Peter Vandeweerdt

De zang is uitstekend, maar de begeleiding verbluffend.

Subtieler dan in de liederen van Schubert kan de romantiek niet zijn. Stemmingen wisselen zoals het licht op een bewolkte dag, afscheid is een altijd dubbelzinnig thema: is het ruimtelijk gescheiden zijn, is het uitgedoofde liefde of is het de dood? Bij de liederencyclus Schwanengesang ben je al gauw geneigd om het derde te denken. Schubert componeerde hem immers vlak voor hij stierf.

Dat het duo Ian Bostridge (tenor) – Antonio Pappano (pianist) de cyclus op cd zou zetten, lag voor de hand. Ze namen eerder met veel succes liederen van Hugo Wolf op, met als enige minpuntje de soms wat geforceerde diepgang die de veelzijdige Bostridge in de muziek zocht. Wat dat betreft zit hij met Schubert natuurlijk helemaal goed: je kunt erin blijven graven en nooit de bodem bereiken.

De veertien liederen van Schwanen-gesang zijn overigens niet de enige op deze cd. Hij eindigt zelfs met een veel ouder Abschied, dat niet tot de cyclus behoort. En hij begint met drie losse liederen: eerst een ode aan de muziek ( Geheimnis), dan een energieke tocht naar de Hades ( An Schwager Chronos) en ten slotte het tafereeltje van een man die op zijn geliefde wacht en in het water haar verlokkende beeld ontdekt ( Widerschein).

De thematische en muzikale rijkdom van de cyclus zelf kunnen we hier zelfs niet beginnen te beschrijven. Hij barst van de prachtige natuurbeelden, die nu eens vreugde, dan weer verdriet opwekken, of soms beide tegelijk, terwijl ook de muziek voortdurend van majeur naar mineur én van toonaard wisselt. Vervreemding, de dubbelganger, de aantrekking van water, alle bekende romantische motieven duiken op.

Niet alleen de zang, ook de begeleiding is geniaal: het zachte gekabbel van een beek eindigt in een slaapliedje, uit het meer waar de geliefde verdween borrelen luchtbellen op, paardengeklepper dwingt een man tot snel afscheid. Maar er is veel meer: vluchtige emoties dwingen de begeleiding vaak tot erg bijzondere, ongrijpbare harmonieën, soms zelfs tegen de zanglijn in. Al is Bostridge nergens minder dan uitstekend, het echt verbluffende werk komt van Pappano, die uiterst efficiënt en expressief ondersteunt, versterkt, contrasteert, uitweidt. Het resultaat: een unieke opname die je volle aandacht vraagt.

SCHUBERT, SCHWANENGESANG, MET IAN BOSTRIDGE (TENOR) EN ANTONIO PAPPANO (PIANO), EMI CLASSICS.

Peter Vandeweerdt

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content