George W. Bush kreeg in september zijn trekken thuis. Wordt oktober beter?

September was voor George W. Bush een maand om snel te vergeten. De orkaan Katrina bewees opnieuw dat de president zich dikwijls met onbekwame medewerkers omringt, en die langer dan nodig de hand boven het hoofd houdt. Het geknoei in Louisiana kostte de VS niet alleen gezichtsverlies, maar ook duizend doden en straks een rekening van 200 miljard dollar voor de wederopbouw.

Bovendien wordt de Republikeinse partij door enkele vervelende corruptieschandalen geplaagd. Dat is niet goed voor het imago van een partij die bij elke verkiezingscampagne weer opkomt tegen de ‘Washingtonse kliek’, die het zuurverdiende belastinggeld van de burgers over de balk gooit. Blijkt overigens dat Bush zelf ondertussen ook gerust een big spender mag worden genoemd.

Vorige week kregen de Republikeinen een nieuwe tik, met het ontslag van Tom DeLay. De invloedrijke voorzitter van de Republikeinse fractie in het Huis van Afgevaardigden moest zijn functie neerleggen omdat hij wordt beschuldigd van illegale partijfinanciering. De Texaan DeLay is een steunpilaar van de president. Als hij niet snel op het voorplan terugkeert, is dat een streep door de rekening van de Republikeinen bij de tussentijdse parlementsverkiezingen volgend jaar.

September was een maand om snel te vergeten, oktober belooft niet veel beterschap. Volgende week stemt Irak bij referendum over de nieuwe grondwet. Enkele dagen later begint het proces tegen Saddam Hoessein. Dat zijn momenten waarop helaas opnieuw veel bloed kan vloeien. Maar de Amerikanen hebben die grondwet misschien nog meer nodig dan de Irakezen zelf. Als deze tekst wordt aanvaard, volgen er nieuwe parlementsverkiezingen en komt het ogenblik in zicht waarop Washington aan het terugtrekken van zijn troepen kan beginnen te denken. Er zal dan in ieder geval een ander land achterblijven dan aanvankelijk de bedoeling was. Irak wordt in het beste geval een losse federatie van Koerdische, sjiitische en soennitische bolwerken. In het slechtste geval bevechten die drie elkaar tot de dood erop volgt.

Voor George W. Bush is dat een mager vooruitzicht. Op binnenlands vlak zit zijn plan om de sociale zekerheid te hervormen in een diepe la. Op buitenlands vlak is de neoconservatieve droom van een sterk en eengemaakt Irak dat de goede boodschap als een baken van vrijheid en democratie in het hele Midden-Oosten zou verspreiden, opgegaan in een zee van vuur en geweld.

Het is waar dat de president na Katrina beter reageerde op de orkaan Rita. Het is ook juist dat hij de Amerikaanse diplomatie in zijn tweede ambtstermijn meer ruimte geeft om haar werk te doen zoals het hoort. De schade is helaas aangericht. En de tijd is te kort om alle wonden te laten genezen.

Hubert van Humbeeck

De VS hebben de Iraakse grondwet misschien meer nodig dan de Irakezen zelf.