dollar moest opbrengen in het water zag vallen. Omdat de ATP zelf bijna op droog zaad zit en de spelers daar het slachtoffer van dreigen te worden, klopte ze begin dit jaar aan bij de ITF, de internationale tennisfederatie die de Grand Slams beheert en die erg goed boert. De ATP redeneert dat een veel groter deel van de inkomsten, pakweg nog eens vijftig miljoen dollar, naar de spelers moet gaan. Momenteel bedraagt het prijzengeld op de Slams om en bij de tien procent van de inkomsten, in vergelijking met de 30 tot ruim 50 procent in bijvoorbeeld het professionele basketbal, baseball, ijshockey of American football.

De vergelijking gaat niet op zegt de ITF. Alles wat niet naar de spelers gaat, wordt geïnvesteerd in de ontwikkeling van de sport die op die manier de concurrentie met de NBA, de NHL, AFL en dergelijke kan aangaan. Bovendien is tennis een rondreizend circus dat niet te vergelijken valt met een lokale competitie die op loyale sponsors en supporters kan rekenen. Dus, niet meer geld naar de spelers die op de grote vier toernooien hun jaarinkomen nog altijd kunnen veiligstellen. Dat ze maar beginnen met hun eigen taak wat meer ter harte te nemen door bijvoorbeeld zelf wat meer te doen aan de promotie van hun sport, zeggen de bewindslui van de ITF. Uiteraard zal in New York fel onderhandeld worden door vertegenwoordigers van de twee kampen. Duidelijk is al wel dat de spelers hun strijd voor meer geld niet zullen winnen en dat de eensgezindheid om door te duwen fel aan het verminderen is. Todd Martin en Wayne Ferreira, twee veteranen van het circuit die de taak van onderhandelaar op zich hebben genomen, zullen meer zweet slijten naast dan op de baan.

Over het gouden duo Clijsters/Henin hoeven wij hier nog nauwelijks iets te vertellen. Eergisteren vertrokken ze voor het eerst als de nummers 1 en 2 op de plaatsingslijst van een Grand Slam. Onder hun beiden domineerden ze, in afwezigheid van de geblesseerde zussen Williams, het Amerikaanse hardcourtseizoen. Na de US Open zullen Clijsters en Henin ook 1 en 2 op de wereldranglijst zijn, ook al een nationale primeur en een onwaarschijnlijke luxe. Allebei zijn ze in korte tijd weer een pak rijper geworden. Vooral de mentale progressie bij Henin, zeker in de duels tegen Clijsters, valt op. Maar de Limburgse is dus wel de eerste Belgische die helemaal bovenaan op de wereldranglijst staat.

Clijsters is daar terechtgekomen door haar formidabele regelmaat en haar liefde voor het spel. Ze speelde het voorbije jaar dubbel zoveel toernooien als de Williamsen. Dat ze op die eerste plaats staat zonder al een Grand Slam gewonnen te hebben wordt haar voorlopig zeker niet aangerekend. Clijsters is immers nog altijd maar 20 jaar. Kim Clijsters was opvallend lief voor de Williamsen nadat ze nummer 1 geworden was: ‘Ik heb die eerste plaats voor een groot deel te danken aan Venus en Serena. Door hun erg hoge niveau hebben ze ons verplicht om onze inspanningen te verdubbelen. Zo is mijn niveau fel gestegen. Ik dank hen daarvoor, ook voor de enorme impuls die ze het vrouwentennis gegeven hebben. Ik hoop dan ook zo snel mogelijk weer tegen hen op de baan te kunnen staan.’

Maar nu misschien vlug van de afwezigheid van Serena op Flushing gebruik maken om die eerste Grand Slam binnen te halen.

Dirk Gerlo

Lleyton Hewitt heeft gedurende een paar jaar geleefd met een tunnelvisie.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content