JA

opgetekend door thomas verbeke

Dit Interphone-onderzoek is omstreden. Waarom vindt u dit voldoende om voor strengere normen te pleiten?

Dit is niet het enige onderzoek dat het verband tussen gsm-straling en kanker aantoont. Met de regelmaat van de klok duiken dit soort berichten op. Sommige dingen zijn inderdaad nog niet duidelijk, maar wat wij heel belangrijk vinden is het voorzorgsprincipe. We moeten niet nog tien jaar wachten tot het onomstotelijk is bewezen. Denk maar aan het asbestverhaal, waar ook heel lang gewacht is om maatregelen te nemen. En vandaag kijken we tegen een miljoen slachtoffers aan. Er is in ieder geval al een consensus dat gsm-gebruik niet zonder gevolgen is. Dat bleek ook uit de hoorzittingen in het Vlaams Parlement, waar een hele reeks wetenschappers aan bod is gekomen. Daarom willen wij graag zien dat er op verschillende niveaus ingegrepen wordt. Op het federale niveau moet men ingrijpen in de productnormen, en duidelijk de hoeveelheid straling van een gsm vastleggen. Op het Vlaamse niveau willen we de straling van gsm-masten verlagen.

Tegenstanders verwijten u paniekzaaierij.

Paniek zaaien zouden we doen indien we vroegen om vanaf nu geen gsm meer te gebruiken. Wat we volgens ons wel moeten doen, is de consumenten informeren. Want uren met je gsm bellen, dat kun je beter niet doen. De politiek moet er ook voor zorgen dat de toestellen veilig zijn. Maar we moeten dat bespreken in dialoog, ik wil niet ten strijde trekken tegen de sector. Ik geloof ook niet in de theorieën dat ze de resultaten van zulke onderzoeken in de doofpot willen stoppen. De tabaksindustrie deed dat jaren geleden wel, maar we staan intussen toch al twintig à dertig jaar verder. Het is moeilijk om te gaan met de onzekerheden die er nog zijn, maar je hebt als politicus ook een verantwoordelijkheid, en die willen wij opnemen.

Waarom betwist u de resultaten van dit onderzoek?

Dit gaat over een onderzoek dat niet gepubliceerd is in vakbladen. En zonder peer review bestaat je studie wetenschappelijk niet. Dan blijven er enkel belangengroepen over die je resultaten zo spectaculair mogelijk voorstellen. Laten we wel wezen: was er een duidelijk verband tussen straling en kanker gevonden, dan hadden deze resultaten twee jaar geleden toen het onderzoek werd afgerond al in de topvakbladen gestaan. Het probleem van Interphone is dat er nooit een theorie is geweest waarom dit soort straling kanker zou veroorzaken. Het is dan ook begonnen als een wilde ganzenjacht. En over dit onderwerp zijn al 30.000 studies gemaakt, maar daar is ook niks uitgekomen. Interphone is bovendien een case control study, die naar erg zeldzame tumors heeft gezocht. Het gevolg is dat er een achteruitkijkend onderzoek is opgezet (kankerpatiënten werden gevraagd naar hun vroegere gsm-gebruik, nvdr). Waarbij het moeilijk is om te onderscheiden wat men zich echt weet te herinneren, en wat men zich wil herinneren. Het oorzakelijk verband dat men gevonden heeft tussen gsm-straling en kanker is gewoon veel te zwak. Wetenschappelijke bewijsvoering is als een sudoku invullen. Hoe meer vakjes je invult, hoe dichter je bij de oplossing komt. In dit geval is slechts één vakje ingevuld, de rest is leeg. En tot onbetwiste resultaten over dit thema kan men nooit komen. Omdat de consequenties van stralingen te verwaarlozen zijn. Bij gezondheidsonderzoeken kun je eigenlijk enkel grove effecten terugvinden.

U vindt strengere normen op basis van dit onderzoek niet nodig?

Nee. Men begint nu ook weer over de gsm-masten te zeuren. Terwijl we net daarvan 99,9 procent zeker weten dat ze geen schade veroorzaken. Natuurlijk worden mensen die onder een mast wonen ziek. Ziek van de schrik door alle paniek die erover gezaaid wordt. Dat is bewezen.

NEE

Dit Interphone-onderzoek is omstreden. Waarom vindt u dit voldoende om voor strengere normen te pleiten?

Dit is niet het enige onderzoek dat het verband tussen gsm-straling en kanker aantoont. Met de regelmaat van de klok duiken dit soort berichten op. Sommige dingen zijn inderdaad nog niet duidelijk, maar wat wij heel belangrijk vinden is het voorzorgsprincipe. We moeten niet nog tien jaar wachten tot het onomstotelijk is bewezen. Denk maar aan het asbestverhaal, waar ook heel lang gewacht is om maatregelen te nemen. En vandaag kijken we tegen een miljoen slachtoffers aan. Er is in ieder geval al een consensus dat gsm-gebruik niet zonder gevolgen is. Dat bleek ook uit de hoorzittingen in het Vlaams Parlement, waar een hele reeks wetenschappers aan bod is gekomen. Daarom willen wij graag zien dat er op verschillende niveaus ingegrepen wordt. Op het federale niveau moet men ingrijpen in de productnormen, en duidelijk de hoeveelheid straling van een gsm vastleggen. Op het Vlaamse niveau willen we de straling van gsm-masten verlagen.

Tegenstanders verwijten u paniekzaaierij.

Paniek zaaien zouden we doen indien we vroegen om vanaf nu geen gsm meer te gebruiken. Wat we volgens ons wel moeten doen, is de consumenten informeren. Want uren met je gsm bellen, dat kun je beter niet doen. De politiek moet er ook voor zorgen dat de toestellen veilig zijn. Maar we moeten dat bespreken in dialoog, ik wil niet ten strijde trekken tegen de sector. Ik geloof ook niet in de theorieën dat ze de resultaten van zulke onderzoeken in de doofpot willen stoppen. De tabaksindustrie deed dat jaren geleden wel, maar we staan intussen toch al twintig à dertig jaar verder. Het is moeilijk om te gaan met de onzekerheden die er nog zijn, maar je hebt als politicus ook een verantwoordelijkheid, en die willen wij opnemen.

Waarom betwist u de resultaten van dit onderzoek?

Dit gaat over een onderzoek dat niet gepubliceerd is in vakbladen. En zonder peer review bestaat je studie wetenschappelijk niet. Dan blijven er enkel belangengroepen over die je resultaten zo spectaculair mogelijk voorstellen. Laten we wel wezen: was er een duidelijk verband tussen straling en kanker gevonden, dan hadden deze resultaten twee jaar geleden toen het onderzoek werd afgerond al in de topvakbladen gestaan. Het probleem van Interphone is dat er nooit een theorie is geweest waarom dit soort straling kanker zou veroorzaken. Het is dan ook begonnen als een wilde ganzenjacht. En over dit onderwerp zijn al 30.000 studies gemaakt, maar daar is ook niks uitgekomen. Interphone is bovendien een case control study, die naar erg zeldzame tumors heeft gezocht. Het gevolg is dat er een achteruitkijkend onderzoek is opgezet (kankerpatiënten werden gevraagd naar hun vroegere gsm-gebruik, nvdr). Waarbij het moeilijk is om te onderscheiden wat men zich echt weet te herinneren, en wat men zich wil herinneren. Het oorzakelijk verband dat men gevonden heeft tussen gsm-straling en kanker is gewoon veel te zwak. Wetenschappelijke bewijsvoering is als een sudoku invullen. Hoe meer vakjes je invult, hoe dichter je bij de oplossing komt. In dit geval is slechts één vakje ingevuld, de rest is leeg. En tot onbetwiste resultaten over dit thema kan men nooit komen. Omdat de consequenties van stralingen te verwaarlozen zijn. Bij gezondheidsonderzoeken kun je eigenlijk enkel grove effecten terugvinden.

U vindt strengere normen op basis van dit onderzoek niet nodig?

Nee. Men begint nu ook weer over de gsm-masten te zeuren. Terwijl we net daarvan 99,9 procent zeker weten dat ze geen schade veroorzaken. Natuurlijk worden mensen die onder een mast wonen ziek. Ziek van de schrik door alle paniek die erover gezaaid wordt. Dat is bewezen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content