Als de emotie regeert, is het recht vaak ver te zoeken. Dat bewijst de juridische catastrofe van Outreau.

Als de pedofilieaffaire van Outreau niet geleid had tot een zelfmoord en 13 slachtoffers die in totaal 25 jaar onschuldig in de gevangenis zaten, zou het bijna een flauwe komedie zijn. Een achtjarig meisje, vermoedelijk seksueel misbruikt door haar schoonvader, wordt verhoord door een stagiair; een onderzoeksrechter suggereert een van de daders namen van medeplichtigen, waarvan de dader sommigen zelf niet kent; een verhoord kind zou zijn misbruikt door ‘Dany, een lange man’, wat goed uitkomt: er woont een Daniel Legrand in de buurt. Die moet wel schuldig zijn, redeneert de onderzoeksrechter.

Legrand was een van de zes veroordeelden die vorige week werden vrijgesproken. Vorig jaar kwamen al zeven anderen vrij in dezelfde zaak, die in 2001 begon. Minister van Justitie Pascal Clément bood uitzonderlijk zijn excuses aan en gaat ingrijpende maatregelen nemen. Een onderzoeksrechter zal bij een ernstige zaak niet langer alleen te werk gaan, maar met een collega. Bovendien kan de rechter in geval van duidelijk falen gestraft worden, wat voorheen niet mogelijk was. En hij zal tot op de bodem laten uitzoeken wat er allemaal misging in de affaire.

Outreau zou best wel eens slechts het topje van de ijsberg kunnen zijn. Journaliste Florence Aubenas was voor haar ontvoering eerder dit jaar in Irak begonnen aan een boek ( La Méprise, ‘de vergissing’) over de zaak, dat onlangs uitkwam. ‘Het probleem is dat het recht niet meer goed functioneert in het geval van emotionele zaken, zoals terrorisme en pedofilie. Dan zijn verdachten bij voorbaat schuldig’, zegt ze. Zij acht het zeer waarschijnlijk dat er meer onschuldige ‘pedofielen’ vast zitten.

Advocate Florence Rault weet dat wel zeker. Zij publiceerde drie jaar geleden het boek De dictatuur van de emotie, waarin ze waarschuwt voor een juridische catastrofe als Outreau. ‘Het boek werd destijds slecht ontvangen’, zegt ze: ‘Zodra je het opneemt voor de rechten van verdachten van pedofilie of verkrachting, wordt dat beschouwd als een pleidooi voor seksuele misdrijven.’

Volgens haar zijn er in Frankrijk tientallen soortgelijke zaken waarbij onschuldigen vastzitten. Rault: ‘De slachtoffers van Outreau hebben het geluk dat zij met zo veel zijn en dus erg spectaculair voor de pers, die er veel aandacht aan heeft besteed. Outreau verkoopt. Er zal ook zeker een film over de zaak gemaakt worden. Maar voor veel zaken waarbij één vermeende dader en één of twee slachtoffers betrokken zijn, is er geen aandacht.’

O.v.B.