Bij gebrek aan eensgezindheid over de Vlaamse begroting herstellen de regeringspartijen de opendebatcultuur in ere.

Toen ze nog Vlaams minister van Begroting en Financiën was, pakte Wivina Demeester (CD&V) ieder jaar uit met een Vlaams Centenblaadje om de Vlaamse begroting helder en bevattelijk uit te leggen. De huidige Vlaamse regering is verwikkeld in een centendiscussie die het beeld van de omvang en de besteding van de Vlaamse overheidsmiddelen steeds troebeler maakt.

Nadat de vijfpartijencoalitie van Leterme I al in april een nieuwe meerjarenbegroting had beloofd, stuurde ze pas twee weken geleden een budgettaire projectie naar het Vlaams parlement. De Vlaamse regering beschikt na 2006 over extra geld voor nieuw beleid. Het bedrag loopt op tot 1,76 miljard euro in 2009, maar dan ‘bij ongewijzigd beleid’. Die ambtelijke uitdrukking betekent dat christen-democraten, socialisten en liberalen nog altijd geen politieke overeenstemming hebben over de precieze bestemming.

En dan was er vorige week plots het nieuws van een budgettaire meevaller van 240 miljoen euro dit jaar dankzij de meeropbrengsten van de registratie-, schenkings- en successierechten. Het werd gelanceerd door minister van Werk en Onderwijs Frank Vandenbroucke (SP.A). Hij stelde meteen voor om van dat geld een ‘budgettaire stuwdam’ te maken en het de komende twee jaar te gebruiken voor investeringen in het beroeps- en technisch onderwijs, mobiliteitsprojecten en een Vlaamse bijdrage aan het eindeloopbaanbeleid. Terwijl minister-president Yves Leterme (CD&V) enigszins op dezelfde golflengte zat, hadden de VLD-ministers Fientje Moerman en Dirk Van Mechelen prompt andere ideeën over lastenverlaging en onderzoek en ontwikkeling. De afgezworen opendebatcultuur was weer helemaal terug.

De opwinding over die onverwachte 240 miljoen verdrong intussen een somber verhaal over de meerjarenbegroting. Een groot deel van de beleidsruimte in de resterende Vlaamse regeerperiode is in feite al weg door ‘juridisch onvermijdbare’ uitgaven, nieuwe loonakkoorden (welzijnszorg, onderwijs, De Lijn) en al genomen beslissingen over de Vlaamse Rand en de luchthavenregio rond Zaventem. Vandenbroucke verwacht blijkbaar ook niet veel van de door minister-president Yves Leterme bejubelde publiek-private samenwerking om te investeren in zorg, onderwijs en vervoersinfrastructuur. De nummer één van de Vlaamse socialisten in de Vlaamse regering ziet bovendien de bui hangen omdat zijn VLD-collega’s de Vlaamse regeerafspraak over een belastingvermindering van 200 euro voor elke Vlaamse werknemer niet zullen vergeten.

Vanuit die veronderstellingen is het voor een minister van Werk en Onderwijs uiteraard interessant om een financieel stuwmeer voor werk en onderwijs te hebben. Maar of hij dit er in de Vlaamse tripartite door krijgt, is heel onzeker. Om een einde te maken aan het gebakkelei kan de Vlaamse regering daarom beter voor het zomerreces beslissen over álle financiële stuwdammen voor haar meerjarenbeleid.

Patrick Martens

De opwinding over de onverwacht gevonden 240 miljoen verdrong een somber verhaal over de meerjarenbegroting.