Moderne muziek is allergisch geworden voor maturiteit. Succes moet instant en wereldwijd zijn en die druk eist slachtoffers. Hoeveel groepen slagen er nog in om vijf albums te maken zonder te splitten? En van hoeveel artiesten kan gezegd worden dat ze er bij elke nieuwe plaat nog op vooruitgaan? De herhalingsknop biedt immers veel meer zekerheid in de ogen van mensen met zakelijke belangen. Om maar te zeggen hoe zeldzaam een figuur als Ben Harper is geworden.
De bescheiden en gracieuze Californiër maakt nog van die ambachtelijke en ogenschijnlijk eenvoudige bluesgetinte nummers die elke amateur meteen uit zijn gitaar wil pulken. Dat schept een band die van hem een absolute god in Frankrijk heeft gemaakt. Wat hem alvast in leven houdt en dus tijd geeft om naar eigen zeggen voort te werken aan schakelingen tussen eenvoud en intelligentie zoals Bob Dylan en Neil Young die maken. Een meerjarenplan dat stilaan een beetje in het slop dreigde te raken. De eerste aanzetten waren erg goed maar eerder overwinningen op punten dan op puur genie. Hij zocht hard en veel maar kwam eigenlijk niet zoveel verder. De monocultuur en de artistieke droogte kwamen al in zicht.
Op zijn vierde album Burn to shine maakt hij komaf met dat angstbeeld en vloeit het er allemaal in één grote gulp uit. Harper is aangekomen en schuift – eindelijk – op van muziek spelen naar spelen met muziek. Met dank eigenlijk aan de geldschieters. Vroeger was het voor de man vooral een kwestie om alle nummers zo efficiënt en snel mogelijk op de band te zetten.
Ditmaal waren er meer middelen en die gaven de ruimte om onderweg al eens de mist in te gaan. Harper neemt zijn speeltijd en legt met succes ingangsexamens af in disciplines die hem tot dusver vreemd waren. In Show me a little shame meet hij zich dapper met Otis Redding, Less is korrelige blankemannenrock à la Iggy Pop en In the lord’s arms zwerft hij door de prairie in het spoor van Johnny Cash. En zo gaat dat eigenlijk het ganse album verder. Ben plukt her en der wat hem zint en wedt met zichzelf dat hij dat ook kan. Geen twee nummers lijken van dezelfde artiest te komen en toch is er nooit een gevoel van imitatie of rommeligheid. Het is leren van het verleden en daar zelf een eigen logo op kleven. Alles waar popmuziek in wezen om draait.
Ben Harper & The Innocent Criminals, “Burn to shine” (7243 8 48151 2 7/Virgin)
Jan Delvaux
