Politiek en economie worden onbewust beïnvloed door fysiologische parameters.
De verkiezingen zijn achter de rug. De campagne focuste sterk op angst. Hoewel er weinig plaatsen in de wereld zijn waar het beter leven is dan bij ons, zou de gemiddelde Vlaming bang zijn. Bang om ziek te worden, bang voor zijn job of zijn pensioen, bang dat de Rode Duivels er in de eerste ronde van de Wereldbeker al uitgeknikkerd worden.
Dat bang zijn speelt de partijen in de kaart die zich rechts in het politieke spectrum bevinden. Recent onderzoek in Political Psychology toont aan dat het kijken naar een film met gevaarlijke scènes de gemiddelde houding ten opzichte van immigratie verstrengt. Mensen kijken negatiever naar migratie – een belangrijk politiek thema – als ze bang zijn.
De regeringsvormingen zorgen voor grote druk, zeker bij ambitieuze politici. Uit onderzoek onder managers van psychologe Anne Joosten (UGent) en een aantal collega’s, gepubliceerd in The Journal of Business Ethics, blijkt dat de mate van eerlijkheid van een leidersfiguur mee bepaalt hoe hij met druk omgaat. Mensen die het niet zo belangrijk vinden om oprecht te zijn, zullen onder druk gemakkelijker toegeven aan laakbare praktijken dan mensen met hoge morele waarden. Een eerlijke leider begeeft niet onder druk. Fraude en corruptie zijn echter schering en inslag wanneer de cijfers belangrijker zijn dan de werknemers en de klanten. Als een werkgever zich asociaal gedraagt, zullen werknemers geneigd zijn dat gedrag te volgen.
Een studie in Proceedings of the National Academy of Sciences stelt dat hoge concentraties van het stresshormoon cortisol ertoe leiden dat bankiers en beurshandelaren in tijden van crisis een ‘irrationeel pessimisme’ etaleren en risico vermijden, wat in tijden van crisis niet altijd de beste strategie is. Zo kunnen hun hormonen de instabiliteit van economische markten in de hand werken.
De studie is de eerste die aantoont dat het risicogedrag van individuele traders sterk kan variëren op basis van hun fysiologische toestand. Eerdere studies meldden dat de hoeveelheid cortisol in het lichaam van beurshandelaren in een crisis in twee weken tijd met liefst 68 procent kan toenemen. Cortisol is in de loop van de evolutie ontstaan als middel om op de vlucht te slaan als de omstandigheden tegenzitten. In onze jachtige moderne tijd kan een hoog cortisolgehalte echter een chronisch karakter krijgen, en een opstoot van depressieve neigingen in de hand werken. Het hoeft niet te verbazen dat het een invloed kan hebben op het dagelijkse gedrag.
DOOR DIRK DRAULANS
Eerlijkheid gaat samen met stressbestendigheid. Een eerlijke leider begeeft niet onder zware druk.
