Brussel portretteren in anderhalf uur: geen Belg die er zich aan zou wagen. Maar Helgard Haug, Stefan Kaegi en Daniel Wetzel – samen het Duitse collectief Rimini Protokoll – zagen er geen graten in. Hun 100 % Brussels gaat in première tijdens het Kunstenfestivaldesarts.
En, hebt u zich geen breuk getild aan dit onderwerp?
HELGARDHAUG: Helemaal niet! Al was het eerst wel de bedoeling om 100 % Belgium te maken. België is qua bevolkingsaantal en diversiteit vergelijkbaar met enkele wereldsteden waar we dit project ook al creëerden, en we wilden weleens een land portretteren. Alleen: dat zagen de niet-Brusselse partners niet zitten. In België zijn er zo veel verschillende tongen die moeten meepraten. Dus werd het 100 % Brussels.
Stad nummer negentien op jullie 100 % city-lijstje.
HAUG: Het begon in 2008 in Berlijn. Voor de verjaardag van het Berlijnse kunstencentrum Hebbel Am Ufer maakten we een stuk waarin 100 Berlijners op de scène een statistisch zo correct mogelijk beeld van de stad gaven. Daarna volgden Londen, Tokio, Melbourne… Er staan nog steden uit Afrika en Zuid-Amerika op onze verlanglijst. En Jeruzalem. Als de bevolkingsgroepen samen op één scène willen, tenminste.
Hoe selecteren jullie de bewoners?
HAUG: We streven naar een statistisch correcte afspiegeling van een stad: hoeveel vrouwen, mannen, soorten gezinnen zijn er? Daarvoor werkten we samen met het Instituut van de Brusselse Statistiek. Met elk van de deelnemers hadden we een lang interview, en na vijf repetities is de bende klaar om in première te gaan.
Om wat te doen?
HAUG: Een interactief gezelschapsspel spelen! Het decor bestaat uit een microfoon, een groene cirkel op de vloer – ons speelbord – en een camera die boven de scène hangt en als een microscoop kan inzoomen op de ‘stad’. De voorstelling start met een voorstellingsronde. Elke performer zegt kort wat hij over zichzelf wil zeggen. Vervolgens beantwoorden de performers vragen die op een scherm achter in de zaal verschijnen en voorgelezen worden. Dat kan gaan van ‘wie is er gelovig?’ – de mensen die gelovig zijn, gaan dan in een apart groepje staan – tot vragen over seksueel geweld of, in België, het ontduiken van belastingen. Soms doven we de lichten zodat de performers anoniem kunnen antwoorden. Er bleken plots veel meer Brusselaars te zijn die sjoemelen met de belastingen! (lacht)
Wat willen jullie bereiken of aantonen?
HAUG: We tonen de schoonheid van diversiteit. Op de scène staan mensen die op veel vlakken van mening verschillen maar samen wel een voorstelling – en dus een stad – vormen. Denk trouwens niet dat het een saaie visualisering van statistieken wordt. Er staan mensen met hun levensverhalen op de scène. Een vraag als ‘Wie had of heeft kanker?’, dat snijdt.
www.rimini-protokoll.de en www.kfda.be
Els Van Steenberghe
