Iedereen kent het probleem. Je loopt rond in een stad, moet dringend plassen en vindt nergens een plek om dat (gratis en/of proper) te doen. Nu is er een oplossing: Airpnp, een mobiele app waarop iedereen zijn toilet te huur kan aanbieden. Met of zonder bier, luxueus wc-papier of hondje.
Airbnb kent u misschien: de website waarop particulieren hun kamer of volledige woonst kunnen verhuren. Een wereldwijde hit én serieuze concurrentie voor hotels. Ook Uber, waarop chauffeurs ritjes aanbieden als alternatief voor dure taxi’s, is een recent voorbeeld van de zogenaamde sharing economy. En nu is er dus Airpnp. Het begon als een grap: Travis Laurendine en Max Gaudin, twee vrienden uit New Orleans, zaten nog maar eens hun beklag te doen over het gebrek aan openbare toiletten tijdens Mardi Gras, het plaatselijke carnaval. Duizenden feestvierders lossen dat op door wild te plassen. Al riskeren ze een zware straf: een weekendje in de plaatselijke gevangenis. Nochtans ligt de oplossing voor de hand: gewoon bij mensen thuis plassen, al dan niet tegen betaling. De grap werd een app, die begin deze maand voor het eerst werd uitgetest op Mardi Gras. ‘Het is een win-winsituatie’, zei Max Gaudin. ‘We halen mensen van de straat en brengen ze naar toiletten, waar ze legaal kunnen plassen.’
Intussen staan er wereldwijd al zowat 400 toiletten te huur, van een Japans hightechtoilet voor één dollar per beurt (‘het bidet zal u het grootste plezier geven dat u ooit op een toilet mocht ervaren’) tot een ‘once-in-a-lifetime‘-kans in Brooklyn, waar u 10 dollar betaalt om te mogen plassen in een herenhuis van honderd jaar oud. Hier en daar zijn er ook leuke extraatjes. Gratis bier (’tenzij je op de vloer kotst’), marmeren vloeren, een haardroger of een hondje waarmee gratis gespeeld mag worden. Het is wel opletten voor eigenaars die hun toilet iets te rooskleurig voorstellen. Gelukkig kan iedereen – net als bij Airbnb – recensies achterlaten. Wat dat hondje betreft: het commentaar ‘the dog peed on me‘ lijkt ons duidelijk.
Discriminatie van vrouwen
Ook in ons land zijn er intussen al meer dan honderd Airpnp-hotspots, weliswaar bijna allemaal in Antwerpen en omgeving. Een of andere behulpzame sinjoor heeft een heleboel gratis toiletten op de virtuele kaart gezet: in cultuurcentra, zwembaden, bibliotheken… En ook 2theloo is snel op de kar gesprongen. Dat Nederlandse bedrijf is gespecialiseerd in ‘frisse toiletwinkels’ voor 50 cent per beurt. Daarmee vonden ze hetzelfde gat in de markt als Airpnp: er zijn te weinig (schone) openbare toiletten. De vraag is alleen: moet je dat oplossen met commerciële initiatieven? Volgens Plasactie alvast niet. Die feministische beweging ijvert voor het recht op gratis ‘sanitaire beschikbaarheid’. ‘Onze actie begon in 2004, tijdens de Gentse Feesten’, vertelt Baharak Bashar van Plasactie. ‘Daar vind je – net als op de meeste andere festivals – geen gratis toiletten voor vrouwen, terwijl er voor mannen wel urinoirs zijn. Vrouwen die besluiten om dan maar ergens wild te plassen, krijgen een klacht wegens openbare zedenschennis. Samen met gelijkgezinden ben ik toen een petitie begonnen en intussen voeren we al bijna tien jaar actie. Tegen deze discriminatie van vrouwen. Maar eigenlijk gaat het verder dan dat: er moeten veel meer gratis toiletten voor vrouwen en mannen komen.’
Al doen stadsbesturen soms ook té hard hun best. In Kortrijk is er al een tijdje commotie rond een openbaar ‘designtoilet’ aan de Sint-Rochuskerk. Kostenplaatje: 170.000 euro. Aantal bezoekers (die een halve euro per beurt betalen): duizend, in twee jaar tijd. Rekent u zelf maar uit. Misschien kunnen de Kortrijkzanen inspiratie opdoen in Roeselare. Seniorenvereniging S-Plus koos die stad uit tot ’toiletvriendelijkste’ van de provincie. In Oost-Vlaanderen viel die eer te beurt aan Gent, dat meer dan honderd gratis plaspunten heeft. Baharak Bashar zucht. ‘Tja, Gent is de enige stad die tenminste een beleid heeft rond openbare toiletten. Maar het rammelt aan alle kanten. ’s Avonds vind je bijvoorbeeld amper gratis toiletten. En op heel wat plaatsen moet je sowieso betalen. In landen als Finland en Denemarken is dat uit den boze. Maar ook in de Parijse metro, op het Sint-Pietersplein in Rome of aan de Akropolis in Athene kun je gratis naar het toilet. Dat vind ik een graadmeter voor de beschaving. Het is toch bizar dat er hierover nog gediscussieerd moet worden, in de 21e eeuw! Helaas staat dit probleem bij ons erg laag op de politieke agenda. Niemand wil de minister van pipi zijn.
DOOR STEFANIE VAN DEN BROECK, ILLUSTRATIES BART SCHOOFS
Seniorenvereniging S-Plus koos Roeselare uit tot ’toiletvriendelijkste’ stad van de provincie.
