Hillary Clinton was lang niet zo’n geweldige buitenlandminister, vindt Amerikakenner Frans Verhagen. Ze moet van het politieke toneel verdwijnen, ‘want anders zal geen enkele bekwame Democraat van een andere generatie zijn nek uitsteken’.
Een goed geïnformeerde vriendin in Wash-ington, een hoge carrièrediplomate, ver- telde me dat Hillary Clinton al druk mensen aan het rekruteren is voor een presidentscampagne in 2016. Mijn vriendin was er enthousiast over, ik denk dat het een ramp wordt. Dat is niet omdat we over Hillary’s persoonlijke kwaliteiten van mening verschillen, ook al doen we dat. Ik denk dat Hillary Clinton een hardere politicus is dan Barack Obama, misschien ook een slimmere. Zou ze een betere president geweest zijn? Na vijf jaar Obama denk ik dat we misschien beter af waren geweest met een controversiële politieke vechtjas in het Witte Huis, die zowel obstructionistische Republikeinen als laffe partijgenoten met de koppen tegen elkaar kon slaan. Obama bleef te lang bruggen bouwen. Maar of Clinton en haar leger getrouwen meer tot stand gebracht hadden dan Obama? Ik betwijfel het. Maar het doet er niet toe. Ze verloor.
Volgens veel fans heeft Hillary zich bewezen als minister van Buitenlandse Zaken. Daar valt wel wat op af te dingen: Clinton was op haar best een gemiddelde minister. Ze was niet erg goed en niet erg slecht, ze was er vooral niet. Ze legde heel wat luchtkilometers af, maar als u vraagt wat ze precies tot stand heeft gebracht de afgelopen vier jaar, dan zult u weinig kunnen vinden. De werkelijkheid was dat de buitenlandse politiek werd gerund door het Witte Huis. Baanbrekende initiatieven? Ik heb ze niet gezien. Clintons belangrijkste rol was dat ze zichzelf verwijderde uit het dagelijkse politieke spel door haar lot aan dat van Obama te verbinden. Dat was lovenswaardig opofferingsgezind, en het is een daad die herhaling verdient.
Want de harde werkelijkheid is dat als Hillary Clinton de komende drie jaar de Democratische Partij in haar greep houdt, dat desastreus zal blijken voor die partij . Wat zegt het immers over een partij dat die in 2016 niets meer te bieden heeft dan een 69-jarige politica die in 2008 werd gepasseerd? Armoe troef. Hebben ze werkelijk niemand anders? Natuurlijk wel, maar als Clinton boven de markt blijft hangen, dan zal geen enkele bekwame politicus van een andere generatie zijn of haar nek uitsteken. Clinton als kandidaat is de dood in de pot voor de Democraten.
Niet onbelangrijk is ook dat Clinton niet zal kunnen winnen. Het wordt een pijnlijke campagne. Want zelfs als ze de nominatie in de wacht sleept, zal de aandacht vooral gericht zijn op de vicepresidentskandidaat, haar mogelijke opvolger. Het zal steeds over haar persoon gaan, haar leeftijd en haar running mate. Het zal pijnlijk zijn, met veel gezeur over politiek correcte vragen maar vreselijke schade voor de kandidaten. De kiezers zullen liever een relatief jonge Republikein kiezen – denk aan tegenstanders als Marc Rubio, Rand Paul, Chris Christie en een haffeltje jonge ambitieuze Republikeinse gouverneurs. Het wordt een Democratisch drama.
Waarom zou je Hillary dan toch als kandidaat willen, zoals mijn voor het overige zeer verstandige diplomatenvriendin? Toch niet om de eerste vrouw als president te krijgen, of zelfs als eerste genomineerde voor een grote partij? Het is te hopen dat we dat stadium van lege gebaren zijn gepasseerd, maar ik vrees dat het toch de belangrijkste reden is om Clinton te willen.
In 2008 waren het vooral ervaring (en dat was een tweesnijdend zwaard als je Clinton heet) en haar vrouw-zijn die ze aanvoerde als argumenten om op haar te stemmen. Van visie was weinig te merken. De kiezers kozen voor de jongere, meer interessante politicus en dat gaan ze in 2016 weer doen. Misschien komt Hillary Clinton alsnog met een aansprekend verhaal over waar het land heen moet, maar vooralsnog was het haar man, Bill Clinton, die op de Democratische conventie van de zomer van 2012 de toespraak hield waarin een visie op de samenleving viel te traceren (‘We’re in this all together’). Maar Hillary is Bill niet. Visie hebben we van Hillary niet gezien.
Kortom, de speculatie over haar al of niet kandideren in 2016 is een ongewenste verspilling van energie, krantenpapier en sluit te veel mogelijkheden voor een mooiere, jongere toekomst al bij voorbaat af. Hillary is niet de toekomst, Hillary is het verleden van de Democraten.
Hillary Clinton kan haar land en haar partij geen betere dienst bewijzen dan snel en zonder omwegen te laten weten dat ze niet meedoet in 2016. Alleen een Sherman-verklaring, naar de generaal uit de Burgeroorlog die onder geen voorwaarde president wilde worden, is voldoende: als ik genomineerd word, zal ik niet kandideren, en als ik gekozen word, zal ik niet dienen. Het zou een daad van staatsmanschap zijn die geen kandidatuur kan overtreffen.
Hillary Clinton als kandidaat voor het presidentschap is de dood in de pot voor de Democraten.
