‘Schaf de internering gewoon af’

Jelle Henneman
Jelle Henneman Freelancejournalist

Waarom vindt er deze week in de Kamer een colloquium plaats over de internering, terwijl er net een nieuwe wet is en zelfs de overheid overtuigd lijkt van de nood aan meer gespecialiseerde opvang?

‘De geesten zijn er niet klaar voor, maar misschien moeten we de internering van niet-toerekenings-vatbare misdadigers gewoon afschaffen.’ Tom Vander Beken, criminoloog aan de UGent, denkt niet dat de recente initiatieven om geïnterneerden beter op te vangen een oplossing kunnen bieden voor het probleem van de 1100 psychisch zieke mensen die vandaag in onze gevangenissen zitten. ‘De keuzes die we in dit debat moeten maken, draaien om fundamentelere zaken dan het creëren van opvang. Uiteindelijk gaat het om de vraag wat we als samenleving doen met wetsovertreders zonder meer – niet enkel geïnterneerden, maar ook klassieke gedetineerden.’

Het probleem dat geïnterneerden in de gevangenis niet de zorg kunnen krijgen die ze nodig hebben, is volgens Vander Beken exemplarisch voor een algemeen probleem in onze gevangenissen. ‘De gevangenisstraf is op zich enkel een vrijheidsberoving. Of zou dat moeten zijn. Al de rest zou “normaal” moeten worden gehouden, zodat een gevangene tijdens zijn straf een burger kan blijven en zo later weer kan meedraaien in de samenleving, in plaats van te recidiveren. Alleen is de gevangenis vandaag nog te zeer afgesneden van die samenleving. Zo is er nog geen gezondheidszorg zoals u en ik die kennen. Ook toerekeningsvatbare gevangenen met vaak ernstige medische en psychische problemen krijgen daardoor niet de nodige hulp. Maar dat echt gelijktrekken, ligt maatschappelijk veel gevoeliger.’

Het zijn de geïnterneerden die deze kwestie op scherp stellen omdat de nood aan behandeling bij hen vaststaat. ‘We stellen vast dat een behandeling gewoon niet werkt in een omgeving waar het aspect veiligheid domineert, of dit nu een gevangenis is of niet. We moeten op zoek naar echte alternatieven en de afschaffing van de internering overwegen, of toch minstens van de opname van geïnterneerden in de gevangenis.’

Voorlopig is het vooral belangrijk dat de geïnterneerden snel de gevangenissen uit raken. Na veertien veroordelingen door het Europese Hof van de Rechten van de Mens zijn er genoeg precedenten om tal van geïnterneerden op vrije voeten te stellen – zelfs zonder plek in de psychiatrische opvang. ‘Wij hebben nu zo’n tachtig dossiers lopen en elke maand komen er nog bij’, zegt advocaat Peter Verpoorten. Bij gewonnen dossiers hoort ook een schadevergoeding voor de geïnterneerde. ‘Als de overheid niet snel iets doet, gaat ze kletsen om haar oren krijgen.’

Jelle Henneman

Ook toerekenings-vatbare gevangenen met ernstige medische en psychische problemen krijgen niet de nodige hulp.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content