Veel eerstejaars denken dat ze er in het hoger onderwijs met hun manier van leren uit het secundair wel zullen geraken. Anderen hebben niet eens een goede studiemethode. Tips voor neofieten.
Een goede studieplanning en -methode zijn basisvereisten om een hogere studie met succes af te ronden. Maar hoe inzicht krijgen in een rendabel studeergedrag ? De studiemethode is geen magisch middel dat je kan kopen. De student mag geen eenvormige techniek verwachten die hem in staat stelt om al het studiemateriaal aan te pakken. Dé goede methode bestaat niet. Die is afhankelijk van veel factoren : persoonlijke aanleg, tijd, vak en de prof die college geeft. De aanpak van de studie kan dus verschillen volgens de omstandigheden. Eigenlijk zouden we moeten spreken van een studiestrategie. Dat is studeren volgens een bepaald plan waarin rekening wordt gehouden met de professor, het soort vak en het examen.
Studeren is een vaardigheid die valt te leren. Toch sneuvelen nog te veel studenten omdat ze hun intelligentie niet optimaal gebruiken. Efficiënt studeren bevordert daarentegen ook het inzicht. Dat is wat anders dan hoofdzakelijk steunen op geheugenwerk, wat op langere termijn vaak nefaste gevolgen heeft. Dit soort verwerken kan namelijk het begrijpen verhinderen.
Wat betekent studeren in de loop van een academiejaar ? Welke deelvaardigheden zijn nodig bij het studeren ? Welke regels helpen je om makkelijk te achterhalen wat kan, mag of moet worden veranderd in het studeergedrag ? Welke soorten leertechnieken bestaan er om cursussen of delen ervan te bestuderen ? Al deze vragen passen in de zoektocht naar een geschikte studiemethode. We worden niet geboren met een ingebouwd studiegedrag. Studeren is een vaardigheid die je moet ontwikkelen door ?doen? én door ?kennis over hoe het te doen?.
TECHNIEKEN EN EVENWICHT
Een studieproces houdt verschillende stadia en vaardigheden in. De vaardigheden waarover een student vlot zou moeten kunnen beschikken zijn : kunnen opdelen ; exact luisteren en lezen ; kunnen onderscheiden van hoofd- en bijzaken ; vragen stellen ; vergelijken, verbanden zoeken ; herorganiseren ; exact weergeven ; controleren ; reconstrueren ; verschillen onderscheiden ; ontleden ; signaaltermen onderscheiden ; denken in hiërarchische structuren.
Het studieproces kent de volgende stadia : luisteren, lezen ; begrijpen ; bewerken ; memoriseren en ten slotte weergeven. Juist kunnen luisteren en snel en verkort leren opschrijven, terwijl je luistert zijn essentiële voorwaarden om goed notitie te kunnen nemen. De student zal ook altijd door de fase van het lezen moeten. Hiervoor bestaan leestechnieken, zoals diagonaal lezen, snellezen, skimmend lezen en intensief lezen. Als we het over ?begrijpen? hebben, moeten we een onderscheid maken tussen het basisbegrijpen en het complex begrijpen. Basisbegrijpen is begrijpen wat er zonder meer staat of gezegd wordt. Complex begrijpen, is begrijpen wat er allemaal als onderliggende informatie inzit, zonder dat dit duidelijk gezegd wordt. Ook het ?bewerken? bevat verschillende niveaus. Structureren en integreren en vervolgens toepassen zijn de belangrijkste.
Over het ?memoriseren? hebben de studenten en de professoren verschillende meningen. Sommigen menen dat geheugenwerk ondergeschikt is aan begrijpen. Anderen zeggen dat vooral het geheugen belangrijk is omdat de professoren toch alleen geheugenvragen stellen. De realiteit ligt weer ergens in het midden. Je kan leren hoe je met je geheugen kan omgaan en hoe je met bepaalde leertechnieken de inprenting in het geheugen nog meer kan stimuleren.
Studenten wippen een evenwichtige ?planning? al te vaak overboord. Nochtans kan een efficiënte studieplanning zorgen voor een uitgebalanceerd evenwicht tussen inspanning, ontspanning, sociale contacten en specifieke behoeften van de student, als een psychosomatisch wezen.
G.D.M.
We worden niet geboren met ingebouwd studiegedrag. En dé studiemethode bestaat niet. In ieder geval wordt alles complexer na het secundair.
